وضعیت حقوقی اطفال نامشروع در ایران

هرگاه در نتیجه رابطه آزاد زن و مردی، فرزندی به دنیا آید، نسب او ناشی از زنا و نامشروع است.
به چنین فرزندی ولد الزنا یا فرزند نامشروع نیز گفته می‌شود.
قانون مدنی به پیروی از فقه اسلامی و در راه حمایت از خانواده مشروع و جلوگیری از گسترش روابط جنسی آزاد و متولد شدن اطفال نامشروع، طفل متولد از زنا را به زناکار ملحق نمی‌کند.
البته این فرزندان نیز مانند سایر فرزندان نیازمند دریافت حمایت هایی هستند و به همین دلیل، دیوان عالی کشور با صدور رای وحدت رویه، وضعیت حقوقی اطفال نامشروع را دگرگون کرده است.
بنابراین، در این مقاله قصد داریم به بررسی وضعیت حقوقی اطفال نامشروع بر اساس قانون و وضعیت حقوقی اطفال نامشروع در رای وحدت رویه دیوان عالی کشور بپردازیم.

وضعیت حقوقی اطفال نامشروع در قانون

در مورد حقوق اطفال غیرمشروع در قانون مدنی، ماده 1167 قوانین به اهمیت ویژه ای می‌رسد.
طبق این ماده، بچه‌ی متولد از رابطه زنا با پدر نسبتی ندارد.
بنابراین، در صورتی که هر دو پدر و مادر فرزند زناکار باشند، فرزند با آن‌ها نسبت ندارد.
اما اگر یکی از آنها زناکار بوده و دیگری به دلیل اکراه یا شبهه درگیر آن شده باشد، فقط به شخصی که در اشتباه یا شبهه بوده نسبت خواهد داشت، نه به زناکار.
بر اساس این مفهوم از نسبت غیرمشروع، فرزندان متولد از رابطه زنا از مزایای قانونی نسبت مانند حضانت قهری، نفقه‌ی فرزند، حضانت فرزندان و ارث محروم می‌شوند.
به همین دلیل، حقوق و تکالیفی که در قانون برای فرزندان نسبت به والدین تعیین شده بود، فقط برای فرزندان مشروع به حساب می‌آمد و فرزندان غیرمشروع از این حقوق مستفیض نبودند.
برای درک بهتر از مفهوم زنا، رابطه غیرمشروع یعنی چه و نسبت غیرمشروع، می‌توانید روی لینک‌های مرتبط کلیک کنید.

وضعیت حقوقی اطفال نامشروع در رای وحدت رویه

در یک تصمیم جدید، "دیوان عالی کشور" درباره "وضعیت اطفال غیرقانونی در ایران"، تصمیمی "وحدت‌محور" اتخاذ کرده است که همچون "قانون" الزامی محسوب می شود.
به طبق این تصمیم، "اطفال غیرقانونی و قانونی" در تمام مسائل حقوقی و تکالیف، اصولا هیچ تفاوتی ندارند و بر اساس ماده 884 قانون مدنی، صرفا ارث‌برداری برای اطفال غیرقانونی والدین آنها لغو شده است.
بنابراین، حقوق و تکالیفی مانند حضانت و نگهداری قهری بر فرزند و پرداخت نفقه به طفلان غیرقانونی الزامی است.
همچنین، ثبت تولد در دفتر احوال و دریافت شناسنامه با نام پدر در عهده پدر غیرقانونی قرار دارد.
با انتشار این تصمیم، وضعیت حقوقی اطفال غیرقانونی در حقوق ایران بهبود قابل توجهی داشته است.
بنابراین، حق الحاق اطفال غیرقانونی به والدین تنها محدود به ارث می‌شود و از نظر دیگر هیچ تفاوتی بین فرزندان قانونی و غیرقانونی وجود ندارد.
برای مشاهده اثرات نسبت غیرقانونی، ارث و نفقه فرزندان غیرقانونی، لطفاً بر روی کلمات مشخص شده کلیک کنید.