خلاصه مقاله
وجود اراده، رضایت و صلاحیت قانونی در طرفین قرارداد، همراه با مشروعیت و صحت موضوع عقد، برای تمامی قراردادها ضروری است.
استثناء قولنامه دستی نیز از این قواعد مستثنی نمیشود.
توجه نمودن به قرارداد نوشته شده به صورت دستی ضروری است.
در این قرارداد، تاریخی که سند رسمی به نام خریدار جدید منتقل میشود باید ذکر شود.
همچنین، میبایست مبلغی که فروشنده به منظور اجتناب از حضور در دفاتر اسناد رسمی متعهد میشود نیز در نظر گرفته شود.
قانون مدنی در ماده ۱۲۹۳ آمده است که در صورتی که یک سند توسط یکی از مامورین رسمی تهیه شده باشد، اما آن مامور صلاحیت تنظیم سند را نداشته باشد یا قوانین مربوط به تنظیم سند را رعایت نکرده باشد، سند مربوطه در صورت داشتن امضا یا مهر طرف، باطل است.
قولنامه دستی در صورت لزوم، باید به ماده 1284 قانون مدنی ارجاع داد.
این قانون در مورد اعتبار اسناد در دعاوی صحبت میکند.
در این ماده آمده است: "سند عبارت است از هر نوشته ای که در مقام دعوی یا دفاع قابل استناد باشد.
" بنابراین، برای تعیین صحت قراردادها و صحت اسناد معمولی توسط مراجع قضایی، به شرایط زیر توجه میشود: شرایط صحت معاملات و همچنین صحت و اعتبار اسناد معمولی به شرح زیر است.
قولنامه دستی به عنوان یک سند معمولی برای بررسی اعتبار آن در دادگاه، باید به ماده 1284 قانون مدنی ارجاع داد.
استفاده از قرارداد دستی بدون داشتن شواهد در دادگاه اعتبار دارد و برای اثبات اعتبار قرارداد دستی نیازی به موجودیت شاهد ندارد.
اما داشتن شواهدی که در حضور آنها قرارداد تنظیم شده یا زیر آن امضا شده باشد، از این نظر موثر است که در صورت تکذیب یا تردید شخص مقابل، میتوان از شهادت آنها در دادگاه برای اثبات ادعا استفاده کرد.
برخی افراد، به منظور اثبات مالکیت یا حقوق خود، تمایل دارند در هنگام انجام قراردادها و عقود، بهویژه در قراردادهای خرید و فروش، متن کتبی را تدوین کنند که شامل شروط و تعهدات انعقاد شده است.
این اقدام به طور قانونی قابل قبول است و یکی از روشهایی است که افراد میتوانند به کمک آن، در صورت لزوم، به محکمه اثبات مالکیت و حقوق خود بپردازند.
به همین جهت، قراردادهای کتبی، در جامعه از تأثیر بسیاری برخوردار بوده و تنها در صورتی قابل اعتبار هستند که به طور کامل و با رعایت شرایط و نحوه تنظیم مناسب به عنوان یک قولنامه در نظر گرفته شوند.
در غیر این صورت، احتمالاً طرفین قرارداد با مشکلات حقوقی قابل جبران مواجه خواهند شد.
با توجه به اهمیت این موضوع، در این مقاله، قصد داریم توضیح دهیم چه معنایی در دادگاه به قولنامه دستی اطلاق میشود و در چه شرایطی آن اعتبار مییابد.
همچنین، نحوه اثرگذاری و اعتبار قولنامه دستی با وجود اثر انگشت و شاهد و بدون آن را بررسی کرده و سپس به نحوه فسخ این نوع توافقنامه میپردازیم.
در ادامه، در رابطه با اعتبار قولنامه دستی در مورد خرید و فروش زمین و خانه مطالبی توضیح خواهیم داد و در نهایت، با ذکر قوانین مربوط به نوشتار قراردادهای دستی، یک نمونه متن قولنامه دستی را ارائه و برای دانلود آن در اختیار مخاطبان عزیز قرار خواهیم داد.
