چک ضمانت

اسناد تجاری با تقسیم بر دو دستهٔ عمومی و خاص، تنها از طریق معاملات تجاری و غیرتجاری به جای نقدینگی مورد استفاده قرار می‌گیرند، به گونه‌ای که عملیات تجاری را سهولت می‌بخشند.
چک، سفته، برات، اوراق قرضه، ضمانت نامه بانکی، بارنامه و اوراق سهام از مثال‌های اسناد تجاری می‌باشند.

کاربرد اسناد تجاری به عنوان یک ابزار پرداختی محدود نیست و در واقع در قانون دارای اعتبار و تأثیری است.
صدور این اسناد برای صادرکننده و گیرنده آثار و تبعات حقوقی دارد و بنابراین در بسیاری از موارد به عنوان یک وسیله تضمین هم استفاده می‌شوند.
چک ضمانت به‌عنوان یکی از اسناد تجاری مشهور، به منظور تضمین در بسیاری از مواقع صادر می‌شود و نحوه نوشتن و شرایط صدور آن، قواعد ویژه‌ای را دارد.

در این مقاله، می‌خواهیم درباره "ضمانتنامه چک" صحبت کنیم و نحوه صدور و برگشت آن را تشریح کنیم.
سپس، شرایط چک ضمانت صادر شده به ازای قانون جدید را در سامانه صیاد بررسی می‌کنیم و توضیح می‌دهیم که چگونه باید یک ضمانتنامه چک را تهیه کنیم.
برای کسب اطلاعات بیشتر، با ما همراه باشید.

چک ضمانت چیست

در پاسخ به این سؤال، خواهیم بحث نمود در مورد تعریف "چک ضمانت" و همچنین صدور و نحوه نوشتن آن.
ابتدا نیاز است تا مفهوم "چک" را توضیح دهیم و انواع چک های بانکی را از منظر قوانین تجارت، مورد بررسی قرار دهیم.
سپس با شرحی درباره "چک ضمانت" و شرایط صدور و نحوه نوشتن آن در سامانه صیاد، ادامه دهیم.

ماده 310 قانون تجارت، در تعریف چک، تعیین می‌کند که "چک" به معنای نوشته‌ای است که با آن، صادرکننده وجوهی را که در نزد محال‌علیه دارد، به صورت کامل یا جزئی به صاحبانه یا دیگران واگذار می‌کند.
چک به عنوان یک ابزار برای انتقال وجه از حساب صادرکننده به حساب دریافت‌کننده یا صاحب گیرنده در نظر گرفته می‌شود و به طور قانونی به بانک محال علیه درخواست پرداخت ارائه می‌دهد.
به دلیل کاربرد گسترده این سند، قانونگذار انواع متفاوتی از چک را ملاحظه کرده است که شامل:

چک بانکی یکی از انواع سند مالی است که به وسیله اشخاص حقوقی و حقیقی صادر می‌شود.
این سند می‌تواند عادی یا صیاد باشد.
چک عادی به آن نوع از چک ها گفته می‌شود که همچنان در استفاده است ولی در حال حاضر، جایگزین تدریجی آن توسط چک های صیاد شده است.


چک های عادی، سندی هستند که با استفاده از آن، دارنده می‌تواند مبلغ مشخصی از پول را که در بانک خود دارد، به شخص دیگری انتقال دهد.
برخی از کاربردهای اصلی چک های عادی، استفاده به عنوان چک ضمانت برای تضمین انجام یک تعهد مالی است.
در صورت عدم انجام تعهد، دارنده چک قابلیت برگشت زدن آن را دارد و می‌تواند به اجرا گذاشتن آن بپردازد.

چک مسافرتی: چک مسافرتی یا تراول چک، دسته‌ای از انواع چک هستند که بدون نیاز به داشتن حساب بانکی و وجه نقد در حساب، از سمت بانک، قابل صدور بوده و به عنوان جایگزین پول نقد، در مسافرت‌ها استفاده می‌شود.
نقد کردن این چک، با مراجعه به تمام شعب صادر کننده آن، در سراسر کشور، امکان پذیر است.

حواله بانکی یا چک رمزدار: این نوع حواله به وسیله آن پول از حساب مشتری به سایر حساب‌های او در بانک‌های دیگر انتقال می‌یابد.
این چک‌ها دارای رمز می‌باشند و تنها به درخواست صاحب حساب از طرف بانک صادر می‌شوند.
چک یک ابزار انتقال است و نیست ممکن به وسیله آن پول دریافت شود.

