ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی

ممکن است در طول زندگی هر فردی وقوعی رخ دهد که او را به عنوان صاحب یک حق تضییع شده می‌بیند.
به همین دلیل، او تصمیم می‌گیرد برای حق خود در دادگاه دعوا کند تا پس از بررسی و تحقیقات مربوطه، تصمیم نهایی صادر و به شخص مذکور اجازه حصول حق خود داده شود، در صورتی که وی درخواست کرده باشد.
بسیار موارد زندگی ممکن است ما را به چالش بکشاند و مجبور به کوشش و تقاضای حقمان شود.
در این حالت، سعی می‌کنیم از امکانات حاکمیتی که در خدمت ما قرار دارد، بهره‌برداری کنیم.
حقوق ما بهشتی است که باید آن را به خوبی نگهداری کنیم و از آن بهره‌برداری کنیم.
دادگاه به عنوان مرجعی قانونی برای حل و فصل اختلافات و رسیدگی به مسائل حقوقی، در اینجا به ما کمک می‌کند.
برخی از حقوقمان از ما گرفته شده و ما تصمیم می‌گیریم برای بازیابی آنها به دادگاه مراجعه کنیم.
با رسیدگی و بررسی کامل موارد مشابه و شنیدن هر دو طرف مورد اختلاف، قاضی پس از بررسی شواهد و مدارک، تصمیم خود را اعلام می‌کند و رای نهایی را صادر می‌کند.
اگر خواهان مراجعه به دادگاه دلایل قانونی و مناسبی داشته باشد، به عدالت برخورد خواهد شد و حق خود را به دست خواهد آورد.
دادگاه قلمرویی است که در آن احساس کرامت و حقوق پایه انسان‌ها به‌طور کامل محافظت می‌شود.
این یک فرصت برای عدالت است و ممکن است به فرد درخواست‌کننده حقوق اجازه دهد عدالتی که به او تعلق دارد را به دست آورد.

گاهی اوقات اتفاق می‌افتد که فرد در اوایل اقدام خود باور دارد که حق دارد، اما بعد از ارائه شکایت، در حین دعوا یا پس از شکست در دعوا، پشیمان می‌شود و تصمیم به انصراف می‌گیرد.
بنابراین، ضروری است که فرد با روش و شیوه بازپس‌گیری دعوا که در ماده‌ی ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی تعیین شده است، آشنا شود تا از ضایع شدن حق خود جلوگیری کند.

با توجه به اهمیت این موضوع، در این مقاله به ابتدا، متن ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی به صورت قوی بیان می‌شود و پس از آن، شرح و تفسیر این ماده و نکات حقوقی مربوطه برای علاقمندان به طور کامل توضیح داده خواهد شد.

متن ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی

گاهی اوقات اتفاق می‌افتد که یک فرد با خود موضوعی را که فکر می‌کند حق دارد، تاکنون مدافعت می‌کرده و در این راستا دعوا می‌کند، اما بعد از آغاز دعوا، به هر دلیلی تصمیم می‌گیرد ادامه دادن به دعوای خود را متوقف کند، مانند اینکه متوجه می‌شود در باورهایش اشتباه کرده یا به دلیل نداشتن ادله کافی یا توافق با طرف مقابل، ترک کردن دعوا را در نظر می‌گیرد.

اصل سؤال در اینجا قرار دارد که آیا واقعا می‌توان دعوا را بازپس گرفت؟ اگر پاسخ مثبت است، در چه شرایطی می توان دعوا را بازپس گرفت و چه تبعات و عواقبی ممکن است برای خواهان داشته باشد.
برای پاسخ به این پرسش می‌توان به ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی مراجعه نمود.

همانطور که از متن ماده مشخص است، قانونگذار میخواهد تا حق انسان ها برای رفع اختلافات خود را به شکلی که حق داشته باشند، تضمین کند.
اما همچنین حق انسان ها برای کناره گیری از رفع اختلافات را نیز به رسمیت میشناسد؛ اما برای جلوگیری از هرج و مرج و تعریض یا عرضه دعاوی بی اساس از جانب برخی افراد ضمن درج به ماده 107 قانون آیین دادگاه مدنی، پیامدهای مختلفی را نیز آن ذکر کرده است.

شرح و تفسیر ماده 107 قانون آیین دادرسی مدنی

برای تشریح و تفسیر ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی و بهتر درک کردن این ماده قانونی، لازم است ابتدا تعریف دادخواست و استرداد به صورت کتبی و با رعایت شرایط ماده ۵۱ قانون آئین دادرسی مدنی به طور کامل بیان شود.

تمام بندهای ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی کلمه‌های مهم وجود دارد.
یکی از این کلمات که تکرار شده، عبارت استرداد است.
استرداد به معنای خواستن و بازگرداندن چیزی است.
در قانون مذکور، استرداد به معنای حقوقی است که با لغو مشابه نیست.
در حقوق، استرداد به این معنا است که فردی که حق خود را ادعا می‌کند و در دادگاه درخواست خود را ارائه می‌دهد، به هر دلیلی از خواست خود منصرف می‌شود و درخواست خود را پس می‌گیرد.