قولنامه دستی چیست
قبل از پاسخ به این سؤال که "قولنامه دستی چیست؟"، نیاز است تا تعریف حقوقی قرارداد دستی را مورد بررسی قرار دهیم و در مورد مفهوم اسناد عادی و رسمی توضیح دهیم.
بر این اساس، میتوانیم قولنامه دستی را تعریف کنیم.
قرارداد به عنوان یک سند عادی در حقوق، قبل از انعقاد عقد بیع، به دلایلی مانند قیمت تعیین نشده یا عدم آمادگی پول خریدار برای پرداخت به فروشنده و سایر دلایل دیگر، تنظیم میشود.
در قولنامه، طرفین تعهد میکنند که در یک زمان مشخص پس از انجام موارد مشروط در قولنامه، مبلغ معامله را به همراه انتقال مالکیت به یکدیگر انجام دهند و عقد بیع را منعقد کنند.
سند های عادی و رسمی در قانون مدنی به معنای خاصی تعریف شده اند.
سند عادی سندی است که طرفین آن را بدون نیاز به مراجعه به دفاتر اسناد رسمی و بدون حضور مامور صلاحیت دار، تنظیم میکنند و با امضا زدن، مهر زدن یا اثر انگشت خود، به آن رسمیت قانونی میبخشند.
از سند رسمی نیز در مفهوم دیگری استفاده میشود که به سندی اشاره دارد که توسط مامور صلاحیت دار در دفترخانه تنظیم شده است.
اعتبار قولنامه دستی در دادگاه
در این بخش از مقاله قصد داریم درباره مفهوم قولنامه دستی صحبت کنیم و به بررسی اعتبار این سند در دادگاه بپردازیم.
برای اثبات یک دعوا در محاکم، قولنامه دستی باید شرایط خاصی را دارا باشد و توسط دادگاه به عنوان یکی از ادله اثبات قبول شود.
نکاتی که برای داشتن اعتبار در دادگاه ضروری است، به منظور شناخت مادی و قانونی قولنامه دستی را به صورت قطعیت تعیین میکند.
همانطور که در قسمت قبل ذکر شد، یک قولنامه دستی به عنوان یک سند معمولی برای بررسی اعتبار آن در دادگاه، باید به ماده 1284 قانون مدنی ارجاع داد.
این قانون در مورد اعتبار اسناد در دعاوی صحبت میکند.
در این ماده آمده است: "سند عبارت است از هر نوشته ای که در مقام دعوی یا دفاع قابل استناد باشد.
" بنابراین، برای تعیین صحت قراردادها و صحت اسناد معمولی توسط مراجع قضایی، به شرایط زیر توجه میشود: شرایط صحت معاملات و همچنین صحت و اعتبار اسناد معمولی به شرح زیر است:
وجود اراده، رضایت و صلاحیت قانونی در طرفین قرارداد، همراه با مشروعیت و صحت موضوع عقد، برای تمامی قراردادها ضروری است.
استثناء قولنامه دستی نیز از این قواعد مستثنی نمیشود.
منبع عادی برای تأیید معاملات، در ایران، باید به شرایط معینی پایبند باشد تا قابلیت اعتبار در دادگاه را داشته باشد.
برای اهمیت دادن به این منبع، باید طرفین با امضا، نشانهای انگشتی یا مهر خود، به آن تائیدیه بدهند.
بدون این تائیدیه، هیچ سندی، از جمله قولنامه دستی، در دادگاه قابل قبول نخواهد بود.
اعتبار قولنامه دستی با اثر انگشت
یکی از مسائل متداول در مورد اعتبار قولنامه دستی این است که آیا یک قولنامه بدون حضور اثر انگشت یا شاهدی که زیر آن امضا کنند یا در حضور آنان تنظیم شود، اعتبار خواهد داشت یا خیر؟ به عبارت دیگر، آیا وجود اثر انگشت یا شاهد، یکی از ضرورتهای اعتبار قولنامه دستی در دادگاه است؟
در این نوشتار به بررسی موضوع "اعتبار قولنامه دستی"، با یا بدون اثر انگشت، میپردازیم و در ادامه به بررسی "اعتبار" و "عدم اعتبار" قولنامههای دستی بدون شاهد میپردازیم.
