مهلت درخواست اعمال ماده 477

در قوانین آیین دادرسی مدنی و آیین دادرسی کیفری، روش‌های مختلفی برای اعتراض به صدور حکم‌ها و تصمیمات دادگاه‌ها و سازمان‌های قضایی مشخص شده است.
این روش‌ها شامل درخواست تجدیدنظر، تقاضای واخواهی، درخواست فرجام خواهی، اعاده دادرسی و اعتراض شخص ثالث می‌باشند.
هر یک از این روش‌ها برای اعتراض به حکم‌های دادگاه‌ها در شرایط خاص و در مهلت‌های مشخص شده در قوانین، امکان‌پذیر است.

در قوانین آیین دادرسی کیفری، در ماده 477، روشی دیگر برای اعتراض به حکم دادگاه وجود دارد.
طبق این روش، اگر حکم قطعی مراجع قضایی به تشخیص رئیس قوه قضائیه، بر خلاف قوانین شرعی باشد، پرونده به دیوان عالی کشور جهت اعاده دادرسی ارجاع می‌شود.
درخواست اعمال ماده 477، در برخی پرونده‌ها، به عنوان روش آخر برای تغییر و شکستن حکم دادگاه محسوب می‌شود.
بنابراین، برای کسب اطلاعات درباره شرایط و زمان مورد نیاز برای درخواست اعاده دادرسی از طریق رئیس قوه قضائیه، باید مراجعه نمایید.

به مناسبت فوق، در این مقاله قصد داریم در ابتدا توضیحی در مورد اهمیت درخواست اعمال ماده 477 قانون آیین دادرسی دهیم.
سپس به تحلیل مهلت زمانی جهت درخواست اعمال این ماده، و همچنین زمان اعاده دادرسی از طریق رئیس قوه قضائیه خواهیم پرداخت.
در پایان، به توضیح نکات مهم مربوط به مهلت درخواست اعمال ماده 477 می‌پردازیم.

نحوه درخواست اعمال ماده 477

در قانون آیین دادرسی مدنی و کیفری، وجود انواع مختلف روش‌های اعتراض به رای دادگاه‌ها تعیین شده است که هر کدام از آنها شامل احکام و شرایط خاص خود می‌باشند و در شرایط خاصی قابل استفاده هستند.
ضرورت مورد توجه در اینجا این است که روش‌هایی همچون تجدید نظر خواهی و واخواهی فقط در صورتی قابل استفاده هستند که حکم قطعی نشده باشد و طرف‌های مربوطه در مهلت مقرر، اعتراض خود را ارائه کنند.

گاهی اوقات، افراد می‌توانند از روش‌های معمول برای اعتراض به حکم قضایی استفاده کنند یا در زمان معینی که توسط قانون تعیین شده است، درخواست اعتراض را ارائه ندهند و در نتیجه، حکم قطعی شود.
در چنین شرایطی، قانون آیین دادرسی کیفری دارای ماده‌ای است که روش دیگری برای اعتراض به حکم قضایی قطعی فراهم می‌کند.
این حالت زمانی رخ می‌دهد که حکم دادگاه با قوانین شرعی متضاد باشد؛ به عبارت دیگر، حکم برخوردار از تضاد آشکار با قواعد شرعی و مناسبات اسلامی باشد.

درخواست اعمال ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری، موجب اعاده دادرسی از حکم صادره می‌شود.
به عبارت دیگر، به اختیار برخی از شعب دیوان عالی کشور، پرونده را مجددا مورد بررسی قرار می‌دهد و در صورتی که حکم را مغایر با شرع تشخیص دهند، آن را نقض نموده و رای جدیدی ابلاغ می‌کنند.
این درخواست عموما در مورد پرونده‌های مهم استفاده می‌شود.

بر اساس ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری، هرگاه رئیس قوه قضائیه، حکمی را به تناقض با شرع بداند، آن را برای اعاده دادرسی به دیوان عالی کشور ارجاع می‌دهد.
البته، در صورتی که رئیس دیوان عالی کشور، دادستان کل کشور، رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح و یا رئیس کل دادگستری استان، رای قطعی حقوقی یا کیفری را به تناقض با شرع بین تشخیص دهند، می‌توانند با ذکر مستندات از رئیس قوه قضائیه، درخواست تجویز اعاده دادرسی کنند.

می‌توان با محکومیت در پرونده، به صورت مستقل یا با کمک وکیل ماده ۴۷۷، از طریق رئیس کل دادگستری استان، درخواست اعمال ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری را به رئیس قوه قضاییه ارائه کرد.
در صورت تایید، پرونده برای اعاده دادرسی به دیوان عالی کشور ارجاع خواهد شد.
مهلت درخواست اعمال ماده ۴۷۷ نیز در بخش بعد بررسی خواهد شد.

