فرجام خواهی کیفری

یکی از روش‌هایی که می‌توان برای اعتراض به حکم دادگاه صادر شده استفاده کرد، ارائه درخواست "فرجام خواهی" است.
در واقع، "فرجام خواهی" به معنای بررسی تطابق یا عدم تطابق آرا مورد درخواست با اصول شرعی و قوانین کشور است.
این درخواست می‌تواند در قضایای مربوط به حقوق و جرمانی مورد استفاده قرار بگیرد.

یکی از سؤالات رایجی که ممکن است در زمان اتمام دادرسی جنایی برای مخاطبان پیش آید، مربوط به شرایط و موارد اجرای اتمام دادرسی جنایی است.
در این باره، اطلاع از شرایط معین شده برای اتمام دادرسی جنایی و مواردی که می‌توان به آن‌ها اقدام کرد، ضمناً آشنایی با مراحل، مدارک مورد نیاز و زمان مجاز برای اجرای اتمام دادرسی، از موضوعات مهمی در این زمینه هستند.

در این مقاله با هم دربارهٔ مفهوم و اهمیت فرجام خواهی کیفری صحبت خواهیم کرد.
فرجام خواهی کیفری به صورتی است که در آن اقداماتی انجام می‌شود تا پروندهٔ جنایی به پایان برسد و عدالت به انجام برسد.
مراحل فرجام خواهی کیفری از جمله تجمیع مدارک لازم، بررسی و ارزیابی مدارک، استخراج پروانهٔ قانونی، تعیین جرم و پاسخگویی به آن، تجمیع شواهد و شناسایی شاهدان، برگزاری محاکمه و صدور حکم، اجرای حکم و مدیریت پساحکم از جمله اقداماتی هستند که در فرجام خواهی کیفری انجام می‌گیرد.
فرجام خواهی کیفری مستلزم هزینهٔ مالی است که در این مقاله به تفصیل دربارهٔ هزینه‌ها و مهلت‌های آن صحبت خواهیم کرد.
در پایان، شما قادر خواهید بود نمونه‌های فرجام خواهی کیفری را دانلود کنید تا با روش‌ها و مدارک لازم آشنا شوید.
برای اطلاعات بیشتر دربارهٔ این موضوع، با ما همراه باشید.

شرایط و موارد فرجام خواهی کیفری چیست

"قبل از پاسخ به سؤالی که چه شرایطی وجود دارد و چگونگی اتفاقات فرجام خواهی در حوزه کیفری چیست؛ ابتدا باید توضیحاتی درباره مفهوم خود فرجام خواهی ارائه داده شود.
فرجام خواهی به معنای درخواست دوباره بررسی یک پرونده و تشخیص تطبیق یا عدم تطابق با رأی درخواست دوباره، بر اساس معیارها و قوانین شرعی و قانونی است.
"

فرجام‌خواهی می‌تواند به پرونده‌های حقوقی و کیفری اشاره کند.
برای توافق فرد با دادخواست فرجام‌خواهی درباره پرونده‌های کیفری، لازم است کیفیت‌های مشخصی که در قانون تعریف شده است رعایت شود.
در این بخش، به موارد و شرایط فرجام‌خواهی کیفری اشاره می‌شود که شامل موارد زیر است:

ماده 427 قانون آیین دادرسی در امور کیفری، که در سال 1392 مصوب شده است، به شرح زیر بیان می‌کند: آرا در دادگاه‌های کیفری می‌توانند به استناد موارد زیر، که قطعی فرض می‌شوند، در دادگاه تجدیدنظر همان حوزه قضایی یا دیوان عالی کشور با فرجامی قابل اجرا باشند:

الف - جرائم تعزیری درجه هشت باشند.

«ب- جرائمی که نیاز به پرداخت دیه یا ارش دارند، در صورتی که مقدار آنها کمتر از یک دهم دیه کامل باشد، مستلزم پرداخت هستند.
»

بنابراین، برای اینکه بتوانیم از آرا کیفری فرجامی بگیریم، باید شرایطی را رعایت کنیم.
این شرایط شامل تطبیق با موارد شمول بند الف و ب ماده 427 آیین دادرسی کیفری است.
لازم به ذکر است که در خصوص مجازات‌های جایگزین حبس، قابلیت تجدیدنظر بر اساس همان مجازات قانونی اولیه محاسبه می‌شود.
همچنین طبق تبصره دوم این ماده، درخواست واخواهی یا تجدیدنظرخواهی فقط در صورتی قابل قبول است که رای مربوط به اصل دعوی، قابل تجدیدنظر باشد.