تصدیق‌شده:چک تصدیق‌شده یک نوع چک است که بانک مبلغ موجود در آن را در حساب صادر کننده مسدود کرده و دریافت کننده می‌تواند از قدرت نقدشوندگی آن به طور صد در صد مطمئن باشد.
در حقیقت، چک تصدیق‌شده نسبت به سایر انواع چک‌ها از نظر قدرت نقدشوندگی بسیار قوی‌تر می‌باشد.

با توجه به مفهوم انواع چک‌ها، می‌فهمیم که این اسناد، قابلیت جایگزینی نقدینگی را در عملیات پرداخت دارند.
این امکان از طریق چک وجود دارد که دارنده آن، مبلغی را از حساب صادرکننده می‌تواند دریافت کند.
به همین دلیل در بسیاری از موارد، زمانی که دو طرف به توافقی برسند و یکی از آن‌ها تعهد می‌شود که عملیاتی را برای طرف دیگر انجام دهد، از چک به عنوان یک ابزار برای تضمین تعهد استفاده می‌شود.
در این حالت، چک را به عنوان چک ضمانت معرفی می‌کنند.

در پاسخ به سؤالی که می‌پرسد "چک ضمانت چیست؟"، باید گفت که چک ضمانت، یک نوع چک است که توسط متعهد به متعهد له داده می‌شود تا به عنوان تضمین برای انجام تعهد عمل کند.
در صورتی که متعهد اقدامی عملی نکند یا نمی‌تواند تعهد خود را انجام دهد، متعهد له می‌تواند این چک را صرف نقد کند و به این شکل فشار و تضمینی را به وجود آورد.
به عنوان مثال، "چک تخلیه ملک" یک نوع چک ضمانت است که توسط مستاجر به مالک داده می‌شود تا در صورتی که مستاجر به موقع از ملک خارج نشود، مالک بتواند با صرف نقد کردن آن، مستاجر را تحت فشار قرار دهد.

از جایی که روش نوشتن چک ضمانت، شرایط صدور آن، روند اجرا و برگشت آن، تماماً قوانین و آداب خاص خود را دارد و در قوانین جدید هم تغییراتی در شرایط صدور و نحوه نوشتن چک ضمانت اعمال شده، در ادامه، قصد داریم، در مورد روند اجرا و شرایط صدور چک ضمانت بحث کنیم.

نحوه به اجرا گذاشتن چک ضمانت

در بخش قبل، ما توضیح دادیم که چک ضمانت به عنوان یک ابزار استفاده می‌شود تا به تعهد و انجام صحیح یک کار مورد توافق بین طرفین تضمین داده شود.
این چک توسط متعهد به متعهد اعطا می‌شود تا تضمین کننده انجام تعهد باشد.
با توجه به ماهیت تضمینی این چک ضمانت، تنها در صورتی که تعهد انجام نشود، امکان نقد شدن آن از سمت متعهد وجود دارد.
در این بخش، ما قصد داریم روش اجرای چک ضمانت را توضیح دهیم که به شرح زیر می‌باشد:مرحله اول:در ابتدا، متعهد چک ضمانت را صادر می‌کند.
این چک شامل مبلغی است که به عنوان تضمین برای انجام تعهد تعیین شده است.
مرحله دوم:متعهد چک ضمانت را به متعاقب ارائه می‌دهد.
در این مرحله، تعهد صحت و قابل اجرا بودن چک بررسی می‌شود.
مرحله سوم:پس از تأیید صحت چک، آن به نفع متعاقب صادر کننده چک تحویل داده می‌شود.
معمولاً چک در این مرحله به صورت نامحدود یا با تاریخ انقضاء مشخصی صادر می‌شود.
مرحله چهارم:در صورتی که متعهد تعهد خود را انجام ندهد، متعاقب می‌تواند چک را به بانکی که آن را صادر کرده است، ارائه دهد.
در این صورت، بانک مبلغ چک را به متعاقب پرداخت خواهد کرد.
با رعایت این مراحل، چک ضمانت به‌عنوان یک ابزار موثر برای تضمین انجام تعهد و حصول اعتماد بین طرفین مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روش ثبتی یا اجرایی کردن به وسیله ثبت: وصول چک از طریق اجرای ثبتاین روش به این صورت است که پس از ارجاع چک ضمانت به بانک و دریافت گواهی عدم پرداخت، صاحب چک میبایست به دفتر اجرائی ثبت شهری که چک ضمانت‌ در آن عرضه شده مراجعه کند تا دارایی‌های صادر کننده توقیف گردد.
در این روش پس از بررسی وضعیت املاک، حمل و نقل و ارتباطات، دارایی‌های صادر کننده چک ضمانت توقیف میشود و صاحب چک میتواند پس از انجام حراجی، مبلغ چک خود را دریافت نماید.

