یکی از مدارک بسیار مهم برای ورود به کشورهای خارجی، گذرنامه یا پاسپورت است. به همین دلیل، قانونگذاران اهمیت ویژه‌ای به این سند هویتی می‌دهند و اقداماتی را که باعث تخریب، تزویر یا سوءاستفاده از آن می‌شوند، به عنوان جرم محسوب می‌کنند. این سند هویتی بسیار حساس است و برای ورود به خاک کشورهای دیگر ضروری است.

استفاده از گذرنامه افراد دیگر، اعم از تقلب در استفاده از آن یا جعل آن، یک جرم جدی است که در قانون به آن توجه ویژه‌ای شده است. مرتکبین این جرم در صورت شکایت از سوی افراد خصوصی، گزارش مدعیان عمومی و یا قوانین قضایی، با مجازات سنگینی مواجه می‌شوند. استفاده نادرست از گذرنامه ممکن است عواقب جدی و قابل توجهی را برای فرد متخلف به همراه داشته باشد و برای حفظ امنیت و اعتبار این سند مهم، لازم است تمامی افراد به طور مسئولانه از آن استفاده نمایند.

در این مقاله، قصد داریم درباره جرم و مجازات جعل پاسپورت به شما بپردازیم. همچنین، حکم استفاده از پاسپورت دیگران را توضیح خواهیم داد. پس از آن، نحوه شکایت و رسیدگی به جرم جعل گذرنامه را بررسی خواهیم کرد و نمونه شکواییه آن را برای دانلود در اختیارتان قرار خواهیم داد.

جرم جعل پاسپورت چیست

برای پاسخ به این پرسش که چه معنای قانونی جرم جعل پاسپورت دارد و مجازات آن چیست، باید به تعریف قانونی جرم جعل پرداخته و بررسی کنیم که قانونمندان چه اقداماتی را به عنوان جرم جعل می‌شناسند. سپس به بیان معنای جعل پاسپورت و مجازات آن می‌پردازیم.

هر شخصی که به عمد تلاش کند تا سند یا نوشته‌ای را جعل کند، مهر یا امضایی را تقلید کند، یا با خراشیدن، تراشیدن، قلم‌بردن، اضافه کردن و یا محو کردن تاریخ یک سند یا نوشته، آن را تغییر دهد، اقدامی ناروا و غیرقانونی انجام داده و مجازات خواهد پیدا کرد.

بنابراین، هر شخصی که قصد تقلب را داشته باشد و با اعمالی نظیر قلم زدن یا تراشیدن و خراشیدن، تغییراتی را در صورت گذرنامه یا پاسپورت ایجاد کند یا اقدامات غیرقانونی جهت ساخت پاسپورت و یا گذرنامه انجام دهد در جرم جعل پاسپورت متهم شده و برای این عمل، جریمه و مجازاتی اعمال خواهد شد. جزئیات دقیق مجازات جعل پاسپورت در ادامه ذکر خواهد شد.

مجازات جرم جعل گذرنامه

برای بررسی مجازات جرم جعل گذرنامه، باید به ماده 6 قانون مجازات عبور دهندگان اشخاص غیر مجاز از مرزهای کشور و اصلاح بعضی از مواد قانون گذرنامه و قانون ورود و اقامت اتباع خارجه در ایران، مصوب ۱۳۶۷/۰۷/۱۴ که ماده ۱۵ قانون ورود و اقامت اتباع خارجه در ایران، مصوب ۱۳۱۰ را اصلاح می‌کند، مراجعه کرد.

قانون 6 که در بالا ذکر شد، تعیین می‌کند: "اشخاص زیر، بستگی به شرایط، ممکن است به حبس تعزیری بین 1 تا 3 سال و یا جریمه نقدی از 500,000 ریال تا 3,000,000 ریال محکوم شوند، مگر اینکه جرم آنان در قوانین دیگر تصریح شده باشد و مجازات سنگین‌تری نصب شده باشد. در صورت تقلب و تجاوز به قوانین مربوطه، هر شخصی که گذرنامه، جواز اقامت یا جواز عبور را جعل کند یا به هر نحوی از آن‌ها استفاده کند و یا به دیگران بفروشد، مجاز به تحصیل هستهای را نخواهد داشت. توفیق با شما باشد!"

بنابراین، نقض جعلی پاسپورت جرمی است که مجازات آن می‌تواند به شکل‌های مختلفی اعمال شود. به طور معمول، در صورت ارتکاب این جرم، افراد می‌توانند به حبس از یک تا سه سال و یا پرداخت جریمه نقدی از 50 هزار تومان تا 300 هزار تومان محکوم شوند، اما هر دو مجازات همزمان نیز اعمال می‌شود. به‌علاوه، در صورت تصویب طرح اصلاح مواد 15 و 16 قانون ورود و اقامت اتباع خارجی در ایران که در تاریخ ۲۴ شهریور ۱۴۰۰ به مجلس ارائه شده است، میزان این مجازاتها بهبود خواهد یافت. پس از اجرای این طرح اصلاحی، مجازات‌های مذکور به شدت افزایش خواهند یافت و متخلفین ممکن است با مجازات‌های سنگین‌تری مواجه شوند.

برای توضیح ضرورت این موضوع، باید به سال تصویب قانون ورود و اقامت اتباع خارجی در سال ۱۳۱۰ و اصلاحیه ماده‌ای آن در سال ۱۳۶۷ اشاره کنیم، که تاکنون مجازات‌های تعیینی، به ویژه در بخش نقدی، با نرخ تورم سال ۱۴۰۱ و نوع جرم همخوانی نداشته است. به همین دلیل، شک و تردید به وجود احتمال اصلاح نسخه قانون مذکور ایجاد می‌شود.