"علاوه بر این، یکی از مواردی که می توان در آن به نتیجه‌بخشی پرداخت، موارد ذکر شده در ماده 428 قانون آیین دادرسی کیفری است.
طبق این ماده، تصمیماتی که درباره جرائمی به ارتکابی که مجازات آنها شامل از دست دادن جان، کاهش عضو بدن، حبس ابد و یا تعزیر درجه سوم و بالاتر می‌شود، و همچنین جرائمی ضد جسمانی عمدی که میزان جزای آنها نصف ارزش جزا کامل یا بیش از آن است، و تصمیماتی که درباره جرائم سیاسی و مطبوعاتی صادر می‌شود، می‌توانند در دیوان عالی کشور به نتیجه‌بخشی برسند.
"

همچنین، طبق ماده 429 قانون مذکور، در صورتی که در دادگاه به اتخاذ حکم محکومیت به پرداخت دیه، ارش، ضرر و زیان پرداخت شود و همچنین یکی از جنبه‌های آن قابل تجدیدنظر یا فرجام باشد، سایر جنبه‌ها نیز به همراه آن، بر اساس صلاحدید قابل تجدیدنظر یا فرجام خواهند بود.

با توجه به ماده ۴۳۰ قانون آیین دادرسی کیفری، فرجام خواهی فقط در مورد آراهایی قابل اجرا است که طرفین دعوی با توافق کتبی حق تجدیدنظر یا فرجام خواهی خود را لغو نکرده‌اند.
بنابراین، اگر طرفین به هر نحوی این حق را از خود سلب کرده باشند، امکان فرجام خواهی از آرا کیفری برای آن‌ها ممکن نخواهد بود.
ماده ۴۳۳ بنا به آن، فقط افراد زیر حق درخواست تجدیدنظر یا فرجام را دارند:

شخص متهم و نیز وکیل یا نماینده حقوقی او

شاکی، مدعی خصوصی و یا وکیل یا نماینده قانونی آنان.

دادستان از جهت پاکبازی متهم، عدم تطابق رای با قانون و یا عدم تناسب مجازات تشکیل دلایل می دهد.

دیوان اعلاء کشور تنها مسئول رسیدگی به مواردی است که به آنها فرجام خواهی شد و برای آنها رای صادر شده است.
قانون آیین دادرسی کیفری در ماده ۴۶۴ خود، جهات فرجام خواهی کیفری را نیز تشریح کرده است که شامل موارد زیر هستند:

بیان ماده‌ای مکلف ثابت می‌کند که متهم قوانین مربوط به تقصیر را رعایت نکرده است و بنابراین او موجبات مجازات قانونی را فراهم کرده است.
این ادعا می‌تواند با استناد به شواهد و اطلاعات قانونی قوی تر شود.

در حالتی که عمداً یا به صورت غیرعمدی از قوانین تقصیری خروج کند، متهم مسئولیت قانونی را برای تخطی از قوانین بر عهده دارد.

مطالبه عدم رعایت اصول دادرسی با درجه‌ای از اهمیت به نتیجه می‌رسد که باعث بازنشاندن نقض حکم دادگاه می‌شود.

عدم تطابق اسناد با مدارک موجود در پرونده

به غیر از فرضیات و شرایطی که در بخش قبل ذکر شد، درخواست فرجام خواهی نیازمند انجام و پرداخت هزینه در زمان تعیین شده است و همچنین باید با رعایت مراحل قانونی انجام شود که در بخش‌های بعدی مقاله به آن اشاره می‌شود.

مراحل و نحوه فرجام خواهی کیفری

در بخش گذشته، درباره شرایط و مورد فرجام خواهی کیفری بحث کرده و بیان کرده‌ایم که طرفین تنها زمانی می‌توانند درباره فرجام خواهی کیفری تصمیم بگیرند که این حق را از خود ساقط نکرده باشند.
در این بخش از مقاله قصد داریم تا مراحل و روش‌های فرجام خواهی کیفری را شرح دهیم.

