وظایف سازمان اوقاف و امور خیریه و ساختار آن

سازمان اوقاف و امور خیریه یک نهاد است که به تنظیم و انجام کارهای مربوط به وقف، خیرات و دیگر امور عمومی که به منفعت عمومی مردم است، میپردازد.
مفهوم وقف همواره در طول تاریخ و در همه دوره‌ها مورد توجه مردم و دولت قرار گرفته است.
بعد از انقلاب اسلامی، قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه در سال ۱۳۶۳ مورد تصویب قرار گرفت تا وظایف این سازمان را تعیین کند.

همچنین، در قوانین مدنی نیز به بررسی مفادی درباره وقف اشاره شده است.
این قوانین شامل قوانینی درباره فروش مال موقوفه، وقف عام و وقف خاص می‌شوند.
طبق این قوانین، اداره موقوفات باید به‌وسیله یک فرد به نام متولی انجام شود.
سازمان اوقاف و امور خیریه به‌عنوان یک سازمان نیمه دولتی، با هدف اداره موقوفات بدون وجود متولی تشکیل شده است.
این سازمان ساختار خاص خود را دارد و دارای تشکیلات ویژه‌ای است.

بنابراین، در اینجا ، هدف ما در این مقاله این است که ابتدا سازمانی به نام "سازمان اوقاف و امور خیریه" را معرفی کنیم.
سپس وظایف این سازمان و مراکز مهم آن را توضیح دهیم و در نهایت ساختار داخلی آن را بررسی کنیم.
اگر سوالی درباره ساختار و وظایف سازمان اوقاف و امور خیریه دارید، ما در این مقاله همراه شما خواهیم بود.

معرفی سازمان اوقاف و امور خیریه

فرهنگ وقف و اجرای امور خیریه، یکی از موضوعاتی است که دارای تاریخچه تاریخی در سیستم حقوقی و فرهنگی ایران است.
سازمان اوقاف و امور خیریه، با هدف مدیریت اموال وقفی و اجرای امور خیریه، در سال ۱۳۴۳ تأسیس شد.
پس از انقلاب اسلامی، قانون تشکیل و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه، مصوبه سال ۱۳۶۳، برای تعیین وظایف و ساختار سازمان اوقاف و امور خیریه، ابلاغ شد.

با توجه به ماده یک قانون مربوطه، مسئولیت انتخاب رئیس سازمان بر عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
همچنین، رئیس باید با اجازه ولی فقیه، صلاحیت انجام اموری را که بر اساس دستور ولی فقیه در حین معانقت آن است، داشته باشد.
این سازمان صرفاً مسئولیت برنامه ریزی و اداره صندوق‌های وقف به صورت مستقل را ندارد و وظایف سازمان اوقاف و امور خیریه شامل امور متنوعی همچون مدیریت اماکن مذهبی و نیز موسسات و انجمن‌های خیریه دولتی می باشد.

وظایف سازمان اوقاف و امور خیریه

همان‌طور که در بخش قبل توضیح داده شد، سازمان اوقاف و امور خیریه با وظایف گوناگونی مواجه است که این وظایف در قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف مشخص شده است.
با توجه به ماده ۱ این قانون، وظایف سازمان اوقاف و امور خیریه شامل موارد زیر می‌شود:تأمین، حفظ و مدیریت اموال وقفی، اعم از موقوفه به نفع امور دینی، آموزشی و خدمات عمومیترویج و نشر فرهنگ اوقاف و امور خیریهپرورش و تأمین نیازهای معنوی و فرهنگی خانواده‌های مستحق فقیر و محتاجمدیریت مراسم دینی و فرهنگی با تأسی بر احکام شرعیتعیین سیاست‌ها و برنامه‌های کلان در حوزه اوقاف و امور خیریههمکاری با نهادهای دیگر در حوزه خدماتی و مشاوره‌ایاجرای اصول و ضوابط درخصوص وقف و امور خیریهاعزام نمایندگان وقفی به مجلس خبرگان رهبریبرنامه‌ریزی و مدیریت مناطق ویژه اوقاف و امور خیریهاعتبارسنجی شوراهای وقفی در سطح کشور