در رفع مشکل مذکور باید توجه داشت که نمایندگان مجلس در سال ۱۴۰۰ اقدام به تهیه یک طرح تحت عنوان "اصلاح مواد ۱۵ و ۱۶ قانون ورود و اقامت اتباع خارجی در ایران" کرده‌اند که تا به امروز همچنان در دسترس واقع است و تغییری نکرده است.

مجازات استفاده از پاسپورت دیگران

استفاده غیر قانونی از گذرنامه دیگران، یک عمل غیر قانونی است و تنظیم کننده قوانین، در قانون گذرنامه، جریمه‌ای برای آن تعیین کرده است. برای بررسی حکم جرم استفاده از پاسپورت دیگران، بایستی به ماده 38 قانون گذرنامه، که در سال 1351 و اصلاحات آن در 2 آبان 1390 به تصویب رسیده است، مراجعه نمود.

ماده ۳۸ قانون گذرنامه، در مورد سوء استفاده از پاسپورت شخص دیگر، تعیین می‌کند: هر کسی که از گذرنامه یا سندی متعلق به فرد دیگری برای ورود به کشور یا خروج از آن استفاده کند، مجازات حبس از دو ماه تا یک سال را خواهد داشت.

بنابراین، استفاده از پاسپورت دیگران به‌عنوان یک عمل مجرمانه در حال حاضر ممکن است باعث حبس متهم شود. مدت حبس نیز بین دو ماه تا یک سال متغیر است. وقتی محکمه درخواست رسیدگی به این جرم را بررسی و حکمی صادر کند، مرتکب شناخته شده بعنوان مجازات، به مدت حبس خواهد بود. حالا، به توضیح روش شکایت از و رسیدگی به جرم جعل پاسپورت می‌پردازیم.

نحوه شکایت و رسیدگی به جرم جعل گذرنامه

از آنجا که حکم جرم جعل گذرنامه در صورت عدم گزارش آن توسط مدعی عمومی یا ضابطین قضایی، نیازمند ثبت شکایت شخصی است، من در این بخش از مقاله قصد دارم به شما توضیح دهم که چگونه می‌توانید از این جرم شکایت کنید و در محکمه بررسی شود و در نهایت حکم جرم جعل گذرنامه صادر شود. نحوه شکایت و رسیدگی به جرم جعل گذرنامه جهت اعمال حکم مجازات بدین صورت است:

ابتدا شاکی باید یک حساب کاربری در سامانه ثنا ایجاد کند و سپس هویت خود را تایید کند. برای ایجاد حساب کاربری و تایید هویت الکترونیکی می‌توانید به وبسایت sana.adliran.ir مراجعه کنید. همچنین امکان مراجعه حضوری به دفاتر خدمات قضایی نیز وجود دارد.

در مرحله بعد، شاکی باید شکایتی را مربوط به «جعل پاسپورت» تهیه کند. این شکایت می‌تواند شخصاً توسط شاکی یا با کمک وکیل تهیه شود. همچنین، شاکی می‌تواند از نمونه‌های شکایتی موجود استفاده کند. پس از تهیه این شکایت، فایل ورد آن را در تلفن همراه یا روی یک فلش یا سی دی ذخیره کند.

در آخرین مرحله، شاکی می‌بایست برای ارسال نمونه شکایت خود به دادگاه مناسب، به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کند و پس از پرداخت هزینه دادرسی و تعرفه دفاتر خدمات قضایی، مراحل ثبت و ارسال شکایت خود را انجام دهد.

پس از ارسال الکترونیکی شکایت شخص شاکی به دادگاه و دیوان عدلیه، فایل پرونده از جرم تقلب در تولید گذرنامه تشکیل می‌شود و تحقیقات اولیه درباره آن در دیوان عدلیه آغاز می‌شود، به گونه‌ای که براساس نتایج تحقیقات، قرار ممنوعیت تعقیب یا قرار جلب برای رسیدگی صادر می‌شود؛ اگر شواهد کافی برای اثبات جرم وجود نداشته باشد، قرار ممنوعیت تعقیب صادر می‌شود و در غیر این صورت، قرار جلب برای رسیدگی تصویب خواهد شد.

در صورت صدور قرار جلب به دادرسی، پرونده به منظور صدور کیفرخواست، به دادستان ارسال می‌شود و سپس برای انجام بررسی‌ها و صدور حکم جرم جعل گذرنامه به دادگاه کیفری منتقل می‌شود.

دادگاه پس از بررسی محتویات پرونده، نتایج تحقیقات و ادله اثبات شده، با شنیدن اظهارات شاکی و مشتکی، تصمیم به صدور حکم مجازات جعل پاسپورت می‌گیرد. پس از گذشت مهلت‌های اعتراض و تثبیت حکم، پرونده به دادسرای دادگاه صادر کننده حکم ارسال می‌شود تا حکم جرم جعل گذرنامه اجرایی شود.

دانلود نمونه شکواییه جعل پاسپورت

در قسمت‌های قبل، به بررسی مفهوم و تعریف «جرم و حکم جرم جعل گذرنامه» پرداخته و نحوه شکایت از آن را توضیح دادیم. در این قسمت، متن و فایل دانلود راهنمای نمونه شکواییه جعل پاسپورت را به اشتراک می‌گذاریم تا افراد عزیز، در صورت لزوم، از آن استفاده کنند. لطفا توجه داشته باشید که این فایل برای مقاصد آموزشی و اطلاع رسانی تهیه شده است.

کاربران گرامی، همین حالا می توانید نمونه ای از شکایت جعل پاسپورت را با کلیک بر روی دکمه زیر دریافت کنید:

دانلود فایل