تمامی مراجع قضایی و دادگاه‌ها بر اساس قوانین آیین دادرسی مدنی و آیین دادرسی کیفری، دعاوی را بررسی کرده و درنهایت رای صادر می‌کنند. پس از صدور رای توسط دادگاه، می‌توان با استفاده از روش‌های خاص و در مهلت‌های مقرر، اعتراض نسبت به رای ارائه نمود تا در صورت وجود شرایط مناسب، رای تجدیدنظر گردد. اما اگر علی‌رغم امکان اعتراض، عملیات اعتراض نشده یا اعتراض نتیجه‌ای نداشته باشد، حکم صادره قطعی و لازم‌الاجرا خواهد بود.

در صورت صدور حکمی قطعی و لازم الاجرا، برای اجرای آن بایستی از طریق واحد اجرای احکام اقدام شود. به همین جهت، می‌توان گفت در صورتی که از قبل دعوایی بین طرفین رسیدگی شده و حکمی قطعی صادر شده باشد، پرونده واقعه بخش می‌شود و دیگر قابلیت رسیدگی مجدد ندارد. به همین دلیل، افرادی که با دریافت ابلاغیه یا پیامکی اعلام می‌شود که پرونده در دادگاه مختومه شده است، این سوال را مطرح می‌کنند که چرا پرونده به پایان رسیده است؟

متن: "برای پاسخ به این پرسش، در این مقاله ابتدا به بررسی تعریف مختومه شدن پرونده در دادگاه می‌پردازیم و سپس دلایل آن را شرح می‌دهیم. در ادامه، زمان مورد نیاز برای مختومه شدن پرونده و دریافت پیامک مختومه شدن پرونده از سامانه ثنا را مورد بررسی قرار می‌دهیم و سپس به سؤال که آیا می‌توان یک پرونده پس از مختومه شدن در دادگاه، دوباره به جریان انداخت را پاسخ خواهیم داد.البته، استفاده از تگ‌های em و strong در این متن فقط به منظور تأکید است."

مختومه شدن پرونده در دادگاه به چه معنا است

زمانی که دعوای حقوقی یا کیفری در مراجع قضایی مطرح می‌شود، دادگاه با رعایت تشریفات قانونی، به رسیدگی به پرونده می‌پردازد و در نهایت حکم یا قرار صادر می‌کند. اصولا هر یک از طرفین دعوی که رای به زیان وی صادر شده است، قادرند تا با استفاده از روش‌های اعتراض به حکم، از قبیل تجدید نظرخواهی، واخواهی، فرجام‌خواهی و غیره، نسبت به آن معترض شوند.

در صورتی که عدم اعتراض به حکم صادر شده و یا در صورتی که اعتراض به آن به نتیجه‌ای منجر نشود، در حقوق معروف به "حکم لازم الاجرا"، حکم به طور قطعی تثبیت می‌شود و حکم‌هایی که قطعیت پیدا می‌کنند، عملاً قابلیت اجرا را خواهند داشت. این حکم‌ها به صورتی معتبر و قوانین قابل اجرا به نام "حکم لازم الاجرا" شناخته می‌شوند. یکی از نتایج قطعی شدن حکم صادره، این است که پرونده بعد از بررسی توسط دادگاه به پایان می‌رسد و دادگاه دیگر درباره آن دعوی، رسیدگی مجدد نخواهد کرد. این وضعیت با عنوان "امر مختومه" شناخته می‌شود.

بر اساس ماده بند 6 ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی، در صورتی که دعوای مطرح شده در دادگاه، قبلاً بین همان افراد یا قائم مقام آنها، رسیدگی شده و در خصوص آن، حکم قطعی صادر شده باشد، پرونده به اعتبار امر مختومه دست یافته و به همین دلیل، رسیدگی مجدد به همان دعوی امکان پذیر نخواهد بود.