مهلت درخواست اعمال ماده 477

در مقاله قبلی ما، به بررسی اهمیت و اثرات قانون آیین دادرسی کیفری و تحقق اصل عدالت در سیستم قضایی ایران پرداختیم.
در این قانون، ماده 477 ویژگی‌ها و نقش مهمی دارد.
ماده 477 در واقع یک ابزار قوی است که به رئیس قوه قضاییه اجازه می‌دهد تا هرگاه یک حکم قطعی، صادر شده توسط هر یک از مراجع قضایی، ناموافق با اصول و قوانین شرع دانسته شود، بتواند پرونده را به دیوان عالی کشور ارجاع دهد.
درخواست اعمال ماده 477، تنها به رئیس قوه قضاییه و دیوان عالی محدود نمی‌شود.
در واقع، برخی دیگر از مقامات قضایی و حتی خود اصحاب دعوا نیز می‌توانند درخواست اعمال ماده 477 را داشته باشند.
این درخواست‌ها به منظور بررسی دوباره و اعاده دادرسی در صورت صدور حکم قطعی ناسازگار با قوانین و اصول شرعی قوه قضاییه مطرح می‌شود.
بنابراین، به طور خلاصه، ماده 477 از قانون آیین دادرسی کیفری یک ابزار قانونی قدرتمند است که باعث می‌شود حکم قطعی صادر شده، در صورت نامطابقت با اصول و قوانین شرع دانسته شده، مورد بررسی دوباره و اعاده دادرسی توسط دیوان عالی قرار گیرد.
این امر هم از طرف رئیس قوه قضاییه و هم از سوی برخی دیگر از مقامات قضایی و اصحاب دعوا قابل درخواست است.

اما سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا برای اعمال ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری، رعایت مهلت و مواعد قانونی لازم است یا خیر؟ در صورتی که پاسخ مثبت است، مهلت درخواست اعمال این ماده چقدر است؟ این سؤال به این دلیل مطرح می‌شود که اعاده دادرسی در امور حقوقی به شرط این است که افراد مقیم ایران ظرف مهلت ۲۰ روزه اقدام کرده و در صورتی که خارج از کشور باشند، ظرف مهلت ۲ ماه تقاضای اعاده دادرسی داشته باشند.
البته برای اعاده دادرسی در امور کیفری، مهلت خاصی تعیین نشده است.

به این سؤال که وقتی می‌توان درخواست اعاده دادرسی را از طریق رئیس قوه قضائیه انجام داد یا مهلت درخواست اعمال ماده 477 چقدر است، باید پاسخ داد که در مورد درخواست اعمال ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری، زمان خاصی مشخص نشده است و به طور کلی هر زمانی که رئیس قوه قضاییه حکمی خلاف شرع را مشاهده کند، می تواند آن را برای اعاده دادرسی به دیوان عالی کشور ارجاع دهد.
همچنین، افرادی که حق درخواست اعمال ماده 477 را دارند، می توانند بدون هیچ مهلت و زمان مشخص، درخواست خود را به رئیس قوه قضاییه ارائه کنند.

نکات مربوط به مهلت درخواست اعمال ماده 477

در بخش‌های قبل، ما به بررسی موضوعاتی پرداختیم که ممکن است درخواست اعمال ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری، به عنوان اعاده دادرسی توسط رئیس قوه قضائیه، در چه شرایطی قابل قبول است.
همچنین، به این سؤال پاسخ دادیم که مهلت برای درخواست اعمال ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری چقدر است.
همانطور که پیش‌تر بیان شد، هیچ مهلت خاصی برای اعاده دادرسی از طریق رئیس قوه قضائیه تعیین نشده است.
با این حال، بر اساس مواردی که در قوانین آیین دادرسی مدنی ذکر شده است، اعاده دادرسی باید در یک مهلت مشخص انجام شود که جزئیات آن در مقاله "مهلت اعاده دادرسی حقوقی" ذکر شده است.

مراقبت از اعاده دادرسی از طریق رئیس قوه قضاییه امری است که چراغ راه درباره‌ی مغایرت حکم قطعی دادگاه‌ها و مراجع قضایی با شرع روشن می‌کند.
این اقدام، نیازمند توجه به زمان خاصی نبوده و هنگامی که مغایرت کشف شود، رئیس قوه قضاییه می‌تواند پرونده مختص به این امر را به دیوان عالی کشور ارجاع داده و رای صادره را نقض کرده و مجدداً رای جدیدی بگیرد.

وکلایی که به افتخار ماده 477 قادر به تقدیم درخواست برای اعمال آن به رئیس قوه قضاییه هستند و همچنین افرادی که به شخصیت خود و بدون ایجاد نیاز به وکیل در پرونده محکوم شدند، می توانند بدون نیاز به مهلت خاص، درخواست اعاده دادرسی کیفری را در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت کنند.
در تئوری شماره 7/8425 اداره حقوقی قوه قضائیه اشاره شده است که در آن به وجود درخواست بدون نیاز به مهلت برای اعمال ماده 477 اشاره شده است.