لغو حضانت فرزند ، شرایط و موارد آن

در صورتی که والدین کودک از یکدیگر جدا شوند یا به دلایلی جدا از هم زندگی کنند، لازم است که حقوق و تکالیف مربوط به فرزندان مشترک آنها تعیین شود.
این حقوق و تکالیف به عنوان "حضانت فرزند" شناخته می‌شود و در قانون مدنی قوانین و شرایط مربوط به حضانت فرزند و سن حضانت آن تعیین شده است.
به طور معمول، حضانت فرزند (صبی و دختر) تا سن هفت سالگی با مادر است و سپس با رسیدن به سن بلوغ (نه سال برای دختران و پانزده سال تمام قمری برای پسران) به عهده پدر خواهد بود و همین طوری نخواهد بود و تنها حق ملاقات با فرزند خواهد داشت.
اما پس از رسیدن به سن بلوغ، فرزند می‌تواند انتخاب کند که با کدامیک از والدین زندگی کند.
با این حال، در برخی موارد، افرادی که به عهده حضانت فرزند هستند، صلاحیت کافی برای انجام این امر را ندارند و قانون مدنی شرایطی را تعیین کرده است که مجاز به لغو حضانت فرزند از طرف یک شخص ناصالح هستند.
در ادامه این مقاله به بررسی مفهوم و شرایط لغو حضانت فرزند و بر اساس مقررات قانونی پرداخته خواهد شد.

لغو حضانت فرزند چیست

یکی از وظایف حقوقی مهم والدین نسبت به فرزندان، حضانت آنان است.
حضانت، نگاهداری و مراقبت از فرزند در برابر خطرات مادی مانند حوادث و سوانحی است که ممکن است به جسم کودک آسیب برساند.
در ابتدا، هر دوی پدر و مادر مسئولیت انجام این وظیفه را به صورت مشترک دارند؛ اما در مواقعی که به دلیل مشکلات خانوادگی و جدایی والدین، این امر امکان‌پذیر نیست، ممکن است حضانت به عهده یکی از والدین بگذارند.
البته اگر شخصی که حق حضانت را دارد، صلاحیت لازم را برای انجام آن نداشته باشد و مصلحت کودک تحت حضانت به خطر بیفتد، می‌توانند حضانت وی را لغو کنند.
این عمل در قانون مدنی با عنوان سلب حضانت تعریف شده است.
طبق ماده ۱۳۷۶ قانون مدنی، هرگاه به دلیل عدم مراقبت یا انحطاط اخلاقی، صحت جسمی یا تربیت اخلاقی کودک تحت حضانت به خطر بیافتد، می‌توانند به تقاضای اقربای کودک، قیم کودک یا رئیس حوزه قضایی، هر تصمیمی را که لازم برای حضانت کودک بداند، اتخاذ کنند.
بنابراین، لغو حضانت فرزند ممکن است در صورت ناپایداری مراقبت از کودک یا انحطاط اخلاقی والدین، سلامت جسمی و روحی کودک در معرض خطر باشد.
در این شرایط، دادگاه می‌تواند با درخواست خویشاوندان و نزدیکان کودک، قیم کودک یا رئیس حوزه قضایی، تصمیمی را برای آینده کودک اتخاذ نماید و در صورت لزوم، تصمیم به لغو حضانت فرزند گیرد.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مفهوم سلب حضانت و شرایط آن و ضمانت اجرای حضانت فرزند، می‌توانید در لینک‌های مربوطه کلیک کنید.

شرایط و موارد لغو حضانت فرزند

همانطور که در قسمت قبل اشاره شد، عدم توجه یا فروپاشی اخلاقی پدر یا مادری که فرزند در حضانت آن‌ها است می‌تواند منجر به لغو حضانت فرزند شود.
در ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی، شرایط عدم مراقبت از کودک یا فروپاشی اخلاقی والدین تبیین شده است.
بنابراین، می‌توان شرایط لغو حضانت فرزند از طرف پدر و مادر و موارد لغو حضانت فرزند را به شکل زیر بیان کرد:عدم مراقبت از کودک یا فروپاشی اخلاقی والدین به روش‌های زیر می‌تواند منجر به لغو حضانت فرزند شود:

• عدم توجه به نیازهای اساسی کودک مانند تغذیه، بهداشت و آموزش
• سوء استفاده جسمی یا روانی از طفل
• بی‌توجهی به امانت دادن فرزند به دیگران و ایجاد وضعیت‌های خطرناک برای فرزند

با در نظر گرفتن این مصادیق، در صورت وجود عدم مراقبت از کودک یا فروپاشی اخلاقی والدین، امکان لغو حضانت فرزند از آنها وجود دارد.

- اعتیاد آسیب‌رسان به الکل، مواد مخدر و قمار -

"تبلیغ و ترویج آسیب‌های اخلاقی و ناپسند؛"

- تحمل به سختی ها روانی مرتبط با تشخیص پزشک قانونی؛

سوءاستفاده از کودکان یا اجبار آنها به شرکت در فعالیت‌های نامشروع و غیراخلاقی، مانند فساد و فحاشی، استثنا گری و قاچاق، جنایتی شناخته می‌شود.

در اینجا موردی به نام "ضرب و جرح خارج از حد متعارف" مطرح شده است.
لازم به ذکر است که این شرایط شامل عواملی نیست که بتوان طبق آنها حضانت فرزند را لغو کرد یا تعدیل کرد.
به این معنا که در صورتی که هر مورد دیگری که به نحوی به خسارت و آسیب کودک منجر شود، می‌توانید با استناد به آن اقدام به درخواست لغو حضانت فرزند کنید.
بلافاصله باید توجه داشت که فقط دادگاه خانواده صلاحیت قرار دارد تا این درخواست را بررسی کند.
برای اینکه بتوانید درباره شرایط سلب حضانت از مادر یا پدر و همچنین نمونه درخواست لغو حضانت فرزند اطلاعات کاملتری بدست آورید، به لینک‌های مندرج رجوع کنید.