ولایت قهری مادر

چرا ولایت قهری تنها برای فرزندان پدر و جد پدری است و برای مادران در قانون در نظر گرفته نشده است؟ امروزه، با توجه به تغییر در نقش پدر سالاری در خانواده و افزایش خانواده‌های تکی، مشکلاتی ایجاد شده است.
به گونه‌ای که پدر بزرگ نمی‌تواند در خانه با نوه خود زندگی کند و پس از فوت پدر، ولایت قهری را برای نوه خود داشته باشد.
با توجه به رشد سواد و دانش زنان، منافع کودکان در این است که مسئولیت و مدیریت امور فرزند بر عهده مادر باشد.
در این مقاله، می‌خواهیم به بررسی این سوالات پرداخته و تفسیر ولایت قهری را بررسی کنیم و ببینیم آیا مادران نیز ولایت قهری بر فرزندان خود دارند.

ولایت قهری چیست

ولایت به معنای تسلط و حکومت کردن در واژه‌نامه به کار رفته و قهری به معنای اجباری و اضطراری است.
در اصطلاحات حقوق مدنی، ولایت به‌معنای قدرت و صلاحیتی است که براساس قانون به یک شخص مناسب برای اداره امور محجوران واگذار می‌شود.
این ولایت در اقسام مختلف وجود دارد، ممکن است به دلیل حکم مستقیم قانون به فردی داده شده باشد، به‌موجب وصیت واگذار شده باشد یا براساس حکم دادگاه برقرار گردیده باشد.
یک ولایت که به دلیل حکم مستقیم قانون به شخصی واگذار شده باشد، به طور عمومی به آن ولایت قهری گفته می‌شود.
بر‌اساس قانون مدنی، ولایت قهری برای پدر و جد پدری تعیین شده است، بنابراین اولیای قهری شامل پدر و جد پدری هستند.
برای آشنایی با مفهوم ولایت قهری پدر و جد پدری، اولیای قهری و وظایف و اختیارات ولی قهری، روی این لینک‌ها کلیک کنید.

ولایت قهری مادر

بعضی از فقها در حقوق اهل سنت تشریعاتی درباره "ولایت قهری مادر" مد نظر قرار داده‌اند.
اما در فقه امامیه (شیعه)، "ولایت قهری" تنها به "پدر و جد پدری" اختصاص دارد و برای مادر در نظام حقوق مدنی ایران تعیینی صورت نگرفته است.
در گذشته، قانون حمایت خانواده در کنار اینکه ولايت نسبی جد پدری را بعد از پدر تشریع کرده و با پدر برابر قرار داده بود، به مادر نیز ولايت نسبی را اعطا نموده و او را در مقام جد پدری قرار داده بود، اما این ماده در حال حاضر منسوخ شده است و نمی‌توان ادعا کرد که مادر ولايت قهری دارد.
با این حال، امکان وصیت مادر توسط ولی قهری در نظر گرفته شده است، یا اینکه از سوی دادگاه به عنوان قیم فرزند تعیین شود.
اما به نظر می‌رسد تعیین بیشتر اختیارات به مادر در امور مالی و تربیت و مراقبت از کودکان کوچک، نیازی اجتماعی است که تغییرات جامعه و ساختار خانواده ایرانی آن را الزامی می‌سازد.
بنابراین، پیشنهاد می‌شود قانون‌گذار برای تنظیم ولايت قهری مادران، راهکارهایی را اتخاذ کند.