برای پاسخ به این سوال، باید شرایطی که قانون گذار برای "اعتبار" سند عادی یا دست نوشته در نظر گرفته را بررسی کنیم.
قانون مدنی در ماده ۱۲۹۳ آمده است که در صورتی که یک سند توسط یکی از مامورین رسمی تهیه شده باشد، اما آن مامور صلاحیت تنظیم سند را نداشته باشد یا قوانین مربوط به تنظیم سند را رعایت نکرده باشد، سند مربوطه در صورت داشتن امضا یا مهر طرف، باطل است.
با توجه به ماده فوق، درباره اعتبار سند عادی که به دلیل وجود مهر یا امضا تأیید میشود، میتوانیم بگوییم که در صورتی که یک قولنامه به صورت دستی تنظیم شده و طرفین آن را مهر یا امضا کنند، قولنامه دستی اعتبار خواهد داشت.
با اینکه در قانون، اثر انگشت به صراحت ذکر نشده است، اما اثر انگشت نیز میتواند منجر به اعتبار سند عادی شود و قولنامه دستی با اثر انگشت نیز از این قاعده مستثنی نخواهد شد.
آیا قولنامه دستی بدون شاهد اعتبار دارد
در بخش قبل، درباره معتبریت قولنامههای دستی با اثر انگشت صحبت کردیم و توضیح دادیم که قوانین اینگونه قولنامهها را تأیید میکنند و آنها را به عنوان ادله در دفاع یا دعوا به رسمیت میشناسند.
در این بخش از مقاله، هدف ما استدلال درباره اعتبار قولنامههای دستی بدون حضور شاهد در دادگاه است.
به طور کلی، سؤال این است که آیا قرارداد دستی بدون شاهد، اعتبار دارد یا خیر؟ در این باره باید بیان کرد که در قوانین هیچگاه به ضرورت وجود شاهد در شرایط اساسی قراردادها و اعتبار سند دستنویس اشارهای نشده است.
استفاده از شاهد در ابراز معاملات و سندنامهها معمولاً توصیه میشود، اما در صورت عدم امکان حضور یا در دسترس نبودن شاهد صرفاً قرارداد یا سند دستی نیز میتواند به صورت اعتباری مورد قبول قرار گیرد.
اما به هر حال، برای جلوگیری از هرگونه ابهام در صحت و اعتبار قراردادها و سندنامهها، بهتر است از شاهد استفاده کرد و مواردی همچون استفاده از نشانهای قویتر (به عنوان مثال تگ strong) در قرارداد، میتواند به ایجاد قدرت اثباتی بیشتر در صحت آن کمک کند.
بنابراین، به سوال بالا پاسخ میدهیم و میگوییم که بله، استفاده از قرارداد دستی بدون داشتن شواهد در دادگاه اعتبار دارد و برای اثبات اعتبار قرارداد دستی نیازی به موجودیت شاهد ندارد.
اما داشتن شواهدی که در حضور آنها قرارداد تنظیم شده یا زیر آن امضا شده باشد، از این نظر موثر است که در صورت تکذیب یا تردید شخص مقابل، میتوان از شهادت آنها در دادگاه برای اثبات ادعا استفاده کرد.
فسخ قولنامه دستی
علیرغم اینکه توافقنامهها مورد احترام قرار دارند و هر دو طرف متعهد به رعایت تعهدات خود هستند، قانونگذار شرایطی را برای لغو توافقهای جایز و ضروری تدارک دیده است و حتی سند قول متقابل نیز از این قاعده مستثنا نیست؛ بنابراین، اگر شرایط لغو فراهم شده باشد، طرفین مجازند اقدام به لغو آن کنند وضمن تأدیب این امر،.
