مرابحه چیست

در کنار عقودی مانند مضاربه، مزارعه، مساقات و تعدادی موارد دیگر، عقد مرابحه یکی از اصلی‌ترین عقود اسلامی است.
این عقد نه تنها در نظام حقوقی ایران، بلکه در بانک‌ها هم استفاده گسترده‌ای دارد.
به منظور تأمین مالی نهادهای تولیدی، سرمایه‌گذاری در واحدهای صنعتی، کشاورزی و معدنی، و حمایت از بازار سرمایه، عقد مرابحه توسط بانک‌ها استفاده می‌شود.

«در حال حاضر، توسط اشخاص با بانک‌ها، برای پرداخت وام یا استفاده از کارت اعتباری، قراردادها یا عقود مرابحه امضا می‌شوند و این یک رویکرد گسترده است.
اما عدم آشنایی با مفهوم و شرایط انعقاد این نوع قرارداد می‌تواند باعث آسیب دیدن اشخاص شود.
در این مقاله، قصد داریم به صورت کامل با مفهوم و شرایط این قرارداد آشنا شویم.
»HTML:«در حال حاضر، توسط اشخاص با بانک‌ها، برای پرداخت وام یا استفاده از کارت اعتباری، قراردادها یا عقود مرابحه امضا می‌شوند و این یک رویکرد گسترده است.
اما عدم آشنایی با مفهوم و شرایط انعقاد این نوع قرارداد می‌تواند باعث آسیب دیدن اشخاص شود.
در این مقاله، قصد داریم به صورت کامل با مفهوم و شرایط این قرارداد آشنا شویم.
»

به مناسبت حاضر، ابتدا به تبیین مفهوم "قرارداد مرابحه" و موارد مرتبط به آن می‌پردازیم.
سپس به بحث درباره شرایط عقد مرابحه، روش تنظیم آن، مدارک لازم و آثار حاصل از این قرارداد می‌پردازیم.
در ادامه، وام و کارت اعتباری مرابحه بانکی را تشریح کنیم و در انتها یک نمونه عقد مرابحه را برای دانلود ارائه خواهیم داد.

قرارداد مرابحه چیست

اشخاص در طول روزها به منظور حفظ منافع خود، توافق‌نامه‌ها و قراردادهایی با یکدیگر ابراز می‌کنند.
این موضوع به عنوان ضوابط حقوق مدنی شناخته شده‌ است و در این ضوابط، انواع مختلفی از توافق‌نامه‌ها و قراردادها به طور واضح ذکر شده‌اند.

یکی از اقسام تعهدات قانون مدنی، قرارداد مرابحه است که اصل آن در اسلام بنا شده است و در کنار قراردادهایی مانند مضاربه، مزارعه و مساقات، در فعالیت‌های اقتصادی به کار می‌رود.
قرارداد مرابحه، با توجه به اینکه مهمانی اسلامی به قراردادی از این نوع بسته می‌شود، در اینجا تصمیم داریم به شرح این موضوع بپردازیم که قرارداد مرابحه به چه معناست.

در پاسخ به این سؤال که چه معنایی دارد "قرارداد مرابحه"، ابتدا باید مفهوم "ربح" را توضیح دهیم و سپس به بررسی معنای عقد "مرابحه" بپردازیم.
به طور کلی، "ربح" به معنای افزایش است و در قرارداد مرابحه، به این صورت تعبیر می‌شود که در طرف قرارداد، خریدار مبلغی اضافی را به فروشنده پرداخت می‌کند.

در هر صورت، قرارداد مرابحه یک نوع قرارداد است که فروشنده موافقت می کند کالای خریداری شده را به میزان و یا درصدی بیشتر از قیمت خریداری شده به مشتری بفروشد.
همچنین، در این قرارداد فروشنده موظف است به مشتری اعلام قیمت کالا و هزینه های جانبی آن (شامل حمل و نقل و نگهداری و سایر موارد) را بکند.
از این طریق، مشتری قادر به خرید کالا با قیمتی بیشتر از هزینه خریداری شده خواهد بود.

