مجازات جرم خیانت در امانت

"تقوا به شدت در اسلام توصیه شده است و بخاطر تأثیری که بر ترتیب اجتماعی دارد، قانونمندان به آن توجه ویژه‌ای داشته‌اند.
پیامبر اسلام می فرماید: 'کسی که در دنیاایمانتی را به تقواپناهنده خیانت کند و آن را به صاحبش برنگرداند و در حال حاضر مرگش فرارسد، در آیین من مرده است'.
بنابراین، هر گونه خیانت در تقوا در اسلام به شدت منکرانه است.
"

قانون‌گذار، در قانون مجازات اسلامی، خیانت در امانت را به عنوان یک جرم محسوب می‌کند.
این جرم در مواد ۶۷۳ و ۶۷۴ تعریف شده و برای مرتکبان آن، مجازاتی تعیین شده است.
میزان مجازات خیانت در امانت، با توجه به قانون جدید تعزیراتی که قصد کاهش حبس در آن را دارد، تغییر کرده است و با مجازات قبلی یکسان نیست.

در این مقاله، به تشریح تعریف جرم خیانت در امانت، جرایم مرتبط و مجازات‌های منصوص برای آن طبق قانون جدید می‌پردازیم.
همچنین، شرایط اعمال مجازات جرم خیانت در امانت، روش‌های شکایت و مراحل رسیدگی به آن را نیز بررسی خواهیم کرد.
در صورت داشتن سوالاتی درباره مجازات جرم خیانت در امانت و میزان حکم آن طبق قانون جدید، با ما تماس بگیرید.

تعریف جرم خیانت در امانت

تعریف جرم خیانت در امانت در ماده 674 قانون مجازات اسلامی صورت گرفته است.
این ماده بیان می‌کند: هرگاه کسی اموال منقول یا غیر منقول، یا نوشته‌هایی مانند سفته، چک، قبض و نظایر آنها را به عنوان اجاره، امانت، رهن، وکالت یا هر نوع معامله دیگری با اجرت یا بی‌اجرت به یک فرد دیگر واگذار کند و تمامی این اموال به صاحبان واقعی یا متصرفین آنها بازگردانده شود یا به صورت مشخصی مورد استفاده قرار گیرد و در صورتی که فردی که این اموال را در اختیار داشته برخلاف حقوق صاحبان واقعی یا متصرفین آنها باشد و آنها را استعمال یا تصاحب یا تلف یا از بین ببرد، به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.

بر اساس ماده 674 قانون مجازات اسلامی، تعریف جرم خیانت در امانت، عبارت است از استعمال، تصاحب، تلف یا مفقود کردن اموال منقول و غیر منقول، سند یا هر شی دیگری که قرار بوده مسترد شود یا به مصرف معینی برسد، توسط شخصی که این اشیا و اموال، نزد او، امانت، رهن یا اجاره، سپرده شده است.
در این ماده، مجازات جرم خیانت در امانت، حبس تعیین شده است، اما باید دانست، میزان حکم آن، طبق قانون جدید، تغییراتی داشته است.

مجازات جرم خیانت در امانت

در قسمت قبل، شرح دادیم که چه معنای جرم خیانت در امانت را دارد و بیان کردیم که قانون‌گذار برای این جرم، مجازاتی را تعیین کرده است که مقدار حبس آن با تغییرات جدید قانون، تغییر کرده است.
در این قسمت، می‌خواهیم درباره مجازات جرم خیانت در امانت، بر اساس ماده 674 قانون مجازات اسلامی 1392 و تغییرات حبس آن طبق قانون جدید، یعنی تبصره ماده 104 اصلاحی قانون کاهش حبس مجازات تعزیری، صحبت کنیم.
مجازات جرم خیانت در امانت و تغییرات حبس آن طبق قانون جدید به شرح زیر است:جرم خیانت در امانت: جرم خیانت در امانت به وقوع می‌پیوندد هنگامی که فرد به عهده‌دار مال یا مدیریت آن قرار گرفته و در عمل از امانت استفاده نقض کند.
مجازات جرم خیانت در امانت: طبق ماده 674 قانون مجازات اسلامی 1392، فرد متخلف از این جرم با پیکره‌ای از جرائم خونین و جنایات ویژه، با محکومیت به حبس از سه تا ده سال مجازات می‌شود.
تغییرات میزان حکم مجازات: با تبصره ماده 104 اصلاحی قانون کاهش حبس مجازات تعزیری، مصوب اردیبهشت 1399، میزان حبس مجازات جرم خیانت در امانت تا یک سوم کاهش می‌یابد.
در نتیجه، با تغییرات اصلاحی قانون کاهش حبس مجازات تعزیری، مجازات جرم خیانت در امانت کاهش یافته و حبس متخلف تا یک سوم می‌باشد.