مثال:قانونگذار، برای حفظ انضباط و ترتیب در جامعه، شرایطی را برای وضعف خدمات در تأسیسات عمومی قرار داده است؛ بدین منظور، استفاده از تجهیزات حفاظتی برای کارکنان و بازدیدکنندگان الزامی است.
افرادی که این شرایط را رعایت نمیکنند، ممکن است مورد تبلیغات قانونی قرار گیرند و پیروی از این قانون، الزامی است.
برای قطع دست نوشته قرارداد، باید یکی از اختیارات قانونی که در بند ۳۹۶ قانون مدنی ذکر شده، مانند اختیار بهمن، اختیار عیب، اختیار تدلیس یا اختیار تاخیر ثمن، وجود داشته باشد و یا طرفین، در قرارداد، حق فسخ یا حق لغو را با رعایت شرایطی به یکدیگر اعطا کرده باشند.
تنها در شرایط خاص، امکان لغو خودکار توافقنامه وجود دارد.
در این حالت، شخصی که تمایل به لغو توافقنامه دارد، باید اراده خود را برای لغو توافقنامه به شیوهای اعلام کند که این اعلام باید شامل مسلمسازی قانونی یا استفاده از حق لغو با ذکر علت قانونی یا شرایط استفاده از این حق باشد.
هرگونه مخالفت با لغو توافقنامه توسط طرف مقابل قابل پیگیری قضایی خواهد بود.
قولنامه دستی زمین و خانه
معنای واقعی از معاهده دستی زمین و خانه، یک سند نرمال است که بین مالک ملک یا زمین و خریدار آن تنظیم میشود.
این سند دلالت بر اثبات مالکیت و انعقاد قرارداد فروش دارد و در آن دو طرف معمولاً در مدت زمان مشخصی به توافق میرسند تا در این مدت، به انتقال رسمی مالکیت به نام خریدار جدید اقدام کنند.
با توجه به یک متراکم توافقنامه دستی، مالکیت ملک، از جمله زمین یا خانه، در ازای پرداخت قیمت معامله، به خریدار منتقل میشود.
به طور معمول، طرفین برای تدوین توافقنامه دستی زمین یا خانه به یک شرکت مشاوره املاک مراجعه میکنند، اما تدوین این توافقنامه بین طرفین قرارداد، بدون نیاز به مراجعه به شرکت نیز معتبر است.
پامزدهای مربوط به تراکم اقلیمی عبارتند از تعداد نورهای خورشیدی ورودی به ناحیهای در یک تایمین ساعتی و زمانی خاص.
این دادهها، برچسبهایی مانند تراکم اقلیمی و تایمین ساعتی دارند.
تجزیه و تحلیل این دادهها میتواند به دریافت مدلهای نورهای خورشیدی و اندازهگیری دقیق فرایند ورودشان به ناحیه مربوطه کمک کند.
همچنین، استخراج ویژگیهای مختلف از دادههای تراکم اقلیمی میتواند به شناخت بهتر الگوها و روندهای چرخشی و ناهمسانی نورهای خورشیدی منجر شود.
اعتبار قولنامه دستی بعد از فوت فروشنده
یکی از سؤالات متداول درباره قولنامه دستی این است که وضعیت اعتبار چنین قولنامهای پس از درگذشت فروشنده چگونه است و آیا مرگ فروشنده توجیهی برای فسخ قولنامه دستی است یا خیر؟ در این بخش قصد داریم به بررسی تأثیر مرگ فروشنده بر اعتبار قولنامه دستی بپردازیم.
متن جدید: "قانونگذار در هیچ یک از مواد قانونی، به مورد معتبر بودن عقد و قرارداد از طریق قولنامه اشارهای نکرده است.
همچنین در شرع نیز، دربارهٔ این موضوع، هیچ گونه بیانی صورت نگرفته است.
