نحوه مطالبه نفقه بعد از فوت شوهر

قانونگذار در قانون مدنی، اجازه درخواست هزینه زندگی پس از فوت همسر را تنظیم کرده است. در این مقاله، ابتدا در مورد روش مطالبه نفقه بعد از فوت همسر صحبت خواهیم کرد و سپس به شرح شرایط درخواست هزینه زندگی پس از مرگ شوهر می پردازیم. روش مطالبه نفقه بعد از فوت همسر به صورت زیر است: قانونگذار به خانم ها امکان می دهد که پس از فوت همسر، درخواست هزینه زندگی خود را مطرح کنند. برای این منظور، باید به مرجع قضایی مراجعه کرده و مستندات مربوطه را ارائه دهند. در نهایت، بر اساس شرایط اقتصادی و توانایی مالی طرفین، تعیین می شود که چه مقداری از هزینه‌های زندگی باید پس از فوت همسر پرداخت شود. حالا به شرایط درخواست هزینه زندگی پس از مرگ شوهر می پردازیم. در این بخش، این شرایط باید به صورت دقیق و با رعایت قوانین قضایی تعیین شود. قضات بر اساس دلایل موجه و شرایط اقتصادی خانواده، تصمیم می گیرند که آیا همسر بازمانده حق دریافت هزینه زندگی پس از مرگ شوهر را دارد یا خیر. برای این منظور، همسر بازمانده باید مستندات مربوطه را به مرجع قضایی ارائه کند تا قاضی بتواند تصمیم مناسبی بگیرد. با توجه به ماهیت حساس این مسئله، استفاده از دستورات قانونی و ارائه مستندات کامل ضروری است تا به نحو مطلوبی حقوق همسر بازمانده به حفظ و حراست درآید.

در ابتدا، زنی که همسر خود را از دست داده یا به عبارتی زن بیوه، باید به صورت حضوری به دفاتر قضایی مراجعه کرده و احراز هویت خود را با استفاده از سامانه ثنا انجام دهد. برای این منظور، می‌توان به آدرس اینترنتی sana.adliran.ir مراجعه کرده و در آنجا حساب کاربری خود را تشکیل داد. این سامانه قابلیت‌های بسیاری را برای زنان بیوه فراهم می‌کند تا زندگی خود را بدون واقع شدن در مشکلات قانونی و اجتماعی راه‌اندازی کنند.

پس، در ابتدا، باید درخواست مطالبه نفقه را تهیه کرده و آن را به صورت فایل ورد ذخیره کنید. (توصیه می‌شود درخواست مطالبه نفقه را به افرادی تنظیم کنید که مسئولیت پرداخت نفقه بر عهده آن‌ها است.)

در مرحله بعدی، لازم است، فایل وردی حاوی درخواست ثبت شده را، به دفترهای خدمات الکترونیک قضایی ارسال نمایید. این دفاتر، پرونده را ثبت کرده و به مراجع صالح، ارجاع خواهند داد.

تاکید می‌شود که زن متعهد است هزینه‌های خدمات ارائه شده توسط دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی را پرداخت کند. علاوه بر این، باید هزینه دادرسی را نیز تسویه کند. در صورت عدم توانایی مالی، می‌تواند درخواست معافیت از پرداخت هزینه دادرسی را به دادگاه مربوطه ارسال کند، همراه با یا پس از ثبت دادخواست خود.

شرایط مطالبه نفقه زن بیوه بعد از فوت همسر

پس از توضیح‌ دهنده نحوه‌ی مطالبه‌ی نفقه بعد از فوت همسر، در این بخش از مقاله قصد داریم، با معرفی مفهوم نفقه و تأثیرات آن در زندگی زنان بیوه، راهکارها و قوانین مرتبط با این موضوع را بررسی کنیم. در اولین بخش، با استفاده از تصریح‌های قوانین و مقررات قابل اعمال در قانون مدنی، توضیح خواهیم داد که نفقه به چه معناست و چگونه می‌توان برای مطالبه‌ی نفقه‌ی زن بیوه بعد از فوت همسر، اقدام کرد. سپس با شرایط و مواجهه‌ی عملیاتی این امر و نحوه‌ی مطالبه‌گری نفقه در این حالت، آشنا خواهیم شد. در قسمت دوم، به بررسی این مطلب خواهیم پرداخت که دست‌یابی به نفقه بعد از فوت همسر تحت چه شرایطی میسر است و چه مواردی در محدوده‌ی قوانین مربوطه قرار می‌گیرد. همچنین، با بررسی تاثیرات احتمالی این موضوع بر زندگی زنان بیوه، به مطالبه‌ی منصفانه‌ترین نفقه پس از فوت همسر حرکت خواهیم کرد. در انتها، با بیان وضعیت کنونی و جایگاه حقوقی زنان بیوه در جامعه، به بررسی راهکارهای ممکن جهت تقویت حقوق زنان بیوه و اصلاح قوانین نفقه در این حیطه خواهیم پرداخت.

برای این امر نیازمند مراجعه به ماده ۱۱۱۰ قانون مدنی هستیم که در تاریخ ۱ مرداد ۱۳۸۱ اصلاح شده است.این ماده در خصوص مطالبه نفقه زن یا درخواست هزینه زندگی پس از فوت شوهر، مقرراتی را تعیین می‌نماید: "در زمان فوت شوهر، هزینه‌های زندگی همسر باید توسط اقارب آنها تامین شود، و در صورت عدم پرداخت توسط آنها، تامین هزینه‌ها از اموال اقارب صورت می‌پذیرد." مشروط بر قوانین و مقررات مذکور، شرایط درخواست هزینه زندگی پس از فوت شوهر توسط زن بیوه به شرح زیر است.

از آنجا که شوهر زن ترک کرده است، نخستین شرط برای اندوه گذراندن زن این است که مدت زمانی که از وفات شوهرش گذشته است، حداقل چهار ماه و ده روز باشد.

در دومین مورد، باید اعضای خانوادهٔ مرحوم (مثلاً پدر او) که مسئولیت پرداخت نفقه را برعهده دارند، از انجام این وظیفهٔ مهم خودداری کنند؛ همچنین، همسر فوت شده نباید دارایی‌ای داشته باشد که بخواهد از آن برای تامین نیازهای زن استفاده کند.

مراعات وضع مالی زن بیوه پس از درگذشت همسرش می تواند به دو صورت باشد. اولین راه، نفقه‌ای است که در طول مدت زمان عده وفات شوهر به او تعلق می‌گیرد. اما امکان دیگری نیز وجود دارد و آن اینکه زن می‌تواند درخواستی برای دریافت نفقه معوقه یا پرداخت نشده در گذشته داشته باشد. شایان ذکر است که برای اثبات این ادعاها، زن باید شرایط زیر را اصلاح کند: اولاً، باید ثابت کند که طی زندگی، همیشه به نحو منصفانه‌ای از طرف همسرش مورد تامین مالی قرار گرفته است. ثانیاً، باید به اثبات برساند که در گذشته، همسر از پرداخت نفقه به او خودداری کرده است. و در نهایت، باید توانایی اثبات این ادعاها را داشته باشد.