اداره‌ی امور موقوفات عام، در صورتی که بدون ولی موقوف باشد یا ولی‌ای که مقام موقوف را به عهده ندارد و همچنین در صورتی که موقوفات به دلایل مصلحتی یا از جانب نسل‌های آینده که به‌عنوان موقوفان در نظر گرفته می‌شوند، یا برای رفع اختلافات موقوف خواهند بود، به تداخل ولی فقیه واگذار می‌گردد.

اداره مکان‌های مذهبی اسلامی، که نظم و تنظیم خاصی برای مدیریت آنها در نظر گرفته نشده است.

مسئولیت مدیریت و اشراف بر سازمان‌ها و انجمن‌های خیریه که توسط دولت یا سایر مراجع صلاحیت‌مند، به آنها واگذار می‌شود، را بر عهده دارد.

مؤسسات خیریه و انجمن‌هایی که بر اساس تشخیص دادستان محل، صلاحیت قانونی ندارند (تا زمان تعیین سرنوشت آنها توسط دادگاه)، همچنین، در صورت عدم حضور ناظر یا عدم صلاحیت او (در مسائلی که حضور ناظر پیش‌بینی نشده است).
دادستان

انجام کارهای مربوط به گورستان‌های واگذار نشده و بی‌مسئول، و اتخاذ تصمیمات ضروری درباره آنها.
توام با استفاده از برچسب‌های HTML، امور مربوط به گورستان‌های متروکه و بی‌مسئول را بررسی می‌کنیم و تصمیمات ضروری درباره آنها را اتخاذ خواهیم کرد.

با استفاده از منابع خود، ما می‌توانیم به شما در جهت تبلیغات و نشر معارف اسلامی کمک مالی کنیم.
ما قدردانی می‌کنیم که بتوانیم با استفاده از تکنیک‌های جدید و خلاقانه، این مهم را به کاربران و جامعه‌ی اینترنتی منتقل کنیم.
به همین منظور، در زمینه‌هایی مانند طراحی وب‌سایت، تولید محتوا، تعیین استراتژی بازاریابی و ایجاد حضور قوی در شبکه‌های اجتماعی، ما آماده‌ی همکاری با شما هستیم.
برای کسب اطلاعات بیشتر و برقراری ارتباط با ما، لطفاً با ایمیل زیر تماس بگیرید:ایمیل: info@example.
com

اداره و نظارت بر اموال متعلق به اثلاث باقیه، محبوسات، نذور، صدقات و هر مالیت مفید برای امور عمومی و خیریه وقف شده است.

مراکز تشکیل دهنده اوقاف و اداره امور خیریه

توضیح وظایف سازمان اوقاف و امور خیریه در بخش قبل آورده شد.
در اینجا، می‌خواهیم بخش‌های تشکیل‌دهنده این سازمان را مورد بررسی قرار دهیم.
سازمان اوقاف و امور خیریه از سه بخش اصلی تشکیل شده است: سازمان مرکزی، واحدهای تابعه و مراکز استانی.
سه مرکز مذکور در سطح کشور، علاوه بر تمامی اداره‌ها و نمایندگی‌های سازمان اوقاف و امور خیریه در سطح کشور، بر انجام وظایف این سازمان تأثیر می‌گذارند.
سازمان مرکزی که نیز به عنوان اداره اوقاف اصلی در تهران شناخته می‌شود و مراکز استانی که به عنوان اداره اوقاف در مرکز استان و در سایر شهرستان‌ها وجود دارند.
در حال حاضر، ۴۷ اداره استانی و ۲۵۶ نمایندگی سازمان اوقاف در سراسر کشور فعالیت می‌کنند.

