زمانی که یک فرد به عنوان مسئول اداری مشغول به کار می‌شود، تعهد اول و مهم او این است که وظایف و مسئولیت‌های مرتبط با پست یا سمت خود را به طور شخصی برآورده کند. اما در برخی موارد، به دلیل فوت یا بیماری یا عدم حضور فرد، انجام وظایف به طور شخصی ممکن نیست. در این شرایط، به منظور حفظ و استمرار ارائه خدمات عمومی، قانونگذار از یک ابزار به نام کفالت اداری استفاده می‌کند. این اصل به این صورت است که یک فرد دیگر به عنوان جانشین معین شده و وظایف اداری را بر عهده می‌گیرد. در این مقاله، به بررسی مفهوم کفالت اداری، مثال‌هایی از کفالت اداری و تفاوت کفالت اداری با تفویض اختیار خواهیم پرداخت.
مفهوم "کفالت اداری" در واقع به ایجاد جانشینی در یک سازمان اشاره دارد که در صورت ناتوانی یا عدم حضور مسئول اصلی، وظایف و مسئولیت‌های او را برعهده می‌گیرد. این کفالت اداری می‌تواند در موارد فوت، بیماری، یا غیبت طولانی مدت از کاربرد استفاده شود. در عمل، یک فرد جانشین تمام اختیارات و صلاحیت‌های لازم برای اجرای وظایف اداری را دارا می‌باشد.
تفاوت بین کفالت اداری و تفویض اختیار این است که در تفویض اختیار، مسئولیت و صلاحیت‌ها به شکل رسمی و قانونی به فرد دیگری واگذار می‌شود، در حالی که در کفالت اداری، فرد جانشین تنها در صورت لزوم و در مواقع تعیین شده وارد عمل می‌شود. در واقع، تفویض اختیار به فرد دیگر اجازه می‌دهد که با اختیارات و صلاحیت‌هایی که به او واگذار شده است، راهبرد‌ها و تصمیمات مربوط به وظایف مشخصی را اتخاذ کند، در حالی که در کفالت اداری، جانشین تنها وقتی عمل می‌کند که مسئول اصلی قادر به انجام وظایف خود نباشد.

کفالت اداری چیست

«مأموریت‌های اداری» یکی از ابزارهایی است که در حقوق اداری برای انتقال اختیارات یک مقام به دیگری بهره می‌گیرند. عموماً، مأموریت اداری در مواقعی مورد استفاده قرار می‌گیرد که متصدی اصلی یک مقام به دلایلی نظیر فوت، بیماری یا استعفا قادر به انجام وظایف خود نباشند. در چنین شرایطی، طبق قانون، وظایف آن مقام به شخصی به عنوان «بازرس اداری» واگذار می‌شود. بنابراین، بازرس اداری کسی است که در غیاب مقام اصلی، به طور موقت اختیارات اداری را به عهده می‌گیرد. مأموریت اداری با «مأموریت مدنی» و «مأموریت کیفری» تفاوت دارد.

نمونه کفالت اداری

یکی از مثال‌های مربوط به کفالت اداری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مطابق با اصل ۱۳۱ آن می‌باشد. طبق این اصل، در صورت فوت، عزل، استعفا، غیبت یا بیماری بیش از دو ماه رییس جمهور و یا در صورت پایان دوره ریاست جمهوری و عدم انتخاب رییس جمهور جدید به دلیل موانع مختلف، معاون اول رئیس جمهور با موافقت رهبری تمام اختیارات و مسئولیت‌های رئیس جمهور را به عهده خواهد گرفت. از این رو، در شرایطی که فوق اشاره شد، معاون اول رئیس جمهور به عنوان کفیل رییس جمهور شناخته می‌شود.

تفاوت کفالت اداری با تفویض اختیار

یکی از روش‌های منتقل کردن اختیارات در ساختار اداری، استفاده از تفویض اختیار است. تفویض اختیار تفاوتی با کفالت اداری دارد. در تفویض اختیار، اختیارات توسط فرد مقام بالاتر به اراده خود منتقل می‌شود، در حالی که کفالت اداری بر اساس قوانین و مقررات برقرار می‌شود. همچنین، تفویض اختیار با کفالت اداری در این نکته تفاوت دارد که در تفویض اختیار تنها برخی از اختیارات شخصانه قابل واگذاری است، اما در کفالت اداری، شخص کفیل به طور کلی جانشین مسئول اصلی می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره تفویض اختیار و تفویض امضا می‌توانید بر روی لینک‌های تفویض اختیار و تفویض امضا کلیک کنید.