در قیمت کالا یا دارایی‌هایی که در قرارداد مرابحه از مشتری تحویل می‌گیرد، مبلغ اضافه‌ای به نام "ربح" اخذ می‌شود که از نظر شرعی مشکلی ندارد و به عنوان قراردادی که مشمول ربا نیست، به آن اشاره می‌شود.
قرارداد مرابحه می‌تواند توسط افراد خصوصی نیز منعقد شود یا فرد می‌تواند با بانک‌ها قرارداد مرابحه انعقاد دهد که در این قرارداد، بانک با شرایط ذکر شده، کالا یا دارایی را به اشخاص فروختاری می‌نماید.

شرایط عقد مرابحه

قرارداد مرابحه، به سبب نقش مهمی که در تأمین مالی واحدهای تولیدی ایفا می‌کند و برای حمایت از بازار سرمایه و انتشار صکوک و تأمین مسکن به کار می‌رود، به عنوان یکی از عقود اسلامی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
با این حال، سؤال مهمی که مطرح می‌شود این است که چه شرایطی برای عقد مرابحه لازم است و در صورت داشتن قصد انعقاد این قرارداد، چه شرایطی را باید در نظر گرفت.

ماده‌ی "استدلال مربوطه" می‌تواند در ابراز "قرارداد مرابحه" مدنظر قرار بگیرد.
بنابراین، این استدلال می‌تواند در بانک‌ها و نحوه‌ی انعقاد قرارداد مرابحه که میان مشتری و بانک منعقد می‌شود مورد استفاده قرار بگیرد.
در این الگو، مشتری می‌تواند کالا یا خدماتی را دریافت کند.
شرایط استدلال قرار داد مرابحه به این شکل است:شرایط عمومی: این قسمت شرایط کلی استدلال را تعیین می‌کند.
شرایط انحصاری: این قسمت شرایط خاص استدلال را مشخص می‌کند.
مشخصات صنعت: این قسمت جزئیات در مورد مشتری و بانک را شامل می‌شود.
تعهدات مشتری: در این بخش، وظایف و تعهدات مشتری نسبت به استدلال مرابحه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
تعهدات بانک: در این قسمت، وظایف و تعهدات بانک در قرارداد مرابحه مشخص می‌شود.
پایان: در این قسمت، موارد مربوط به پایان قرارداد و نحوه‌ی خاتمه یافتن آن توضیح داده می‌شود.

در این توافق‌نامه، باید قیمت کامل کالا و هزینه‌های جانبی آن، در زمان برگزاری قرارداد معامله مشخص شده و هزینه معامله به خریدار اعلام شود.

در این سند، باید قیمت نهایی کالا به همراه هزینه‌های جانبی آن، با افزایشی مشخص از قیمت (سود) محاسبه شده و به مشتری اعلام شده و نیز با او توافق شود.

در این قرارداد، قسمتی یا کلیه مبلغ معامله به صورت اقساط مساوی یا غیرمساوی تقسیم می‌شود و در سررسیدهای مشخصی، از خریدار دریافت می‌گردد.

در این توافق نامه، هزینه معامله می تواند به روش اقساطی یا نقدی پرداخت شود، اما توافق نامه مرابحه با توافق نامه فروش به روش اقساطی متفاوت است.

توجه داشته باشید که برای انعقاد قرارداد مرابحه، علاوه بر شرایط خاصی که باید رعایت شود، باید شرایط عمومی صحت معامله را هم در نظر بگیرید.
این قرارداد باید مانند سایر عقود مثل مضاربه، مزارعه و مساقات، شرایط عمومی صحت معامله را داشته باشد.
این بدان معناست که هنگام تنظیم قرارداد مرابحه، باید به شرایط صحت معامله هم توجه کنید.

