وکالت مطلق و عام در ازدواج

براساس قانون مدنی، فردی اجازه دارد وکیل خود را انتخاب کند و اختیار انجام مراسم ازدواج را به وکیل خود واگذار کند.
ماده ۱۰۷۱ قانون مدنی به شکل زیر این موضوع را مطرح کرده است: "هر زن و مردی می‌تواند برای اعلام ازدواج وکالت دهد.
" با این حال، وکالت برای ازدواج می‌تواند به دو صورت متفاوت انجام شود، وکالت مطلق برای ازدواج و یا وکالت عام برای ازدواج.
قوانین مربوط به وکالت مطلق برای ازدواج در ماده ۱۰۷۲ قانون مدنی تعیین شده‌است، اما درباره وکالت عام برای ازدواج هنوز ضوابط مشخصی وجود ندارد.
در این مقاله، قصد داریم به بررسی این پرسش‌ها بپردازیم که وکالت مطلق در ازدواج به چه معناست و در چه شرایطی اعمال می‌شود.
سپس، قصد داریم در ادامه به بررسی و نقد حکم وکالت عام در ازدواج بپردازیم.

وکالت مطلق در نکاح

یکی از انواع وکالت در عقد نکاح، وکالت نیازمندی مشروط است که قانون مدنی تعیین کرده است.
بنابراین، در ماده 1072 قانون مدنی درباره وکالت نیازمندی در ازدواج آمده است: "اگر وکالت بی قید و شرط صورت بگیرد، وکیل نمی تواند موکل را به ازدواج وادار کند، به استثنای آنکه اجازه آن به او صراحتاً داده شده باشد".
به طور مثال، اگر زن به وکیل بگوید "تو وکالت داری مرا به عقد مردی در آوری"، وکیل مجاز نیست زن را به ازدواج با خود وادار کند، زیرا براساس بعضی از فقها، وکالت در نکاح در این موقعیت به معنای وکالت برای این کار نیست و به طور عرفی شامل اختیار ازدواج وکیل با موکل نمی شود.

زمانی که یک زن به صورت مطلق و بدون تعیین همسر، به یک مرد وکالت می‌دهد تا او را به عقد با شخص دیگری ببرد، در واقع می‌خواهد که وکیل او را به ازدواج با فرد دیگری ببرد.
اما اگر زن بگوید تو وکیل هستی و من را به عقد با یک مرد خاص ببری، در این صورت وکیل می‌تواند مجوز موکل را به خود دست دهد و از طرف او با یک شخص دیگر به عقد بنشیند.
توجه کنید که وکالت در عقد نکاح نیاز به رعایت مصالح و حقوق موکل توسط وکیل است و رعایت حدود اختیارات وکیل امری بسیار ضروری است.
اگر وکیل به مصالح موکل خود توجه نکند، عقد نکاح نافذ نخواهد بود.

وکالت عام در نکاح

توضیحات قبلی به مفهوم وکالت مطلق در ازدواج و شرایط آن بر اساس قانون مدنی اشاره داشت و در یک مقاله جداگانه به توضیح نحوه اعلام اراده در عقد نکاح پرداخت.
اما اتفاق ممکن است وکالت برای ازدواج به صورت عمومی داده شده باشد.
در این حالت، اگر وکالت در عقد نکاح به صورت عمومی داده شده و نه به صورت مطلق باشد، به این معناست که از عبارات عمومی مانند 'هر کسی' و 'همه' و نظایر آنها استفاده شود، به عنوان مثال، زن می‌گوید: 'تو می‌توانی مرا به عقد هر فردی که مایل باشی ببری'.
در این صورت، سوال پیش می‌آید که آیا وکیل می‌تواند برای خودش عقد کند یا خیر؟

بعضی از علما درباره وکالت مطلق در مراسم ازدواج و وکالت عام در این موضوع تفاوتهایی را برجا می‌دانند و معتقدند که حق انجام عملیات ازدواج به عهده وکیل بوده و این حق شامل وکالت مطلق است.
با این حال، بر اساس دیدگاه دکتر صفایی، تفاوت معتبری بین وکالت مطلق در ازدواج و وکالت عام وجود ندارد.
زیرا:

اولا؛ مفهوم قانونگذار از جمله "در صورتی که وکالت به طور اطلاق داده شود.
.
.
" در ماده ۱۰۷۲ بر این است که وکالت متعلق به یک فرد خاص نباشد.
یعنی می‌تواند به عنوان وکیل عام و یا مطلق تعریف شود، بنابراین ماده مذکور شامل وکالت عام نیز خواهد شد.
در نتیجه، در صورتی که وکالت عام باشد، وکیل در مراسم ازدواج نمی‌تواند به نمایندگی از موکل خود قرارداد ازدواج ببندد، مگر اینکه مجوز این کار به وی داده شده باشد.

بند آخر ماده 1072 فقط به وکیل اجازه می‌دهد که برای خود عقد موکل را انجام دهد، بایستی این اذن به وضوح به او داده شود، و در حکم وکالت عام این اذن صریح وجود ندارد، مگر اینکه چیزی به آن اضافه شود که اذن صریح از آن مشخص شود.
به عنوان مثال، زنی می‌تواند بگوید "تو وکالت داری، من را به عقد هر کسی حتی خودت معرفی کن"، در این صورت اختیار وکیل محدود نمی‌شود و می‌تواند موکل را به عقد ازدواج خودش در بیاورد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اشتباهات در عقد نکاح، می‌توانید برروی لینک کلیک کنید.

ثانیاً، نکاح در وکالت عام به اذن صریح موکل نیازمند است.
این اصل، به منظور حمایت از موکل و تامین منافع اجتماعی، بهتر است.
تعادل در اینجا حاکم است که در صورتی که موکل برخی از جنبه‌های اخلاقی و اجتماعی وکیل را در نظر نمی‌گیرد، اختیار وکیل باید تحت قوانین محدود شود تا وکیل نتواند از وکالت بهره‌برداری ناروا کند و علی‌رغم اراده موکل، با او ازدواج کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره تدلیس یا فریب در نکاح، بر روی لینک فریب یا تدلیس در نکاح کلیک کنید.