درباره‌ی این موضوع، پرسشی پیش می‌آید که چه مفهومی به مختومه شدن پرونده در دادگاه می‌دهیم و چه معنایی را به پیامک مختومه شدن پرونده نسبت می‌دهیم. در پاسخ به این سؤال، باید گفت که مختومه شدن پرونده در دادگاه به معنای اتمام رسیدگی دائم یا موقت به پرونده توسط مرجع صادرکننده حکم است. در نتیجه، دادگاه پس از انجام تحقیقات لازم، به پایان رسیده و با صدور رای یا حکم، پرونده را بسته می‌نماید. هرچند، در برخی موارد، علت مختومه شدن پرونده این است که برای تکمیل تحقیقات، پرونده به یک مرجع دیگر ارسال شود.

بر اساس نگاهی شبه نهایی به پرونده، پس از پایان دادگاهی به پرونده، هیچ موضوع دیگری برای مشاهده یا بررسی بیشتر در ارتباط با پرونده وجود ندارد. گاهی اوقات تصمیمی اتخاذ می شود و گاهی هم پرونده به مرجع دیگری برای اقدامات بیشتر ارسال می گردد. ولی این نمی‌تواند یعنی شبه نهایی بودن پرونده، به این معنی است که امکان اعتراض به حکم وجود نخواهد داشت؛ در ادامه به توضیح این موضوع می‌پردازیم.

دلایل مختومه شدن پرونده در دادگاه

در بخش قبلی مطلب، بررسی کردیم که به چه معناست که "پرونده در دادگاه مختومه شود". همانطور که گفته شد، "مختومه شدن پرونده در دادگاه" به این معناست که مرجع رسیدگی دادگاه رسیدگی به پرونده را به اتمام برساند و آن را به طور رسمی به اتمام برساند. اما سؤالی که در این باره مطرح می‌شود این است که چه دلایلی می‌تواند منجر به مختومه شدن پرونده در دادگاه شود؟

برای پاسخ به این سؤال، باید بگوییم که یکی از دلایل اساسی و حیاتی بسته شدن پرونده در دادگاه‌ها، به دلیل اتمام تحقیقات و مطالعات، بررسی پرونده به طور دائمی یا موقت در آن قسمت خاتمه یافته است و در نتیجه، رای صادر شده است.

علاوه بر این، در قانون، مواعدی با عنوان "مواعد مرور زمان کیفری تعقیب و رسیدگی" تعیین شده است که بر اساس آن، برخی از جرایم، در صورتی که از تاریخ رویداد جرم تا مهلت‌های تعیین شده مورد تعقیب قرار نگرفته باشند، رسیدگی به آن پرونده توسط دادگاه به تعویق می‌افتد و دادگاه پس از آن، پرونده را به اتمام می‌رساند.

گفتنی است که هنگامی که دادگاه، صلاحیت ذاتی یا محلی برای رسیدگی به پرونده را ندارد، باید قرار عدم صلاحیت را صادر کرده و پرونده را به مرجع صلاحیت دار ارجاع دهد. در این موارد نیز، امکان دارد دادگاه پرونده را پس از صدور قرار عدم صلاحیت، به اتمام برساند.

همچنین، یکی دیگر از عواملی که منجر به پایان پرونده می‌شود، این است که در دعاوی کیفری که در دادسراها مورد بررسی قرار می‌گیرند، ممکن است به دلایلی همچون به پایان رسیدن تحقیقات لازم توسط دادسرا و موارد مشابه، پرونده به مرجع دیگری مانند دادگاه کیفری ارسال شده و سپس در دادسرا به پایان می‌رسد.

مدت زمان مختومه شدن پرونده در دادگاه چقدر است

در بخش قبل، رسیدیم به بررسی مفهوم "خاتمه یافتن پرونده در دادگاه" از جنبه حقوقی. همانطور که ذکر شد، یکی از دلایل مهم خاتمه یافتن پرونده در دعاوی کیفری و حقوقی، تکمیل تحقیقات لازم یا صدور رای است. در این قسمت، قصد داریم به بررسی بعضی از مواردی که می‌توانند به خاتمه یافتن پرونده منجر شوند بپردازیم.

اما یک سؤال در این رابطه پیش می‌آید، یعنی مدت زمانی که نیاز است تا پرونده در دادگاه به اتمام برسد، با این سوال دیگر، پرونده تا چه زمان‌ای توسط دادگاه یا دادسرا به اتمام می‌رسد؟ به این سؤال پاسخ می‌دهیم که اصولاً پایان پرونده در دعاوی حقوقی و کیفری به طور کامل به مرجع رسیدگی کننده بستگی دارد.