وجود قصد و رضایت در هر دو طرفی که مشترکا تصمیم به انعقاد قرارداد مرابحه می‌گیرند؛

وجود صلاحیت در طرفین قرارداد، مثل بلوغ، عقل، و رشد، بسیار حائز اهمیت است.
صلاحیتهایی که مشتریان و فروشندگان برای بستن قرارداد لازم دارند، از قبیل رسیدگی به تصمیم‌های منطقی و پخته، داشتن تواناییهای ذهنی و همچنین تجربه و رشد فردی است.
این موضوعات، به سلامت ارتباطات تجاری و مبادله مستدام و عادلانه بین طرفین قرارداد کمک می‌کنند.

تعیین دقیق موضوع قرارداد مرابحه در حوزه خدمات و تجارت الکترونیکی به شرح زیر است:موضوع قرارداد: تعهد طرفین برای استفاده مشترک از منافع مالی بر اساس انجام عملیات خاص و تبادل منافع مشترکاهداف قرارداد:1.
تعیین شرایط و ضوابط معاملات مرابحه بین طرفین2.
تشریح حقوق و وظایف طرفین در قبال منافع مرابحه3.
محدود کردن مسئولیت هر طرف به تعهدات خود در قراردادمحتوای قرارداد:1.
شرح خدمات و محصولات مرابحه2.
مدت زمان قرارداد و مراحل انجام عملیات مرابحه3.
شرایط پرداخت و تسویه حساب ها4.
مسئولیت ها و تعهدات طرفین5.
شرایط قرارداد، انتقال و انتقال حقوق قرارداد6.
قوانین و مقررات قابل اجرا بر روی قراردادتوجه: قبل از امضای قرارداد مرابحه، توصیه می شود مشاوره حقوقی حرفه ای را دریافت کنید تا مطمئن شوید که شرایط و مفاهیم قرارداد مطابق با نیازهای شما است.

مشروع بودن جهت یا هدف از انعقاد قرارداد مرابحه، می‌تواند به شکل زیر توصیف شود:انعقاد قرارداد مرابحه، به منظور دستیابی به هدف‌ها و تامین منافع طرفین، انجام می‌شود.
در این نوع قرارداد، طرفین به صورت متقابل، مالیات وام داده، سود و زیان را به صورت روزانه یا ماهانه تسویه می‌کنند.
این قرارداد برای تسهیل اعطای وام‌ها، تحقق سرمایه‌گذاری‌ها و حفظ پایداری مالی، بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از این رو، به عنوان یکی از روش‌های مالی مشروع، در اقتصاد جهانی به کار گرفته می‌شود.

وجود هر یک از شرایط ذکر شده هنگام انعقاد قرارداد مرابحه باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد.
در غیر اینصورت، قرارداد ممکن است باطل و یا غیر قابل اجرا باشد.
به همین دلیل، توصیه می‌شود مقاله زیر را بررسی کنید:مقاله پیشنهادی

نحوه تنظیم قرارداد مرابحه

«قرارداد مرابحه» یکی از عقود مهم است که به طور متداول در بانک‌ها استفاده می شود.
اما افرادی که قصد تنظیم و انعقاد قرارداد مرابحه را دارند، ممکن است درباره روند تنظیم آن اطلاعات کافی نداشته و جزئیات مربوط به شرایط قرارداد را ندانند.
به همین دلیل، در این قسمت، قصد داریم روش تنظیم قرارداد مرابحه را تشریح کنیم.

نحوه تنظیم قرارداد مرابحه ممکن است به این صورت باشد که ابتدا هویت و اطلاعات هویتی طرفین مشخص و دقیق شود.
در این راستا، از عناصر HTML مانند تگهای و برای تاکید و ابراز اهمیت بیشتر استفاده می‌شود.
این اطلاعات شامل اسناد و مدارک مورد نیاز هویتی و اقامتی طرفین است که در قرارداد یا عقد مرابحه نیاز است به طور کامل ذکر شود.

