وظایف ضابط دادگستری در جرایم مشهود و غیر مشهود

از جمله مسائلی که در تمامی کشورها توجه قانون‌گذاران را به خود جلب کرده است، آگاهی افراد جامعه درباره سلسله‌مراتب قضایی و وظایف ماموران هر گروه قضایی است.
یکی از این موضوعات آشنایی با جایگاه و نقش ماموران ضابط دادگستری است.
در این راستا رابطه ماموران قضایی با اعضای جامعه برای ایجاد نظم و جلوگیری از هرج و مرج و ناهنجاری به منظور تنظیم شده است.
ضابطان دادگستری نقش و تکالیف بسیاری در بررسی جرم و کشف آن دارند.
البته تعیین تکالیف این مقام بسیار مهم است و بسته به مرحله‌ای که ضابط در آن قرار می‌گیرد، تمرکز می‌کند.
بنابراین، در این مقاله، به بررسی وظایف ضابط دادگستری به طور کلی، وظایف ضابط در جرایمی که قابل مشاهده هستند و وظایف ضابط در جرایمی که قابل مشاهده نیستند، می‌پردازیم.

وظایف ضابط دادگستری

در متن زیر وظایف و نقش ضابط دادگستری را بررسی خواهیم کرد.
مطابق با قانون، ضابطان دادگستری کسانی هستند که می‌توانند این مقام را داشته باشند و کارت ضابط قضایی را دریافت کنند.
وظیفه اصلی ضابط دادگستری، کشف و شناسایی جرم است و پس از پیدا کردن متهم، به اجرای احکام قضایی می‌پردازد.
با توجه به این که ضابط دادگستری مانند بازپرس و دادیار عمل می‌کند، وظایفش در جرایم مشهود و غیرمشهود تفاوت دارد.
جزئیات بیشتر در ادامه این مقاله شرح داده خواهد شد.

وظایف ضابط دادگستری در جرایم مشهود

به طبق قوانین و مقررات، در صورت بروز شرایط خاص، ضابطان دادگستری مجازند در موارد زیر برخی اقدامات فوری را به عهده بگیرند:- در صورت خرابی یا فساد جدی در سازوکارهای حقوقی و دادرسی.
- در صورت خطر جدی برای سلامت و ایمنی عمومی.
- در صورت احتمال قاطعانه فرار متهمان یا افراد دیگر مرتبط با پرونده قضایی.
- در صورت بروز وقایع غیرمنتظره که ممکن است به بازدارندگی در ارائه عدالت منجر شوند.
- در صورت مواجهه با تهدید جدی به اطلاعات محرمانه و حقوقی موجود در پرونده‌های قضایی.
مراقب باشید که این اقدامات فوری تنها در موارد کمتری و با رعایت دقیق قوانین الزامی است.

در صورتی که جرم در حضور ضابطان دادگستری رخ دهد و یا ضابط به طور فوری در محل وقوع جرم حاضر شود و یا ضابط دادگستری آثار وقوع جرم را بلافاصله پس از آن مشاهده کند.
اگر دو نفر یا بیشتر یا خود قربانی، فوراً بعد از وقوع جرم، شخص خاصی را به عنوان مرتکب جرم مشخص کنند.
باید بلافاصله پس از وقوع جرم، نشانه‌ها و آثار واضح جرم با مدارک و شواهد موجود برای متهم یافت شود و یا مدارک و شواهد مذکور به متهم تعلق یابد.
اگر متهم بلافاصله پس از وقوع جرم، قصد فرار داشته باشد یا در حال فرار باشد یا بلافاصله پس از وقوع جرم دستگیر شود.
اگر جرم در خانه یا مکان اقامت افراد رخ داده باشد و شخص ساکن در همان حال یا بلافاصله پس از وقوع جرم، درخواست ورود مأموران را به خانه با مکان اقامت خود ارائه دهد.
اگر متهم بلافاصله پس از وقوع جرم، خود را معرفی و اعلام وقوع آن کند.
و اگر متهم یک فرد آواره باشد و در همان محل نیز سابقه بدی داشته باشد.

اینطور که در هر حال، وضعیتی که شرح داده شد، در نظر گرفته‌می‌شود و شخص گمراه‌کننده می‌تواند فورا وارد عمل شود و دلایل، نمادها و ابزارهای جنایت را نگهداری و حفظ کند.
همچنین، از فرار مظنون جلوگیری می‌کند.
در واقع، وظیفه تجربه تحقیقات اولیه را برعهده دارند اما باید بلافاصله این موضوع را به مقام دادستان اطلاع دهند.
سپس، این موضوع تحت نظر دادسرا مورد بررسی قرار می‌گیرد.
در این حالت‌ها، تشریع‌کننده با توجه به حفظ شرایط مظنون، تأمین کرده است که مراحل تکمیل و ارسال پرونده به نهاد قضایی بدون تأخیر انجام شود به طوریکه مظنون را به احترام می‌گیرد و به هیچ وجه نباید مظنون را بدون وجود عذر موجه یا عدم دسترسی به نهاد قضایی بازداشت نگه‌دارند.
در صورت دستور یا عدم دسترسی، می‌توانند مظنون را تا 24 ساعت در بازداشتگاه نگهداری کنند.
بنابراین، بازداشت مظنون بدون مجوز نهاد قضایی بیش از 24 ساعت به عنوان بازداشت غیرقانونی محسوب می‌شود.
پس از ورود نهاد قضایی، پرونده به او تحویل داده می‌شود و افراد متخصص فقط با اجازه‌ی او حق دخالت دارند.