یکی از انواع قراردادهای کار مهم، قراردادهای کار تمپوراری است. این نوع قراردادها به سادگی بسیار در موارد مختلف توسط کارفرمایان استفاده می‌شود تا مدت زمان اجرای قرارداد کار را به صورت موقت یا غیر دائم مشخص کنند. این موضوع باعث می‌شود که قشری از نیروی کار، یعنی کارگرانی که تحت قوانین کار قرار دارند، به طرزی آسیب پذیرتر شوند.

با مناسبت‌های جاری، در این مقاله قصد داریم به مفهوم قراردادهای کار برای مدت معین یا قراردادهای کار موقت بپردازیم و نیز به بررسی انواع قراردادهای کار موقت یا مدت معین بپردازیم. همچنین، ما به مهمترین مشکلات ناشی از قراردادهای کار موقت، به ویژه عدم امنیت شغلی کارگران می‌پردازیم.

قرارداد کار موقت چیست

در یک مطالعه جداگانه، مفهوم قراردادهای کار غیر موقت مورد بررسی قرار گرفت. طبق این مطالعه، اگر مدت زمان قرارداد کار توسط کارفرما مشخص نشود، این نوع قرارداد کاری برای مدت نامحدودی تلقی می‌شود. به عبارت دیگر، این قراردادها به عنوان نوعی قرارداد کاری غیر موقت شناخته می‌شوند. در مقابل، قراردادهای کاری موقت نقطه مقابل این نوع قراردادها هستند.

قرارداد کار مؤقت یا قرارداد بازدیدی، یک تفاهم‌نامه حقوقی است که بین طرفین به‌صورت مؤقت یا برای انجام یک کار خاص امضا می‌شود. این نوع قرارداد برای یک مدت زمان محدود اعتبار دارد و به‌طور معمول در مواقعی مانند پروژه‌های موقت، قراردادهای فصلی یا نیازهای موقتی استفاده می‌شود.

استفاده از مدت قرارداد کار بلامحدود و پایداری آن، اعتماد کارگران را به قرارداد کار فراهم می کند و امنیت شغلی آنها را تضمین می کند. اما نوع و کیفیت برخی از مشاغل مانند کارهای فصلی کوتاه مدت مانند کشاورزی که برای کاشت یا برداشت محصولات کشاورزی صورت می گیرد، ممکن است سبب تعیین مدت مشخص و محدود قرارداد کار باشد. همچنین در مواقعی که نیاز به جایگزینی کارگر غایب به دلیل مرخصی یا بیماری وجود دارد، استفاده از کارآموزی مدت معین و محدود نیز رایج است. بنابراین، در بعضی موارد، استفاده از قراردادهای کار موقت نتیجه‌ای است که به دلیل نوع رابطه کار بین کارگر و کارفرما، خواهان می شوند تا این نوع قرارداد را انتخاب کنند.

با توجه به مسائل مربوط به بزرگ‌نمودن قراردادهای کار موقت و در راستای حفظ حقوق کارگران، انعقاد قرارداد کار معین و یا موقت باید به شکل استثنایی و در شرایط خاصی انجام شود. در این حالت، با پایان و انجام کار، قرارداد کار نیز خاتمه می‌یابد و به اتمام می‌رسد. این نوع قراردادها نیز به عنوان قراردادهای کار معین مطابق قانون کار شناخته می‌شوند.

اشکالات قراردادهای کار موقت

یکی از عیب‌های جدیدی که درباره قراردادهای کار موقت نمونه مطرح شده است، این است که امنیت شغلی کارگران را به خطر می‌اندازد. به همین دلیل، هرچند قانون کار قراردادهای کار موقت را معتبر می‌شمارد، باید مکانیزم‌های حمایتی خاصی برای این قراردادها ایجاد شود تا حقوق کارگران با ریسک‌های ناشی از عدم امنیت شغلی دچار مشکل نشود.

با توجه به ماده‌ی "قانون کار"، کارفرمایان مقید به محدودیت‌هایی در مورد اخراج کارگران خود هستند. بر اساس این قانون، تنها در شرایطی که کارگر قصور و تقصیر خود را در انجام وظایف یا رعایت نکردن آیین‌نامه‌های کارگاه ثابت کرده باشد، می‌توان او را اخراج کرد. همچنین، لازم است که شورای اسلامی کار به اخراج کارگر موافقت دهد و کارگر اعتراض خود را در هیات‌های تشخیص و حل اختلاف کار مطرح کند.

تصمیم‌ها و مراحل پیچیده برای اخراج کارگران، باعث ایجاد قراردادهای کار موقت برای مدت زمان معین می‌شود تا در صورت نیاز، پس از پایان مدت قرارداد و عدم تمدید آن، کارگران اخراج شوند و این موضوع می‌تواند یکی از مشکلات و نقائص قراردادهای کار مدت معین باشد. به همین دلیل، امنیت شغلی کارگران به خطر می‌افتد.