مالیات بر مهریه

بارها و بارها مردانی این روزها به خاطر ناتوانی در تسویه مهریه‌های سنگین، در زندان قرار گرفته‌اند.
این از جمله مشکلاتی است که قوه قضاییه در سال‌های اخیر با آن روبرو بوده و راه‌حل‌های زیادی برای حل این مشکل پیشنهاد کرده است.
اما تصویب مالیات بر مهریه، به‌عنوان یکی از جدیدترین راه‌حل‌های نوآورانه، راهی است که به روش دیگری به این مشکل پاسخ می‌دهد.

موضوع مطرح‌شده در قانون جدید مالیات مهریه اولین بار است که به این شکل پیشنهاد می‌شود.
بر اساس این طرح، در صورتی که مبلغی که برای مهریه تعیین می‌شود، از حد مشخصی که در قانون تعریف شده بیشتر است، زوجین موظف هستند تا درصدی از این مبلغ را به عنوان مالیات به دولت پرداخت کنند.
این درصد ممکن است بسیار بالا باشد و زوجین را به مشکل بیندازد؛ زیرا پرداخت آن برای بسیاری از آن‌ها قابل قبول نیست.

با توجه به اهمیت موضوع مالیات برای تعیین مهریه و توافق در این زمینه، در این مقاله به بررسی سؤالی خواهیم پرداخت.
آیا مهریه هم اکنون شامل مالیات است یا خیر؟ همچنین قوانین مرتبط با مالیات مهریه سال ۱۴۰۲ را بررسی خواهیم کرد و در پایان، میزان و نحوه محاسبه مالیات ثبت مهریه را توضیح خواهیم داد.

آیا به مهریه ۱۴۰۲ مالیات تعلق می‌ گیرد

پس از اتمام مراسم عقد، یکی از اصلی‌ترین حقوق مالی برای زن، حق مالکیت مهریه است.
این حق، طبق قوانین مدنی، به طور خاص به زن اعطا می‌شود و او می‌تواند به دلخواه خود، در امور مرتبط با مالکیت این حق تصرف کند.

اما، باید توجه داشت که در اکثر مواقع، مهریه‌ها به صورت سکه تعیین می‌شود و یکی از انواع مالیات در نظام مالیاتی کشور ما، مالیات سکه است.
این موضوع می‌تواند سوالی را برانگیزد: آیا برای مهریه سال 1402 هم مالیات لحاظ می‌شود؟ البته، اگر مهریه به صورت وجه نقد نباشد و شامل اموالی مانند خانه، ملک و یا خودرو باشد، بحث مالیات مهریه در سال 1402 همچنان مطرح است.

برای پاسخگویی به این پرسش که آیا به مهریه ۱۴۰۲ مالیات تعلق می‌گیرد، باید در دو فرض مختلف، تمایز قائل شویم: تا قبل از تصویب و اجرای قانون جدید مالیات مهریه و بعد از تصویب و اجرای آن.
در ادامه، به توضیح این دو فرض خواهیم پرداخت.

در حال حاضر، تا زمانی که قانون مالیات مهریه، که در آینده در مورد آن بحث خواهیم کرد، در مجلس تصویب و اجرا نشده است، هیچگونه مالیاتی بر مهریه سال ۱۴۰۲ تعلق نمی‌گیرد.
البته، این حکم تنها در صورتی رواج دارد که زن برای دریافت مهریه و خرید و فروش سکه‌های مهریه اقدام نکرده باشد، یا زوجین سند نقل و انتقال مالیتی غیر پولی، مثل ملک و خودرو، را امضا نکرده باشند.
زیرا معاملات سکه و انتقال ملک و خودرو به ترتیب شامل مالیات سکه و مالیات نقل و انتقال ملک و خودرو می‌شوند.

تصویب قانون جدید مالیات مهریه که در حال بررسی و مذاکره در مجلس قرار دارد، باعث ایجاد تغییرات و تحولات فراوانی درباره مبحث مهریه خواهد شد.
این طرح اصلاح قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی و مهریه، که به صورت قانون جدید مالیات مهریه شناخته می‌شود، با استفاده از تگهای HTML مانند و به نماینده‌ها و اعضای مجلس ارائه شده است.

یکی از تغییراتی که در حوزه مالیات به وجود می‌آید، مربوط به اعمال مالیات بر مهریه‌های سنگین است که در زمان ثبت مهریه از زوجین دریافت می‌شود.
طبق قانون مالیات مهریه، زوجین در صورت توافق بر روی مقدار خاصی از مهریه و اعلام آن در سند ازدواج، تنها زمانی قادر به دریافت سند ازدواج خود خواهند بود که درصدی از مقدار مهریه تعیین شده را به عنوان مالیات ثبت مهریه به حساب دولت واریز کنند؛

براي عمليات دريافت سند ازدواج يا رونوشت آن، شرايط خاصي وجود دارد.
اگر اين شرايط رعايت نشود، امکان دريافت سند يا رونوشت آن وجود نخواهد داشت.
در اين صورت، تبعات منفي قابل توجهي براي زوجين رخ مي‌دهد که مي‌تواند منجر به ناتواني در دريافت مهريه و قضاوت در دادگاه خانواده شود، براي مثال در مواردي مانند درخواست طلاق، مهريه، نفقه و غيره.

