برای اینکه فردی بتواند حقی که قانون به او اعطا کرده است را دریافت و اجرا کند، باید دارای شرایط قانونی یا صلاحیت مناسبی باشد. مطابق قوانین مدنی، هر فرد برای اجرای حقوق مدنی خود باید صلاحیت قانونی داشته باشد. همچنین برای اقامه دعوا و همچنین حضور در دادگاه به عنوان خوانده یا دفاع کننده، فرد باید دارای صلاحیت باشد. از جمله شرایطی که فرد را صلاحیت ندارد، می‌توان به سن بچه‌ها، عدم قدرت رشد، اختلال عقلی و ممنوعیت از تصرف در اموال به علت اعلام ورشکستگی اشاره کرد. اگر فرد صلاحیت لازم را نداشته باشد، در مراحل دادگاه به عنوان عدم صلاحیت تصویب می‌شود. در این مقاله، به بررسی عدم صلاحیت و اعتراض به عدم صلاحیت پرداخته خواهد شد.

قرار عدم اهلیت

قرار عدم اهلیت از جمله قرارهای قاطع در دعاوی است. با صدور این قرار، پرونده از دادگاه مربوطه خارج می‌شود. برطبق ماده ۸۴ قانون ایین دادرسی، قاضی می‌تواند علاوه بر پاسخ به ماهیت دعوا، نسبت به عدم اهلیت قانونی خواهان برای اقامه دعوا ایراد کند. زیرا یکی از شروط اقامه دعوا، اهلیت قانونی فرد است و همچنین خوانده نیز باید اهلیت برای دفاع و پاسخ در دادگاه را داشته باشد؛ در غیر این صورت، قرار عدم اهلیت صادر می‌گردد. با این حال، اگر فردی که اهلیت ندارد، نماینده قانونی یا قضایی دیگری داشته باشد که در مراجع قضایی از وی دفاع کند، قرار عدم اهلیت صادر نمی‌شود.

اعتراض به قرار عدم اهلیت

مطابق ماده ۳۳۲ قانون ایین دادرسی مدنی، برخی از قرارها قابل تجدیدنظر هستند، زمانی که حکم مربوط به اصل دعوا قابل درخواست تجدیدنظر باشد. این قرارها عبارتند از: الف) قرار ابطال دادخواست یا رد دادخواست که توسط دادگاه صادر می‌شود. ب) قرار رد دعوا یا عدم استماع دعوا. ج) قرار سقوط دعوا. د) قرار عدم اهلیت یکی از طرفین دعوا. یکی از قرارهای قابل تجدیدنظر قرار عدم اهلیت است که توسط دادگاه صادر می‌شود.