مراحل و روند اتمام دادرسی کیفری، در قانون آیین دادرسی کیفری تعریف شده است.
بر اساس این مراحل، شخص متهم باید درخواست یا دادخواست خود را با توجه به موافقتی که به دستور قاضی نخستین یا تجدیدنظر یا دفتر زندان می‌شود، به دفتر دادگاه ارسال کند.
در این مرحله باید از تگ فرجام خواهی کیفری استفاده کرد.

در صورت نیاز به فراخوانی دفتر دادگاه یا حبس، درخواست باید فوراً ثبت و یک رسید حاوی نام طرف مورد نظر و شخص دیگر در دعوای مربوطه، تاریخ تسلیم و شماره ثبت به درخواست کننده ارائه شود.
همچنین، همان شماره و تاریخ در درخواست "فرجام خواهی" نیز ذکر می‌شود.
تاریخ مذکور به عنوان تاریخ فرجام خواهی لحاظ می‌شود.
بلافاصله پس از ثبت درخواست "فرجام"، دفتر دادگاه بازنگری استان یا زندان موظف است آن را به دادگاهی که نخستین رای را صادر کرده است ارسال نماید.

"در صورتی که در مدت مقرر، تقاضای بازنگری یا اصلاح حکم ارائه گردد، دفتر دادگاه صادرکننده حکم اصلی را بلافاصله یا پس از رفع نقص به دادگاه تجدیدنظر استان یا دیوان عالی کشور ارسال می‌کند و این نهاد، با توجه به شرایط پرونده، حکم دستگاه قضایی مربوطه را صادر خواهد کرد.
"

برای درک بهتر و روشن‌تر بودن مفاهیم حقوقی، لازم است تا اصول مربوط به مراحل پرونده را به‌درستی درک کنیم.
یک نکته مهم این است که وقتی یک فرجام خواست یا درخواست پایان دادن به یک پرونده را لغو می‌کند، دادگاهی که فرجام خواست را صادر کرده است، قرار رد درخواست یا ابطال آن فرجام خواست را در نظر می‌گیرد.
اما اگر پرونده به مرحله تجدیدنظر یا فرجام رسیده باشد، قرار رد درخواست یا ابطال آن توسط دادگاه تجدیدنظر استانی یا دیوان عالی کشور صادر می‌شود.

مدارک لازم برای فرجام خواهی کیفری

برای انجام فرایند فرجام‌دهی در دادگاه‌های کیفری، فرد باید اسنادی را تهیه کند و آن‌ها را به مرجع صلاحیت‌دار ارائه دهد.
بعضی افراد ممکن است با مدارک لازم برای فرجام‌دهی در دادگاه‌های کیفری آشنایی نداشته باشند، بنابراین در اینجا اسناد و مدارکی که باید ارائه شود را بررسی می‌کنیم.
برخی از مدارک لازم برای فرجام‌دهی کیفری عبارتند از:- شماره رسید ارجاع- اصل رای صادره- اسناد شهادت یا گواهی مربوط به پرونده- تصویری از کارت ملی یا شناسنامه- سند اثبات وجود- توصیه‌نامه یا رسیدگی به پرونده- اسناد مرتبط با مدت محکومیت و تعهدات مالی- فرم درخواست فرجام‌دهی و تعهدات متعارفتهیه و ارائه این مدارک به مرجع صلاحیت‌دار از مراحل حیاتی برای انجام فرجام‌دهی کیفری است که هر فرد باید به آن‌ها توجه کند.
استفاده از مدارک قانونی کمک می‌کند تا فرایند فرجام‌دهی به درستی انجام شود و از هر گونه اشتباه یا تعارض جلوگیری شود.

رأی دادگاه که در مورد اعتراض فرجامی به تصمیم گرفته شده است.

تهیه و ارائه یک درخواست فرجام خواهی را با توجه به دلایل و مستندات مربوطه،تدوین کنید.

مدرک‌های مثبتی مانند فرجام خواهی (مانند مدارک هویتی و.
.
.
) از سوی متقاضی مورد نیاز است.

وثیقه وکالت (در صورتی که وکیل درخواست برای اتمام پرونده داشته باشد) احترام گذاشتن برای دریافت فرجام پرونده توسط وکیل.