در روش حقوقی یا اقدام به وصول از طریق دادگاه، به منظور اجرای چک ضمانت، دارنده باید پس از عودت چک ضمانت و دریافت گواهی عدم پرداخت، درخواست مطالبه مبلغ چک را به دادگاه ارائه کند.
به منظور ثبت این درخواست، می توانید با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا با استفاده از سامانه remission.
adliran.
ir/PetitionEdit.
aspx، اقدامات لازم را صورت دهید.

توجه داشته باشید که چک ضمانت به دلیل مدت دار و مشروط بودن، قابلیت تعقیب و پیگیری کیفری و اجرای مستقیم را ندارد.
حال بعد از توضیح در مورد نحوه برگشت زدن و به اجرا گذاشتن چک ضمانت، قصد داریم در ادامه درباره شرایط صدور و نحوه نوشتن چک ضمانت بر اساس قانون جدید صحبت کنیم.

شرایط صدور چک ضمانت در قانون جدید چیست؟

در قسمت‌های قبل، توضیح دادیم که چک ضمانت چیست و گفتیم که نحوه اجرا گذاشتن آن، به دو روش ثبتی و حقوقی، امکان پذیر است و از آنجا که چک ضمانت، یک چک وعده دار است، امکان تعقیب و پیگیری کیفری آن، پس از برگشت زدن، وجود ندارد.
در این قسمت، قصد داریم، درباره شرایط صدور چک ضمانت، در قانون جدید صحبت کنیم و بگوییم که شرایط صدور چک ضمانت، در قانون جدید چیست؟ این شرایط، عبارتند از:

درست کردن تاریخ و قرار دادن آن روی چک ضمانتی صادر شده

در قسمت مخصوص نام دریافت کننده، نام خود را درون چک ضمانت صادره بنویسید.

در قسمت نـوشتن نـام صادر کنـنـده بر روی چک ضمـانـت تأکید شـده است.

در سامانه صیاد، اقدام به ثبت گواهی نامه ضمانتی کنید.

بدون رعایت شرایط فوق، چک ضمانت صادر شده صحیح نمی‌باشد و دارنده آن در فرآیند اجرای آن با مشکلاتی روبرو خواهد شد.
به همین دلیل و با توجه به اهمیت رعایت نکات مربوط به نوشتن چک ضمانت و ثبت آن در سامانه صیاد، در ادامه به شرح نحوه نوشتن یک چک ضمانت صحیح و نکات لازم برای ثبت آن در سامانه صیاد پرداخته خواهد شد.

چگونه یک چک ضمانت بنویسم؟

در قسمت‌های قبل، توضیح داده شده است که شرایط صدور چک ضمانت چیست و چگونه باید آن را اجرا و برگشت داد.
با توجه به جایگزین شدن چک صیاد به جای چک‌های عادی، نحوه نوشتن چک ضمانت نیز تغییر کرده است.
در این بخش قصد داریم راجع به روش نوشتن چک ضمانت توضیح دهیم.

نکته اول دربارهٔ نوشتن چک ضمانت این است که به جای چک‌های عادی، شخص صادر کننده باید چک‌های صیاد را در سامانهٔ صیاد ثبت کند.
برای این کار، نیاز است اپلیکیشنی مانند آپ یا ۷۲۴ را نصب کنید که برای این مورد طراحی شده است.
سپس گزینهٔ "ثبت چک صیادی" را انتخاب کنید و پس از تأیید هویت، با وارد کردن شناسهٔ ۱۶ رقمی صیادی چک، آن را ثبت کنید.

در هنگام نوشتن چک ضمانت، نکته‌ی مهم دیگری وجود دارد که باید به آن توجه کنیم.
طبق قوانین جاری، در هنگام صدور چک ضمانت، باید نام و نام گیرنده و تاریخ را در اسناد چکی ذکر کنیم.
شاید در گذشته امکان صدور چک ضمانت بدون نام و تاریخ وجود داشته باشد، اما این اکنون مورد قبول نیست و بانک ها به آن رسیدگی نخواهند کرد.