یکی از شرایط اساسی برای صحت معامله، اراده طرفین قرارداد و هماهنگی مقادیر مالی آنها است. طرفین باید به دقت درباره قصد و تصمیم خود در رابطه با بستن قرارداد فکر کنند و پس از رسیدن به نتیجه، رضایت خود را اعلام کنند. طرف قرارداد باید رضایت خود را به صورت صریح و واضح بیان کند. این اصل حاکمیت اراده و آزادی در قراردادهاست، به طوری که هیچ فردی نمی‌تواند دیگری را مجبور به انجام عملی خلاف اراده اصلیش کند. بنابراین، اگر کسی بدون اراده آزاد، معامله‌ای را انجام دهد و به معامله اکراهی یا معامله اجباری تبدیل شود، شرایط حقوقی متفاوتی خواهد داشت. به همین دلیل، در این مقاله ابتدا تعریف معامله اکراهی و سپس اثرات آن مورد بررسی قرار می‌گیرد.

معامله اکراهی چیست

"معامله اکراهی" یک قرارداد است که در آن شخص با تهدید، مجبور به امضای معامله می‌شود. در واقع در این حالت، تهدیدی وجود دارد که به اندازه‌ای قدرتمند است که فرد را وادار به ترسیدن از از دست دادن جان، مال، ناموس و آبروی خود می‌کند و از این رو برای حفظ آنها، اقدام به بستن قرارداد انجام می‌دهد. به عنوان مثال، زمانی که فردی دیگر را تهدید می‌کند که اگر قرارداد فروش خودرویت را به من امضا نکنی، خانه‌ات را به آتش می‌کشم. نوع تهدیدی که مؤثر باشد، تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد، مانند سن، شخصیت و جنسیت فرد و موارد مشابه. در ماده ۲۰۲ قانون مدنی نیز به مورد "اکراه" اشاره شده است که: "اکراه به اقداماتی اشاره دارد که قدرت تأثیر بر هر فرد اهل شعور را داشته باشند و او را نسبت به جان، مال یا آبروی خود تهدید کنند به نحوی که به طور معمول قابل تحمل نباشد. البته در مورد اقداماتی که اکراه‌آمیز هستند، سن، شخصیت، اخلاق و جنسیت فرد نیز باید در نظر گرفته شوند."

جهت دریافت اطلاعات بیشتر درباره معامله اضطراری، اینجا کلیک کنید.

اثر معامله اکراهی

اگر فردی احساس ناراحتی و نفرت خاصی نسبت به انجام یک معامله باشد، آن قرارداد نافذ نخواهد بود. دلیل عدم نفوذ قرارداد در این صورت این است که هرچند فرد در این شرایط، قصد انعقاد قرارداد و توافق داشته و در معرض تهدید قرار گرفته است، اما رضایت برای این کار ندارد. بنابراین، عدم رضایت برای انجام معامله منجر به عدم نفوذ قرارداد می‌شود. این عدم نفوذ قرارداد به فردی که تحت فشار قرار گرفته، اجازه می‌دهد که پس از برطرف شدن شرایط اجباری، به تصمیم‌گیری درباره قبول یا رد معامله که بدون رضایت داده شده است، بپردازد. البته در مواقعی که فرد تحت اجبار کلی باشد، به عنوان مثال هنگامی که کسی تهدیدی به جان او وارد کند و اظهار کند که اگر معامله را امضا نکنی، تو را می‌کشم، معامله باطل و مستلزم موارد بطلان قرارداد است.

برای گسترش دانش خود درباره مفهوم "معامله اکراهی"، در کانال تلگرام حقوق قراردادها عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا آماده‌اند تا به وسیله‌ی خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا پاسخگوی سوالات شما عزیزان درباره مفهوم "معامله اکراهی" باشند.