در قرارداد مرابحه، باید جزئیات کامل و دقیق مربوط به موضوع قرارداد، از جمله فروش اموال و یا ارائه خدمات، بصورت صحیح و جامع ذکر شود.
تأکید می‌شود که این معلوم و معین بودن مورد معامله، در انعقاد قرارداد نقش بسیار مهمی دارد.

علاوه بر این، هنگام تنظیم قرارداد مرابحه، باید مبلغ کل فروش معامله را به متقاضی اعلام کرده و درصد سودی که از آن کسب می‌شود و نحوه پرداخت قیمت معامله را به صورت روشن درج کنیم.

حین تنظیم قرارداد مرابحه، باید مدت زمان قرارداد، همچنین سایر شرایطی که طرفین در نظر دارند، قید شوند.
در صورت لزوم، طرفین باید توافق کنند که حق فسخ قرارداد یا اسقاط حق فسخ ممکن است وارد شود.

"پاراگراف زیر را تغییر دهید:سایر ‌شرایط مهمی که در قرارداد مرابحه می‌بایست در نظر گرفته شوند شامل، اموری همچون خسارت تاخیر در تسویه، تامین قرارداد و موارد مشابه است.
این شرایط باید تحت قوانین و مقررات قرارداد منعکس شده و توسط طرفین تأیید شود.
همچنین، مستندات مورد نیاز برای تنظیم قرارداد مرابحه نیز در ادامه ذکر خواهند شد.
"یادآوری: در متن بالا می‌توانید از برچسب‌های‌ HTML مانند تگ‌های و استفاده کنید.

آثار عقد مرابحه

تصمیم به انعقاد هرگونه عقد و قراردادی بین طرفین نه تنها تأثیرات و پیامدهای حقوقی را در پی دارد، بلکه تطبیقی نیز دربردارنده آن است.
عقد مرابحه نیز از این قاعده مستثنی نیست.
زیرا این نوع قراردادها معمولاً با بانک‌ها به امضا می‌رسند، لذا آگاهی از تأثیرات و پیامدهای حقوقی آنها بسیار حائز اهمیت است.
با توجه به این موضوع، در این بخش از مقاله، هدف ما توضیح دادن تأثیرات عقد مرابحه است.

در قرارداد مرابحه بانکی، عموماً بانک‌ها مواد اضافی خود را در بازار آزاد به صورت پرداخت نقدی به خریداران عرضه می‌کنند تا آن‌ها بتوانند به راحتی مشکلات مالی خود را در خرید کالاها و ملزومات مورد نیاز خود حل کنند.

در نتیجه، یکی از اثرات اساسی قرارداد مرابحه این است که هر دو طرف قرارداد، تعهد دارند کارها را در قرارداد انجام دهند.
به عبارت دیگر، بانک متعهد است تا در زمان مقرر، کالاها و خدمات را به مشتری تحویل دهد و مشتری نیز موظف است تا به صورت نقد یا اقساط، ثمن معامله را در سررسید تعیین شده، پرداخت کند.

در غیر این صورت، تبعات انعقاد قرارداد مرابحه به این معنی است که طرف مقابل ممکن است اقدامات حقوقی جهت عدم انجام تعهدات لازم را انجام دهد؛ برخی از این اقدامات شامل دریافت خسارت بابت تاخیر در تسویه حساب یا مراجعه به ضامنان است.
این موضوعات معمولاً در هنگام تدوین قرارداد مرابحه به صورت واضح در متن قرارداد ذکر می‌شوند.