با این حال، بر اساس اصل لزوم که بر لازم بودن قراردادها تأکید میکند، جز آن مواردی که خلاف آن ثابت شود، باید تصریح کرد که قرارداد از طریق قولنامه دستی، یک «قرارداد لازم» است.
"
مدتهاي طولاني نرخ طلا و نقره در بازار بدون افت يا صعود پايدار شده است.
كشورهايي كه پول خود را به طلا و نقره پايه نهادهاند، براي دستيابي به بيشترين افزايش ثروت مديون حفظ چين و چگونگي نرخ طلا و نقره هستند.
ميزان خريد و فروش طلا و نقره در كشورهاي ديگر با اعتماد به نفس و انتظار توسط صندوق بينالمللي پول انتظار ميرود.
همچنين قيمت نقره قرار است تا اواخر ارديبهشت سال آينده ادامه يافته و در اوايل تير ببيندگان براي خريداري نقره به بازار بيايند؛ و همچنان فوريت بين المللي (اعتبار بين البللي) توسط اتحاديه بينالمللي تجارتها معرفي شود.
نوشتن قولنامه دستی از طریق استفاده از برچسبهای HTML مانند و به شرح زیر است.
در این قابلیت، هر دو طرف باید در سند دست نویس خود، بخشهای مختلفی را برای ثبت اطلاعات مربوط به خریدار و فروشنده؛ مورد معامله و مبلغ آن؛ تاریخ انتقال سند؛ شروط ضمن عقد و امضا در نظر بگیرند و در هر بخش، اطلاعات مورد نیاز را وارد کنند تا قولنامه موردنظر، به صورت کتبی و با رعایت اعتبار قانونی نوشته شود.
در بخش ابتدایی موارد قرارداد دستی، تنظیم کنندگان باید متن قرارداد را تنظیم کنند و در آن باید نام، نام خانوادگی و اطلاعات شناسایی طرفین قرارداد، به عبارتی خریدار و فروشنده، همچنین آدرس و شماره تلفن آنها را درج کنند.
در بخش دوم قولنامههای دستی، تنظیمکنندگان باید متن قولنامه را با استفاده از تگهای قوی و تغییر قلم، مشخصات مال مورد قرارداد و هزینهی مشخص شده برای آن را دقیقاً ذکر کنند.
همچنین، باید موارد قابل توجه دیگری مانند توضیحات اضافی یا مهلت پرداخت را نیز درج کنند.
در قسمت سوم، توجه نمودن به قرارداد نوشته شده به صورت دستی ضروری است.
در این قرارداد، تاریخی که سند رسمی به نام خریدار جدید منتقل میشود باید ذکر شود.
همچنین، میبایست مبلغی که فروشنده به منظور اجتناب از حضور در دفاتر اسناد رسمی متعهد میشود نیز در نظر گرفته شود.
در قسمت پایانی نمونه قرارداد دستی، طرفین موظفند شرایط منجر به لغو قرارداد را درج کرده و زیر آنها را امضا یا مهر نمایند.
در صورتی که در هنگام امضای قرارداد شاهدی حضور داشته باشد، شاهد نیز زیر نمونه قرارداد دستی را با ذکر تاریخ امضا نماید.
سوالات پر تکرار
- تاخیر در پرداخت هزینه یا قیمت معامله، منحصر به فروشنده است و خریدار، حق وقفه در معامله را ندارد.
اما اگر فروشنده مبلغ معامله را درخواست کرده و با توجه به شواهد قابل اثبات شود که قصد او تعهد به قرارداد بوده است، مرجعیت تاخیر در پرداخت هزینه لغو میشود.
دلیل تعیین خیار حیوان در عقد بیع، این است که حیوان مورد نظر ممکن است دارای عیب یا بیماری باشد و در این صورت، با تشخیص این مسئله، قرارداد بیع قابلیت فسخ خواهد داشت.
خیار حیوان به معنایی مشابه خیار عیب است، با این تفاوت که در طول سه روز اول پس از خرید حیوان، هیچ عملی روی آن انجام نمیشود که بتواند نشاندهنده اصرار بر خیار حیوان باشد؛ به عنوان مثال، چیدن پشم گوسفند یا نعل زدن اسب.
