نقش مهم پیشنهاد دلیل در قضاوت مسائل حقوقی و بررسی پرونده‌های قضایی در دادگاه‌ها بسیار اهمیت دارد. ارائه دلایل قاطع در حمایت از دعوای مطرح شده به گونه‌ای است که در قانون نیز مورد تأکید قرار گرفته است. اهمیت داشتن دلیل در مراحل رسیدگی به دعاوی مدنی به حدی است که اصطلاحاً "حق بدون دلیل، بی‌ارزش است" و "دلیل، نیروی زنده‌ی حق است" آمده است. اما سؤال مهمی که در این زمینه مطرح می‌شود این است که مفهوم دلیل در ارایه دلایل برای اثبات دعوا چیست؟ برای بررسی مفهوم دلیل، ابتدا باید به این سؤال پاسخ داده شود که "چه چیزی با ارائه دلیل اثبات می‌شود؟" در این مقاله، به بررسی مفهوم دلیل در امور موضوعی و امور انکار شده پرداخته خواهد شد.

موضوع دلیل ، امور موضوعی است

«تاکید بر موضوع در ادله اثبات دعوا مقوله‌ای موضوعی است زیرا فرض بر این است که دادستان امور حقوقی (قانون) را می‌شناسد. عبارت "باید موضوع را ثابت کنید؛ دادستان به قانون آشنا است"، قاعده مهم مزبور را تبیین می‌کند. بنابراین، طرف دعوا (به معنای عام) باید عملی حقوقی (مانند عقد، تهدید یا قرارداد) یا رویدادها (مانند تجاوز، سرقت یا تسویه) که بر اساس آن‌ها خود را حق دار یا رقیب را بی‌حق می‌داند، اعلام و طبق ضرورت با دلایل آن را اثبات کند. به عنوان مثال، در یک دعوایی که به درخواست "تمام شدن تعهد خوانده به پرداخت مبلغ پول دریافتی" اقامه شده است، خواهان باید ادعا کند که مبلغ مذکور را به خوانده پرداخت کرده است. همچنین، در برابر آن، خوانده نیز اگر ادعا می‌کند که مبلغ دریافت شده را پس داده است، باید این دلیل را در دادگاه اثبات کند. به علاوه، امور حقوقی یعنی مطالعه و پی بردن به قانونی که بر موضوع مورد نظر حاکم است، وظیفه دادستان می‌باشد و طرفین دعوا ملزم به شناسایی و استناد به قانون مربوطه نیستند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ویژگی‌های دلیل در حقوق و انواع دلیل در ادله اثبات دعوا اینجا کلیک کنید.»

موضوع دلیل ، امور انکار شده است

تاثیر ادله در تثبیت ادعا و دعوا در حقوق در حقوق، وقتی که یک شخص ادعایی را مطرح می‌کند و می‌خواهد آن را ثابت کند، باید ابتدا در اقدام اول خود، موضوعی که ادعا می‌کند را بدون نیاز به قید دلیل ذکر کند. به عنوان مثال، در خصوص درخواست مبلغی پرداختی برای یک کالای فروخته شده، شخص باید اعلام کند که مبلغی به فلان فرد پرداخت شده است. در این مرحله اول، نیازی به ارائه دلیل نیست؛ زیرا در حقوق، فقط زمانی نیاز به ارائه دلیل است که درباره یک مسئله اختلاف نظر وجود داشته باشد و با ارائه دلیل، احتمال موضوع ثابت شود. دلایل فقط در صورتی لازم است که شخص موضوعی را (مانند فروش کالا یا مقدار پرداختی) که ادعا کرده، از سوی مقابل انکار شده باشد. البته اغلب طرف مقابل صحت ادعا را انکار می‌کند، بنابراین مدعی معمولاً قبل از اینکه مقابل ادعا را رد کند، دلایل خود را به عنوان اثبات ادعا ارائه می‌دهد. اما منطق به ما می‌گوید که منتظر انکار طرف مقابل باشیم و سپس دلایل خود را بیاوریم. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره انکار و تردید، روی اینجا کلیک کنید.

این موضوع استثنائاتی را به همراه دارد، گاهی اوقات ادعای مطرح شده توسط طرف مقابل قابل انکار نیست. اما دادگاه می‌تواند ادعا را بپذیرد، تنها در صورتی که ادعا دلایل قانونی را ارائه دهد. به عنوان مثال، در دعوای خلع ید نسبت به ملک ثبت شده، دادگاه تنها ادعای مالکیت خواهان را می پذیرد، اگر سند رسمی ملک به نام او باشد، حتی اگر مالک خواهان مالکیت را انکار نکند. همچنین، در صورتی که فرد مدرک معتبر پایان خدمت خود را ارائه دهد، دادگاه ادعای پایان خدمت سربازی را می پذیرد، حتی اگر طرف مقابل این موضوع را انکار کند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع دعاوی تصرف، دعوای خلع ید و دعوای مالکیت، به لینک‌های مربوطه کلیک کنید.