پرداخت نفقه فرزند در صورت واگذاری حضانت به مادر

توسعه‌دهندگان قانون، در نظام حقوق مدنی، در کنار تعهدات نفقه‌ای زن، نیز تعهدات نفقه‌ای اقارب را مشخص کرده‌اند.
اقارب به همه افراد با نسبت خویشاوندی (به‌طور معمول ارتباط خونی) در خط سلسله مراتب اشاره می‌کند.
به عبارتی دیگر، پدر، مادر و فرزندان نیز جزو اقارب محسوب می‌شوند و در صورت برخورداری از برخی شرایط قانونی، مانند ناتوانی مالی فردی که نفقه را تأمین می‌کند و یا فقر گیرنده نفقه به گونه‌ای که توانایی اشتغال در شغلی را نداشته باشد، حق دریافت تعهدات نفقه‌ای را دارند تا بتوانند مخارج خود را تأمین کنند.

فرزند یکی از اعضای خانواده است که درباره نحوه نفقه او سؤالات زیادی وجود دارد.
به خصوص زمانی که مادر به هر دلیلی از پدر جدا شده و حضانت فرزند به مادر واگذار شده است.
در این شرایط ویژه، پرداخت نفقه فرزند به مادر مسئولیتی است که باید تحت شرایط استثنایی با او توافق شود.
بنابراین، ضروری است که در مورد قوانین و شرایط پرداخت نفقه فرزند به مادر اطلاعات کافی داشته باشیم.

برای نگهداری حق نفقه فرزند در صورت انتقال حضانت به مادر، نیاز به یک فرد مسئول پرداخت وجود دارد که در این مقاله قصد داریم به بررسی آن بپردازیم.
شرایط پرداخت نفقه در این موقعیت چگونه است و در صورت ناتوانی مسئول پرداخت نفقه، وقتی که حضانت به مادر واگذار شده است، وظیفه پرداخت نفقه بر عهده کی قرار می‌گیرد و آیا در صورتی که مادر قادر به پرداخت نفقه نباشد، چه تدابیری باید اتخاذ شود.

پرداخت نفقه فرزند در صورت واگذاری حضانت به مادر با چه کسی است

قبل از توضیح درباره مسئله‌ی پرداخت نفقه برای فرزند در صورت واگذاری حضانت به مادر، بهتر است در ابتدا درباره حقوق حضانت و مسئولیت پرداخت نفقه فرزند به طور کلی، از منظر قانون مدنی، صحبت کنیم و پس از بیان بخشی از مقدمات مهم، به این سؤال پاسخ دهیم که در صورت واگذاری حضانت به مادر، کدام فرد مسئولیت پرداخت نفقه برای فرزند را بر عهده خواهد داشت.

مفهوم حضانت به معنای مسئولیت گرفتن از نگهداری، تربیت اخلاقی و ترتیب امور فرزند است.
فردی که به عهده حضانت قرار دارد، وظیفه نگهداری و پرورش فرزند را بر عهده دارد ولی نه پرداخت هزینه‌ها و نیازهای زندگی فرزند که در قانون به عنوان نفقه فرزند شناخته می‌شود.

«نفرین نمی‌شود صرفاً به خاطر آدم شدن، بلکه به خاطر عملکرد خوب و مراعات حقوق دیگران نیز »، همیشه پدر حقوقی فرزند خود را در نظر دارد، حتی در شرایط مختلفی مانند واگذاری حضانت به مادر توسط قانونگذار.
تنها در مواردی است که پدر فرزند، در حالتی از دسترس خارج باشد و یا توانایی مالی کافی برای تامین هزینه‌های فرزند خود را نداشته باشد، این حقوق پدری را از دست می‌دهد.
در متن قانون مدنی، درباره مسئولیت نفقه فرزند، در شرایط مختلف تعبیر شده است.
به عنوان مثال، ماده ۱۱۹۹ مدنی می‌گوید: «باید در نظر گرفت که نفرین نمی‌شود صرفاً به خاطر آدم شدن، بلکه به خاطر عملکرد خوب و مراعات حقوق دیگران نیز».

در خصوص مسئله نفقه اولاد، مسئولیت آن به عهده پدر قرار دارد.
و پس از درگذشت پدر یا عدم توانایی او برای تأمین نیاز مالی، این مسئولیت به اجداد پدری منتقل می‌شود، با رعایت الوصول به نزدیک‌ترین اقرب.
در صورتی که پدر و اجداد پدری موجود نباشند یا به تأمین نیازهای اقتصادی قادر نباشند، مسئولیت نفقه بر عهده مادر قرار می‌گیرد.
و در صورتی که هم مادر زنده نباشد و هم قادر به تأمین نفقه نباشد، با رعایت الوصول به نزدیک‌ترین اقرب فالاقرب، این وظیفه به اجداد و جد و پدران مادری و پدری منتقل می‌شود و باید به صورت مساوی توانایی تأمین نفقه را داشته باشند.

شرایط پرداخت نفقه فرزند در صورت واگذاری حضانت به مادر

پس از بحث درباره "مسئولیت پرداخت نفقه فرزند"، در زمانی که سرپرستی فرزند با مادر است، در این بخش از مقاله قصد داریم درباره "شرایط پرداخت نفقه فرزند در صورت واگذاری حضانت به مادر" توضیح دهیم.
همچنین بیان می‌کنیم که قانونگذار چه شرایطی را برای پرداخت نفقه فرزند در این حالت پیش‌بینی کرده است.