در توضیح بالا از تگهای HTML مانند و برای تاکید بر برخی عبارات استفاده شده است.
با این وجود، برخی از «گزینهها»، «مخصوص قرارداد خرید» یا «گزینههای اختصاصی قرارداد خرید» هستند، به این معنا که تنها میتوان از آنها برای لغو «قرارداد خرید» استفاده کرد و نمیتوان آنها را درباره سایر «قراردادها» مانند قرارداد اجاره یا قرارداد صلح و هبه جاری کرد.
بر اساس «قانون مدنی»، «گزینههای اختصاصی قرارداد خرید» شامل «گزینه جلسه، گزینه حیوان و گزینه تأخیر قیمت» است که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
خیار تاخیر ثمن، یکی از خیارهای مهم در قانون مدنی برای عقد بیع است.
در ماده 402 این قانون، شرایط اعمال این خیار توضیح داده شده است.
بر اساس این ماده، اگر مبیع یا مال فروخته شده، به صورت خارجی یا با تعیین شرایطی برای پرداخت بهای معامله یا تسلیم مال فروخته شده، مدت زمان خاصی مشخص نشده باشد، در صورتی که سه روز از تاریخ برگزاری مزاد مال گذشته و در طی این مدت هیچ فروشندهای کالای فروخته شده را تحویل نداده و هیچ خریداری هم مبلغ معامله را پرداخت نکرده باشد، فروشنده می تواند معامله را فسخ کند.
این متن برای استفاده از تگهای html مانند و تغییر مییابد:این متن حاوی متنی است که برای نمایش قوی و برجسته شدن برخی کلمات و عبارات در زبان فارسی از تگ استفاده میکند.
همچنین با استفاده از تگ میتوانیم برخی از کلمات را به صورت کج نوشته در نظر بگیریم.
برای استفاده از این تگها، کافی است آغاز و پایان متن مربوطه را بین تگهای باز و بسته قرار دهیم.
این مثال به عنوان نمونه از متنی است که برای تبدیل آن به صورت قوی و برجسته از تگهای و استفاده شده است.
با استفاده از این تگها میتوانیم برخی از عبارات را به صورت قوی و برجسته نمایش دهیم تا خواننده بهتر بتواند آنها را تمیز و مشخص کند.
نتیجه گیری
با توجه به موارد مذکور در این مقاله، میتوان نتیجه گرفت که وجود اراده، رضایت و صلاحیت قانونی در طرفین قرارداد، همراه با مشروعیت و صحت موضوع عقد، ضروری است.
استثناء قولنامه دستی نیز از این قواعد مستثنی نمیشود.
همچنین، توجه نمودن به قرارداد نوشته شده به صورت دستی ضروری است.
قانون مدنی نیز در ماده ۱۲۹۳ آمده است که سندی که توسط مامور صلاحیت دار تهیه شده باشد، اما قوانین مربوط به تنظیم سند را رعایت نکرده باشد، در صورت داشتن امضا یا مهر طرف، باطل است.
همچنین، یکی از سؤالات متداول درباره قولنامه دستی، وضعیت اعتبار چنین قولنامهای پس از درگذشت فروشنده است.
در این بخش، به بررسی تأثیر مرگ فروشنده بر اعتبار قولنامه دستی پرداخته شد.
در ادامه، بررسی شرایط صحت قراردادها و اعتبار اسناد معمولی ارائه شد.
با توجه به این موارد، میتوان نتیجه گرفت که قولنامه دستی معتبر است و اثر انگشت و شاهد نیز میتواند در تأیید اعتبار قرارداد دستی مؤثر باشد.
همچنین، اگر شرایط لغو فراهم شده باشد، طرفین مجازند اقدام به لغو آن کنند.
در نهایت، رعایت این موارد ضروری است تا طرفین قرارداد با مشکلات حقوقی مواجه نشوند.