وام و کارت اعتباری مرابحه بانکی

عقد مرابحه امروزه به طور گسترده‌ای در نظام بانکی کشور استفاده می‌شود و به نوعی جایگزین قرارداد فروش، از نوع فروش اقساطی شده است.
در این بستر، بانک‌ها می‌توانند با انعقاد قرارداد مرابحه، پس از ارائه مدارک لازم توسط مشتری، به وسیله پرداخت وام و یا ارائه کارت اعتباری به مشتریان خود، کالاهای مورد نیاز آنها را تامین کنند.
به همین منظور، در این قسمت قصد داریم به بررسی وام و کارت اعتباری مرابحه بانکی بپردازیم.

درباره وام مرابحه بانکی باید بگوییم که این نوع وام، به وامی گفته می‌شود که به صورت قراردادی به نام "عقد مرابحه" بین بانک و مشتری برقرار می‌شود.
به این ترتیب، بانک ملزم به تامین کالاهای مورد نیاز خریدار می‌شود و برای هزینه‌های جانبی و زمانی که سپرده را به طور کامل دریافت کرده یک درصد سود به آن افزوده می‌کند.
سپس مبلغ وام به صورت اقساط ماهیانه از خریدار دریافت می‌شود.

اما درباره‌ی کارت اعتباری مرابحه بانکی، باید بگوییم که ارائه کارت اعتباری خرید به مشتری نیز، بر اساس عقد مرابحه توسط بانک با مشتری است.
به این شکل که دارنده‌ی کارت، با استفاده از اعتباری که بانک صادر کننده کارت اعتباری در نظر گرفته است، قصد خرید کالای مورد نیاز خود را دارد.

با توجه به این سناریو، بانک پس از امضای قرارداد معامله با مشتری، وی را به عنوان وکیل خود تعیین می‌کند تا به نمایندگی از بانک، خرید کالای مورد نظر مشتری را انجام دهد.
پس از انتقال مالکیت کالاها، خریدار باید در مدت زمان تعیین شده همراه با سود، مبلغ را به بانک صادر کننده کارت پرداخت کند.
در ادامه، نمونه‌ای از قرارداد معامله بانکی نیز ارائه می‌شود.

مبنی بر مستندات ضروری برای قرارداد مرابحه، بایستی اشاره کنیم که در فهرست مدارک موردنیاز که باید آنها را به بانک ارائه داد، افراد بایستی برای دریافت وام یا کارت اعتباری مرابحه، آنها را تهیه کنند.
مستندات مربوطه عبارتند از:

اهلیت و احراز هویت تمامی اسناد شناسنامه و کارت ملی متقاضی را تایید می‌کند.

گواهیکسراز حقوق و فیش حقوقی وام گیرنده

اطلاعات اصلی و کپی تمامی صفحات شناسنامه و کارت ملی ضامنیناین موضوع بسیار مهم است و باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشیم.
ما حقوق خوراکی یا رایگان نداریم.
بنابراین، لازم است که از دقت و صحت اطلاعاتی که درخواست شده است، اطمینان حاصل نمایید.
این موارد برای تأیید هویت و ارائه ضامنیت برای تعهدات قانونی لازم است.

گواهی‌نامه کم شدن حقوق و فیش حقوقی ضامنان.

پس از مراجعه به بانک و انعقاد متن قرارداد مرابحه بانکی، متصدی بانک با طلاع از محتوای هریک از مدارک مربوطه، امکان انعقاد قرارداد با متقاضی را بررسی خواهد کرد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر، مقاله زیر را نیز مطالعه کنید:

یکی از اهمیت‌های بسیاری که عقد مرابحه در نظام بانکی دارد، ارائه خدمات وام و کارت اعتباری به مشتریان است.
از طریق این عقد، بانک می‌تواند با امضای قرارداد مرابحه با مشتری، محصولات و خدمات خاصی را با شرایط مشخص به او عرضه کند.
در صورت تمایل به انعقاد قرارداد مرابحه بانکی، مهم است که قبل از مراجعه به بانک و ارائه مدارک مورد نیاز برای قرارداد مرابحه، با فرآیند انجام این عقد آشنا شوید.