برای بررسی شرایط پرداخت نفقه فرزند در صورت واگذاری حضانت به مادر، می توانید به ماده ۱۱۹۷ و ۱۱۹۸ قانون مدنی مراجعه کنید.
این دو ماده، به ترتیب، مشخص می کنند که کدام شخص حق دریافت نفقه را دارد و کدام شخص موظف به پرداخت نفقه است.

با توجه به مواد قانون مدنی مربوط به شرایط پرداخت نفقه فرزند در صورت واگذاری حضانت به مادر، این مقررات به شرایط زیر اشاره دارند:شرط اول: شرایط مالی - نفقه دهنده باید توان مالی کافی داشته باشد تا پس از پرداخت نفقه به فرزند، مشکلات مالی و معیشتی خود را رفع کند.
- فرزند نیز باید نسبت به مخارج خود قابل تأمین باشد و بتواند با درآمد حاصل از کار کافی روند زندگی خود را تأمین کند.
شرط دوم: شرایط مالی فرزند - فرزند نباید در موقعیتی قرار داشته باشد که با کار کردن نتواند مخارج زندگی خود را تأمین کند.
- پدر باید نفقه فرزند را به گونه‌ای پرداخت کند که زندگی روزمره و معیشت فرزند را تضمین کند و او را در معیارهای اساسی زندگی تحت تأثیر قرار ندهد.
با توجه به ماده یاد شده، پرداخت نفقه فرزند در صورت واگذاری حضانت به مادر، مشروط به این دو شرط مالی می‌باشد.

عدم توانایی پرداخت نفقه فرزند در صورت واگذاری حضانت به مادر

یکی از سؤالات پرتکرار مربوط به نفقه فرزند مرتبط با موضوع زیر است: در صورتی که فرد مسئول پرداخت نفقه فرزند، به دلیل ناتوانی مالی، نتواند این وظیفه را انجام دهد و مادر به عنوان سرپرست فرزند مشترک ایفای نقش می‌کند، چه اتفاقی می‌افتد و چگونه فرد بعدی که مسئول پرداخت نفقه می‌شود، تعیین می‌شود؟

در پاسخ به این سؤال باید ذکر کرد که اگر "مسئول پرداخت مبلغ نفقه فرزند، در شرایطی که حضانت او با مادر است"، پدر فرزند باشد و به هر دلیلی قادر به پرداخت نفقه به اندازه کافی نباشد یا توان مالی اش را از دست دهد، مادر می‌تواند با ارائه درخواست قضایی و ثبت آن از طریق دفاتر الکترونیکی، نفقه فرزند را از طرف جد و اجداد پدری فرزند خود دریافت کند.
البته این امر فقط در صورتی قابل انجام است که جد و اجداد پدری فرزند زنده بوده و توان مالی کافی نداشته باشند.

در این وضعیت، به این معنی است که هنگامی که پدر و جدانشان زنده نباشند یا به توان مالی کافی دسترسی نداشته باشند، مسئولیت پرداخت نفقه به عهده مادر خواهد بود و اگر مادر همچنین به توان مالی کافی نرسد، نفرای اجداد مادری و جدان پدری، مسئولیت پرداخت نفقه فرزندی که حضانت آن به مادر واگذار شده است، را خواهند داشت.

در چه صورت نفقه فرزند بر عهده مادر است

پس از گفتگو درباره "شرایط پرداخت نفقه فرزند در صورت واگذاری حضانت به مادر و مسئول پرداخت آن"، در این بخش از مقاله قصد داریم به سؤال زیر پاسخ دهیم:در چه شرایطی مادر مسئول پرداخت نفقه فرزند می‌شود؟

ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی، درباره وظایف مسئولان برای پرداخت نفقه به فرزندان و شرایطی که پرداخت کننده باید داشته باشد تا ملزم به پرداخت نفقه گردد، مشخصاتی را تعیین کرده است و همچنین شرایط پرداخت نفقه توسط مادر را نیز بیان نموده است.
استفاده از این قانون برای پاسخ به این سؤال که به چه صورت پرداخت نفقه فرزند با مادر انجام می‌شود، می‌تواند به این صورت باشد:نفقه فرزند به عهده مادر می‌باشد، به شرطی که شرایطی که قانون مدنی تعیین کرده است، برقرار باشد.
از جمله این شرایط می‌توان به شرایط مالی، اجتماعی و سن فرزند اشاره کرد.
مادر می‌تواند در صورت داشتن این شرایط، مطالبات خود را برای پرداخت نفقه فرزند به پدر فرزند ارائه نماید.

تنها در شرایطی که پدر یا اجداد پدری در قید حیات نباشند و یا توان مالی کافی برای نفقه دادن فرزندی که حضانت او با مادر است را نداشته باشند، مادر مسئولیت پرداخت نفقه فرزند را بر عهده خواهد داشت.
اما در صورتی که مادر توانایی مالی لازم برای نفقه دادن را داشته باشد و تمایل به پرداخت آن داشته باشد، می تواند خودش به عهده گرفتن نفقه فرزند باشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص دادگاه مناسب برای مطالبه نفقه فرزند، می‌توانید مقاله‌ای که در زیر آمده را مطالعه نمایید.
مطالعه مقاله