دلائل و مستندات اثبات کننده ادعادلائل و مستندات اثبات کننده ادعا به عنوان اطلاعات و شواهد قابل اعتماد استفاده می‌شوند تا ادعاها و اقوال را تأیید کنند و به کسب قبولی آنها کمک کنند.
دلائل می‌توانند شامل انواع مختلفی از اطلاعات باشند که مستقل از ادعاها وجود دارند.
این شامل اطلاعات آماری، مطالعات تحقیقاتی، گزارش‌ها و تحلیل‌های حرفه‌ای و حقوقی و دیگر مکمل‌های قابل اعتماد است.
مستندات معمولاً شامل مدارک و سند‌های نوشتاری یا الکترونیکی هستند که به صورت مستند و از منابع معتبر گرفته شده‌اند.
این شامل سوابق مالی، مجوزها، قراردادها، پرونده‌ها و دیگر شواهد است که می‌توانند ادعاها را تحت پشتیبانی قرار دهند.
استفاده از دلائل و مستندات اثبات کننده ادعاها به عنوان یک روش عادلانه و منصفانه در رسیدگی به اختلافات و دعاوی حقوقی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این اقدام به تضمین اعتبار و قابلیت اثبات کردن حقایق و اطلاعات مربوطه کمک می‌کند و نقش مهمی در تصمیم‌گیری قضایی دارد.

در صورت عدم توانایی فرد در ارائه مدارک و اسناد مورد نیاز در زمان مقرر و تحویل آن‌ها به مراجع مربوطه؛ درخواست فرجام خواهی او قابل قبول نخواهد بود.
به متقاضیان توصیه می‌شود که قبل از هر اقدامی، ابتدا مدارک و اسناد مورد نیاز را آماده کرده و سپس درخواست فرجام خواهی را ارسال نمایند.

هزینه فرجام خواهی کیفری

قسمتی از مقاله به بیان هزینه‌های "فرجام خواهی کیفری" اختصاص دارد.
در این رابطه، با درخواست کتبی و پرداخت هزینه دادرسی، طرفین به جنبه کیفری رای برسند.
این هزینه متفاوت است و بسته به اینکه فرجام خواهی در دیوان عالی کشور یا در دادگاه تجدید نظر صورت می‌گیرد، مبلغی متفاوت خواهد بود.
هدف از این قسمت، آشنایی علاقمندان با هزینه‌های مربوط به فرجام خواهی کیفری است.

مبلغ هزینه‌های مربوط به فرجام خواهی کیفری، طبق آخرین تصمیمات قانون بودجه، برآورد شده است و برابر با ۳۰۰,۰۰۰ هزار ریال است.
علاوه بر این، هزینه های اخذ وکیل، تهیه و تنظیم اسناد مرتبط و سایر هزینه ها نیز به این مبلغ اضافه خواهند شد.
به محض اعلام نرخ دادرسی در مرحله فرجام خواهی در سال جدید، این مقاله به‌روزرسانی خواهد شد.

مطابق قانون آیین دادرسی کیفری، هرگاه فردی محکوم به زندان شود، باید هزینه دادرسی مربوط به مرحله تجدیدنظر یا فرجام را پرداخت کند.
اما ماده 438 این قانون تعیین کرده است که اگر فرد محکوم به زندان باشد، از پرداخت هزینه دادرسی در مرحله تجدیدنظر یا فرجام معاف می‌شود.
به عبارت دیگر، هر کسی که مورد زندان قرار گرفته باشد، ملزم به پرداخت هزینه دادرسی برای آن امر نمی‌باشد.

مهلت فرجام خواهی کیفری

در قسمت‌های قبلی، دربارهٔ شرایط، مراحل، مدارک و هزینه فرجام خواهی کیفری توضیح دادیم و اشاره کردیم که برای فرجام خواهی، فرد باید در زمان مقرر درخواست خود را به دفتر دادگاهی که رأی یا تجدیدنظر ابتدایی صادر می‌کند یا به دفتر زندان تحویل دهد.

مطابق قوانین آیین دادرسی کیفری، زمان مجاز برای اقدام به فرجام خواهی کیفری یا تقاضای بازنگری و تصمیم نهایی برای افرادی که در ایران ساکن هستند، بیست روز و برای افرادی که خارج از کشور ساکن هستند، دو ماه از تاریخ ابلاغ حکم یا پایان مهلت مجاز است.