بدون شک، مالیات ثبت مهریه تنها یک راه حل برای کاهش بار مالیاتی مهریه‌های سنگین است و همانطور که در بخش‌های بعدی خواهیم دید، برای مهریه‌هایی با تعداد سکه پایین، مالیاتی اعمال نمی‌شود یا میزان مالیات به صورت کمی اعمال می‌شود.

قانون مالیات مهریه 1402

با توجه به اینکه در سال های اخیر، دعاوی مربوط به مهریه منجر به زندانی شدن بسیاری از مردان شده است و همچنین هزینه های سنگینی بابت این گروه از زندانیان به قوه قضاییه وارد می شود، اقداماتی از جانب نمایندگان مجلس صورت گرفته است تا با تصویب قانون های جدید، به این مشکلات پایان دهند.
قانون جدید مهریه که از سال نود و نه به اجرا گذاشته شد، همچنین طرح اصلاح قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی و مهریه و یا قانون جدید مالیات مهریه از سوی نمایندگان مجلس طرح شده است.
این اقدامات به منظور رفع مشکلاتی مانند طولانی بودن روند دادرسی و مشکلات مرتبط با وصول مهریه برای زنان انجام می شود.

به همین سبب، در قانون مالیات مهریه سکه ۱۴۰۲، شاهد تغییراتی در روند حل اختلافات مهریه هستیم.
زنان حالا می‌توانند به سادگی و بدون نیاز به طرح دعوا، مهریه خود را از طریق دادگستری دریافت کنند.
این تغییرات باعث شده که روند دادرسی مهریه به طور قابل ملاحظه‌ای کوتاه شود و نیازی به مراحل تجدیدنظر و پیگیری‌های طولانی وجود نداشته باشد.
مهریه در این حالت به راحتی و سرعت بیشتری تسویه شود و خواسته‌های زنان در این خصوص بدون تعلل به اجرا خواهند رسید.

به عنوان جایگزین، طبق این طرح، یک تعیین مهریه مشخصی وجود دارد که از پرداخت مالیات معاف است.
اما اگر مبلغ مهریه بیشتر از یک سقف مشخص شود، به ویژه در مورد مهریه های سنگین، درصدی از مهریه به عنوان مالیات ثبت مهریه از زن و شوهر دریافت می‌شود.

هدف اصلی از تصویب «قانون مالیات مهریه» و اعمال «مالیات بر مهریه های سنگین»، همانطور که طرفداران این طرح توضیح داده‌اند، جلوگیری از تصمیم‌گیری زوجین در مورد «مهریه‌های سنگین» و اجتناب از پرداخت «مالیات سنگین» به وسیله آن‌هاست.
زیرا اگر زوجین ملزم به پرداخت «مالیات مهریه» در هنگام ثبت آن باشند، به دلیل مبلغ قابل‌توجه «مالیات ثبت مهریه»، ممکن است نتوانند یا تمایلی نداشته باشند برای پرداخت مالیات، و از تعیین «مهریه سنگین» خودداری کنند.

در مقابل، افراد مخالفان به قانون مالیات مهریه 1402، با اعتقادی مخالف مواجه هستند.
آنها معتقدند که تصویب این قانون، تأثیر جدی بر روی حقوق زنان دارد، به خصوص در مورد حق طلاق و مهریه نیز که به عنوان مهم ترین ابزار زنان در این زمینه محسوب می‌شود.
با این قانون، زنان دچار محرومیت از استفاده از این ابزار می‌شوند.
در حالی که تکلیف زنان در کشور ما از حق طلاق نیز مستثنی است.
این موضوع، موجب بروز مشکلات فراوانی در مورد جدایی این زنان خواهد شد.

میزان و نحوه محاسبه مالیات ثبت مهریه

مسئله "مالیات مهریه" و تعیین میزان آن در مهریه‌های سنگین، برای اولین بار در قانون مالیات مهریه سال 1402 به مطالبه قرار گرفته است.
این قانون هنوز به طور نهایی تصویب نشده و به مرحله اجرا نرسیده است، اما از آنجا که در صورت تنفیذ نسخه اصلاحی این قانون، محکومیت‌های مالی و مهریه به اجرا در خواهند آمد، به طور رسمی شروع به اخذ "مالیات مهریه" از مهریه‌های سنگین خواهد شد.
در این بخش به پاسخ دادن به سوالات بپردازیم که میزان و نحوه محاسبه مالیات ثبت مهریه، مطابق قانون مالیات مهریه سال 1402، به چه شکلی است.

تا سقف چهارده سکه، تعیین مهریه و مهر به عنوان مالیات معاف هستند.

از بین 15 تا 100 سکه، درصد مالیات مهریه را به صورت یک و یک دهم درصد مهر توافق شده است.

میزان مالیات ثبت مهریه مهرها بر اساس تعداد سکه‌ها تنظیم می‌شود.
مهریه‌هایی که متعلق به 101 تا 200 سکه هستند، مالیات 2 درصدی دارند.

براساس قوانین مربوطه، در صورتی که تعداد مهره‌ها بیشتر از 200 سکه باشد، نرخ مالیات برابر با 15 درصد تعیین شده است.

پس از تعیین نرخ مالیات برای ثبت مهریه، طبق قوانین مالیات مهریه سال ۱۴۰۲، با استفاده از فرمول زیر می‌توان مقدار مالیات مربوط به هر مقدار مهر را محاسبه کرد.
چند مثال همچنین برای روشن شدن نحوه محاسبه این نوع مالیات ارائه شده است.