تنبیه جرم خیانت در امانت، در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، به شکل زیر تعیین شده است: حبس از ۶ ماه تا سه سال.
به عبارتی دیگر، در این جرم، حداقل تنبیه میزانی برابر با ۶ ماه و حداکثر تنبیه مجازاتی برابر با ۳ سال استفاده شده است.

بر اساس ماده ۱۰۴ و تبصره ماده ۱۰۴ اصلاحی قانون کاهش حبس مجازات تعزیری، که در اردیبهشت ۱۳۹۹ مصوب شده است، جرم خیانت در امانت دیگر جرمی غیر قابل گذشت نیست و توجیه کرده است که میزان مجازات آن نیز حداقل و حداکثر به نصف خود کاهش پیدا کند.

برطبق توضیحات فوق، انجام جرم خیانت در حوزه امانت و مجازات مترتب بر آن، طبق قانون جدید، به معنای محکومیت به حبس سه ماه تا یک سال و نیم است.

شرایط اعمال مجازات جرم خیانت در امانت

شرایط برآورده شدن جرم خیانت در امانت که در ماده 674 قانون مجازات اسلامی ذکر شده است، باید موجود باشد تا بتوان مجازات مربوط به این جرم را بر اساس قانون جدید اعمال کرد.
این شرایط شامل وقوع جرم خیانت در امانت و اعلام شکایت توسط شاکی به همراه پرداخت هزینه دادرسی می‌باشد.
در صورت شکایت شاکی، شرایط برآورده شدن جرم خیانت در امانت و به تبع آن اعمال مجازات در این خصوص عبارتند از:

طبق ماده آنالیز شده، برای حقق این جرم و به سزای آن مجازات خیانت در امانت، به شرطی که شاکی شکایت نموده باشد، نیاز است یک نوع از دارایی ها به منظور برگشت دادن یا استفاده مشخص، توسط شخص دیگری تحت عنوان امانت، به صورت رهن، اجاره، نمایندگی قانونی و یا سپرده قرار داده شده باشد.

فرقی نمی‌کند که آیا مالی در امانت برای انجام کاری قرار گرفته است یا نه و در صورت اینکه به عنوان امانت برای انجام یک کار داده شده باشد، فرقی نمی‌کند که آیا بابت انجام آن کار پاداشی دریافت می‌شود یا نه.

در صورتی که مالی به عنوان امانت به تمام روش‌هایی که ذکر شده، به فرد دیگری واگذار شود و در زمان درخواست مالک، به او بازنگرانده شود یا ممکن است که مدیر امانت آن را به ضرر صاحب مال استفاده، ضبط، تلف و یا گم کند، در صورتی که شاکی شکایت کند، تحت عنوان جرم خیانت در امانت و با رعایت قانون جدید، مجازات جرمی به فرد مرتکب این تخلف تعلق خواهد گرفت و برای او اجرا خواهد شد.

نحوه شکایت از جرم خیانت در امانت

شکایت از جرم خیانت در امانت چک یا خیانت در امانت در هر زمینه دیگری، برای اعمال مجازات جرم خیانت در امانت و تعیین حکم آن، طبق قانون جدید، نیاز به ارائه شکواییه از سوی شاکی، متضرر یا کسی که در حق او خیانت در امانت صورت گرفته است دارد.
روش شکایت از جرم خیانت در امانت، برابر با مراحل زیر است:

1. تهیه شکواییه: شاکی باید شکواییه را تهیه و ارائه کند.
   این شکواییه باید شامل دلایل و شواهد مربوط به جرم خیانت در امانت باشد.
   
2. ارسال شکواییه: شاکی باید شکواییه را به مرجع اختیاری ارسال کند که قادر به بررسی و رسیدگی به شکایت باشد.
   
3. بررسی شکایت: مرجع اختیاری باید شکایت را بررسی کند و شواهد و مستندات مربوطه را بررسی کند تا به نتیجه نهایی و حق قضایی رسیده و مجازات جرم خیانت در امانت را تعیین کند.
   
4. اعلام حکم: پس از اتمام بررسی شکایت، مرجع اختیاری باید حکم و مجازات نهایی را اعلام و اجرا کند.
   

مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، میتواند تجربه‌ای فوق‌العاده باشد.
این دفاتر امکانات و خدمات متنوعی را در اختیار شما قرار می‌دهند.
از طریق این دفاتر، شما می‌توانید برخی امور قضایی را به صورت الکترونیکی انجام دهید.
همچنین، خدمات مانند ثبت شکایت، دریافت رونوشت اسناد قضایی و پیگیری پرونده‌های قضایی نیز در دسترس است.
به جای رفتن به دفاتر فیزیکی و صرف زمان و هزینه، با استفاده از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به راحتی و سرعت بالا امور خود را انجام دهید.

پرکردن فرم شکایت با استفاده از نمونه‌ای از فرم شکایت در مورد خیانت در امانت

شکایتی که توسط دفتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت شده است به مرجع صالح جهت بررسی این جرم ارجاع شد.

نحوه رسیدگی به جرم خیانت در امانت

در بخش قبل، ما درباره روش‌های شکایت از جرم خیانت در امانت و اعمال مجازات جرم خیانت در امانت و تعیین محکومیت بر اساس قوانین جدید توضیح دادیم.
اکنون می‌خواهیم پس از ثبت و تنظیم شکواییه، نحوه بررسی جرم خیانت در امانت را توضیح دهیم.
فرایند بررسی جرم خیانت در امانت شامل مراحل زیر است:1.
بررسی توصیف موضوع شکایت:در این مرحله، مقامات ذیصلاح، مفاد شکایت را به دقت مطالعه می‌کنند و تحقیقات لازم را درباره اتفاقات واقع شده در امانت انجام می‌دهند.
2.
استدلال و جمع‌آوری شواهد:مقامات اطلاعات و ادله مورد نیاز برای بررسی شکایت را جمع‌آوری کرده و آن‌ها را بررسی می‌کنند.
این شواهد می‌توانند شامل اسناد، شهودیات و هر نوع مدرک یا عنصر دیگری باشند که به اثبات وجود جرم خیانت در امانت کمک کنند.
3.
ملاحظات حقوقی و قانونی:در این مرحله، مقامات قانونی، قوانین مربوط به جرم خیانت در امانت را مورد بررسی جدی قرار می‌دهند و به بررسی تطابق اتفاقات با این قوانین می‌پردازند.
4.
تشکیل پرونده قضایی:اگر پس از بررسی شکایت، شواهد کافی در دست مقامات باشد و معتبر بنظر برسد که جرم خیانت در امانت رخ داده است، پرونده قضایی تشکیل می‌شود.
این پرونده شامل اطلاعات مقدماتی، شواهد جمع‌آوری شده و سایر اسناد مورد نیاز برای رسیدگی به این جرم است.
5.
رسیدگی و صدور حکم قضایی:پس از تشکیل پرونده قضایی، مراجع قضایی و دادگاه‌های صلاحیت‌دار، بر اساس مدارک و شواهد موجود در پرونده، جرم خیانت در امانت را بررسی کرده و حکم قضایی مربوط به این جرم را صادر می‌کنند.
حکم قضایی ممکن است شامل جرمنامه، جرایم مالی، حبس یا دیگر مجازات‌های قانونی باشد.
با توجه به این مراحل، رسیدگی به جرم خیانت در امانت به صورت کامل صورت می‌پذیرد و متهمان ممکن است بر اساس حکم قضایی تحمیل شده مجازات خود را تحمل کنند.

بعد از ارسال شکایت تنظیمی توسط دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به دادسرا، در مرحله اول، طرفین به صورت دلخواه و بر اساس تمایل خود، می‌توانند موضوع به شورای حل اختلاف ارجاع دهند.
مشارکت در این جلسات کاملاً اختیاری است و طرفین می‌توانند تمایل خود را به دادسرا یا به شورای حل اختلاف اعلام کنند.

در صورتی که صلح و سازش برقرار نشود یا طرف‌ها تمایلی به رسیدگی به موضوع شکایت نداشته باشند، پرونده به دادسرای مربوطه ارجاع خواهد شد.

دادسرا، فعالیت‌های تحقیق و بررسی ادله طرفین در دعوا را آغاز می‌کند.
در صورتی که در طول این تحقیقات مشخص شود که "خیانت در امانت" رخ داده است، دادسرا قرار جلبی را صادر کرده و آن را به دادستان ارسال می‌کند.
اگر دادستان با این قرار جلب موافقت کند، کیفرخواهی برای متهم صادر می‌گردد.
در صورتی که ادله کافی نباشد یا شاکی رضایت خود را اعلام کند، پرونده با صدور قرار منع تعقیب یا قرار موقوفی در دادسرا مختومه و بایگانی می‌شود.