واحد‌های زیرمجموعه نیز به حوزه سرپرستی متصل هستند.
این واحدها به دو دسته عمده علمی-فرهنگی و تولیدی-اقتصادی تقسیم می‌شوند و به فعالیت‌های علمی و تولیدی مشغول هستند که برای انجام وظایف سازمان اوقاف و امور خیریه ضروری هستند.
برخی از واحدهای زیرمجموعه عبارتند از دانشکده‌های علوم قرآنی، انتشارات اسوه، موسسه صندوق عمران موقوفات کشور و شرکت کاشی سنتی گوهرشاد.

ساختار سازمان اوقاف و امور خیریه

سازمان نظارت بر اوقاف و امور خیریه، وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مأموریت خود را به اجرا گذاشته است.
به موجب تبصره 1 ماده 1 قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه، سرپرست این مجموعه به تعیین و تصدی امور از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مکلف است و باید توسط ولی فقیه، برای انجام وظایفی که مبتنی بر احکام دینی می‌باشد، مجاز شده باشد.
این سرپرست نیز مسئول نظارت بر اجرای صحیح وظایف سازمان نظارت بر اوقاف و امور خیریه است.
برای انجام وظایف قانونی خود، سازمان نظارت بر اوقاف و امور خیریه با تفکیک آن به چهار معاونت اصلی تقسیم شده است، که شامل سازمان مرکزی و ادارات مرکزی استان‌ها می‌باشد.

هر یک از این معاونت‌ها، مسئولیت انجام وظایف مربوط به حوزه فعالیت خود را بر عهده دارند.
این چهار معاونت، بخش‌های مختلف سازمان اوقاف و امور خیریه را تشکیل می‌دهند که شامل عناصر زیر است:نسخه html

موسسه امور اوقافی و خیریه: اداره کل امور اوقاف، اداره کل تحقیق، دفتر حقوقی و ثبتی، دفتر اسناد و شناسایی موقوفات و دفتر آمار و اطلاعات، به همراه ادارات و دفاتر تابعه، در معاونت امور اوقافی و خیریه فعالیت می‌کنند.

معاونت بقاع و اماکن متبرکه در حوزه‌های مختلف فعالیت دارد.
این معاونت شامل اداره کل بودجه و حسابداری بقاع متبرکه و اداره کل هیات امناء بقاع متبرکه و موسسات خیریه است.
هدف اصلی این معاونت، نظارت و انجام امور مربوط به بودجه، حسابداری و نگهداری از اماکن متبرکه است.
نقش معاونت بقاع و اماکن متبرکه در توسعه فعالیت‌های خیریه و نظارت بر آنها بسیار حائز اهمیت است.

معاونت اداری و مالی و امور مجلس متشکل از چند بخش است: اداره بودجه، تشکیلات و آموزش: به بررسی و تدوین بودجه، مدیریت تشکیلات و ارائه آموزش های مورد نیاز برای کارکنان می پردازد.
اداره کل امور مالی: با مدیریت و کنترل امور مالی سازمان، شامل بودجه، حسابداری و مالیات، سرمایه گذاری و مدیریت منابع مالی سازمان سر و کار دارد.
اداره مهندسی و عمران: به بررسی و نظارت بر پروژه ها و طرح های عمرانی و مهندسی مورد نیاز سازمان می پردازد.
دفتر امور مجلس: با مدیریت و پشتیبانی از امور مجلس، از جمله برگزاری جلسات، تنظیم نشریات رسمی و منتشرسازی قوانین و مقررات مجلس، مسئولیت دارد.
با استفاده از این بخش ها، معاونت اداری و مالی و امور مجلس وظایف و مسئولیت های خود را در جهت راهبری و مدیریت امور مالی، بودجه، تشکیلات، آموزش، مهندسی و عمران، و امور مجلس به عهده دارد.