یکی از عبارات کلیدی در متن ماده 107 قانون آیین دادرسی مدنی، عبارت "تا اولین جلسه دادرسی" است.
اما منظور قانونگذار از این عبارت چیست؟ منظور از اولین جلسه، جلسه‌ای است که در آن شرایط لازم برای رسیدگی فراهم شده باشد، طرفین حاضر شوند و خوانده همچنان فرصت دفاع از خود را داشته باشد.
اگر رسیدگی در جلسه اول به پایان نرسد و به جلسه دوم موکول شود، با توجه به اینکه رسیدگی هنوز تمام نشده است، می‌توان این جلسه را همچنان جلسه اول تلقی کرد.

میتوان گفت که جلسه اول باید دارای سه ویژگی مهم باشد.
اولین ویژگی این است که جلسه برای دادرسی ایجاد شود و شرایط لازم برای برگزاری جلسه مهیا شوند.
ویژگی دوم آن این است که طی این جلسه، مذاکرات بین طرفین به پایان برسد.
به عبارت دیگر، از زمانی که خواهان درخواست مربوطه را ارائه می‌کند تا برگزاری جلسه و بازوبندی برای دفاع هر طرف، به طور کلی در اولین جلسه دادرسی صورت می‌پذیرد.

قانون آیین دادرسی مدنی در ماده ۱۰۷، سه نوع قرار مانند ابطال دادخواست، رد دعوا و سقوط دعوا به ذکر خود می پردازد.
در صورتی که فرد قبل از شروع جلسه رسیدگی، دادخواست خود را به دادگاه بازگرداند، قرار ابطال دادخواست صادر خواهد شد.
همچنین در صورتی که خواهان در جلسه رسیدگی و پیش از اعلام ختم مذاکرات، دعوا خود را بازیابی کند، قرار رد دعوا به او صادر خواهد شد.

پس از پایان دادرسی، فردی هنوز هم امکان مسترد کردن دعوای خود را دارد.
درصورتی که خوانده، دعوای ارائه شده را قبول کند، دادگاه صادرات دعوا را تایید خواهد کرد.
اما، درصورتی که خوانده ناخوشحال باشد، باز هم فرد مدعی می تواند دعوای خود را مسترد کند، شرط آن که به طور کامل از دعوا صرف نظر نکرده باشد؛ در اینصورت قطعاً دعوا بهبود پیدا نمی‌کند و بنابراین منسوخ خواهد شد.

نکات حقوقی ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی

یکی از نکات حقوقی مهم که در قانون آیین دادرسی مدنی در ماده ۱۰۷ ذکر شده است، مربوط به زمانی است که قرار ابطال دادخواست صادر می‌شود.
در این شرایط، خواهان می‌تواند دعوای خود را مجدداً مطرح کند و حقوق وی سلامت می‌ماند.
اگر دعوای خواهان به شامل دعوای مشمول زمان باشد و با طرح آن مرور زمان قطع شده باشد، پس از ابطال دادخواست، مرور زمان مجدداً ادامه می‌یابد.
قرار ابطال دادخواست به معنای قطع و رد دعوای خواهان است به طوری که با صدور این قرار، پرونده از شعبه دادی خارج می‌شود.

می‌توان ادعا نمود که درباره قرار رد دعوا، این قرار یکی از تصمیم‌های قاطع در رد ادعاها است و به همان‌نحوی که قرار ابطال دادخواست، تأثیر معکوس درخواست را دارد، با این تفاوت که قرار ابطال دادخواست می‌تواند باعث فرجام خواهی گردد.
اگر چنین قراری صادر شود، امکان مطرح کردن مجدد دعوا وجود خواهد داشت.

قابل توجه: قرار سقوط دعوا، به همان اندازه قاطع و معتبر از قبلی‌هاست.
با این تفاوت که، به دلیل پایان یافتن بررسی و تصمیم‌گیری، این قرار حاصل از صرفنظر کردن خواهان می‌باشد.
به این معنا که خواهان به طور کلی از حق خود صرفنظر نموده و دیگر قابلیت مطرح کردن مجدد این موضوع را ندارد.
برای تأکید بیشتر، حقیر برای این ابلاغ از تگ "strong" استفاده کرده است.

هر زمانی که برای هر دلیلی جدال مورد بازگشت قرار گیرد، بعضی اقدامات انجام شده مانند تحقیق و بررسی محلی از بین می روند، اما تأیید و فریبنده بودن اعتبار سند از بین نمی رود.
باید به یاد داشت که در دعاوی غیرقابل تجزیه، استرداد به برخی از خوانندگان شنیداری ممکن نیست.
لازم به ذکر است که خوانده دعوا می تواند، اگر به دنبال استرداد جریمه خواهان خسارتی دیده است و هزینه ای برای خود برده است، با ارائه شکایت به دادگاه، خسارت خود را از دادگاه درخواست کند.