به همین دلیل، زمانی که دادگاه، موضوع را مورد بررسی قرار داده و رسیدگی به آن پایان یافت، یا به دلایل دیگر همچون تکمیل تحقیقات در خصوص پرونده، به مرجع صلاحیت دار ارجاع داده شد، پروندهرا مختومه اعلام می‌نماید. لذا نمی‌توان مدت زمان مشخصی برای مختومه شدن و صدور رای در مورد پروندهتعیین نمود و این موضوع، بستگی به دادگاه، نحوه رسیدگی آن و شلوغ یا خلوت بودن شعبه دارد.

پیامک مختومه شدن پرونده در دادگاه

در بخش‌های قبل، به بررسی "دلایل و مدت زمان بسته شدن پرونده در دادگاه" پرداختیم و توضیح دادیم که در دعاوی حقوقی و کیفری، بسته شدن پرونده به چه معناست. برخی افراد که به مراجع قضایی مراجعه کرده‌اند و دعوی حقوقی یا کیفری را مطرح کرده‌اند، گاهاً ممکن است یک پیامک با این مضمون دریافت کنند که پرونده‌شان بسته شده است.

درباره این موضوع، باید توجه کنیم که در دادگاه برای مختومه شدن پرونده، پیامکی ارسال می‌شود. این پیامک به این معناست که داور مربوطه پس از بررسی کامل تمام جوانب موضوع، قصد صدور حکم درباره پرونده را دارد و طرفین دعوی، پس از دریافت این پیامک، می‌توانند حکم مربوط به پرونده را مشاهده کنند. علاوه بر این، مختومه شدن پرونده در دادسرا ممکن است به این معنا باشد که پرونده به دادگاه کیفری ارسال شده است.

مختومه شدن پرونده در ثنا

در مقاطع قبلی، به تحلیل معنای "بسته شدن پرونده" در محاکم پرداخته شد و به طور کلی به دلایلی که باعث "بسته شدن پرونده" توسط محاکم می‌شود، پرداختیم. همچنین، زمان لازم برای بسته شدن پرونده در محاکم را بررسی کردیم و بیان کردیم که نمی‌توان زمان مشخصی برای پایان رسیدگی محاکم را در نظر گرفت. با این حال، بسته شدن پرونده توسط محاکم از طریق پیامک به مخاطب اطلاع داده می‌شود، به که به بررسی آن پرداختیم.

نکته‌ی حائز اهمیتی که درباره این موضوع وجود دارد، این است که افرادی که پیامک مربوط به مختومه شدن پرونده را دریافت می‌کنند، باید از طریق سامانه ثنا، اقدام به مشاهده جزئیات مربوط به پرونده نمایند. همانطور که می‌دانید، در حال حاضر، تمامی ابلاغیه‌های مربوط به دادگاه، از طریق سامانه‌ای به نام سامانه ثنا به اصحاب دعوی ابلاغ می‌شوند. به همین منظور، پس از دریافت پیامک، باید وارد حساب کاربری سامانه ثنا شده و از قسمت ابلاغیه‌های جدید، وضعیت پرونده مربوط به مختومه شدن آن را مشاهده کنید.

در قسمت‌های قبل، مورد بررسی قرار دادیم که آیا در صورت مختومه شدن پرونده در دادگاه و وجود دلایلی برای آن، آیا با ارسال یک پیامک مختومه شدن پرونده، پرونده می‌تواند مجددا تحت رسیدگی قرار بگیرد؟

به سؤال مطرح شده پاسخ داده می‌شود که طبق قوانین مربوطه، در صورتی که پرونده توسط مراجع قضایی رسیدگی شده و حکم قطعی صادر شده باشد، در برخی موارد می‌توان پرونده را دوباره مورد بررسی قرار داد و علاوه بر اعتراض به حکم انتخابی، از روش‌های دیگری مانند تجدیدنظر و واخواهی استفاده کرد. به این شرط که اعاده دادرسی نیز انجام شود. استفاده از تگ‌های HTML مانند و در این متن می‌تواند به آن نیروی بیشتری ببخشد.