فدیه در طلاق چیست

در قوانین کشور ما، حق طلاق صرفاً برای آقایان در نظر گرفته شده است و برخلاف آن، اعمال آن توسط آقایان هیچ شرط خاصی نیاز ندارد.
اگر آقایی تمایل داشته باشد با استفاده از این حق، از همسر خود جدا شود، کافی است درخواست خود را برای صدور گواهی عدم امکان سازش به دادگاه ارائه دهد.
فرآیند طلاق نهایی شدن را در اداره ثبت رسانه‌ها، به پرداخت حقوق مالی زن وابسته می‌کند، مانند مبلغ مهریه، نفقه به تاخیر افتاده، حق مسکن و موارد دیگر.

گرفتن طلاق از سوی زنان از همسر خود، به آسانی ممکن نیست مگر درصورتی که زوج، به همسرش اعطای وکالت برای طلاق را با حق توکیل به فرد دیگری نکرده باشد.
البته در قوانین، شرایطی تعیین شده است که در صورت برآورده شدن این شرایط، زنان می توانند با اثبات موارد و انجام مراحل مربوطه، درخواست طلاق یا گواهی عدم امکان سازش را ارائه دهند.
در بعضی موارد، برای انجام عمل طلاق، زنان نیازمند پرداخت مال یا هزینه‌ای به شوهر خود به عنوان فدیه هستند که دارای شرایطی خاص خود است.

در این مقاله می‌خواهیم درباره مفهوم "عوض یا فدیه در طلاق" بحث کنیم و سپس به میزان فدیه در انواع مختلف طلاق و امکانات و شرایط رجوع به فدیه پردازیم.
اگر سوالاتی در مورد فدیه در طلاق، شرایط و میزان آن دارید، با ما همراه شوید.

فدیه چیست

قبل از پاسخ به سؤال "فدیه در طلاق چیست"، باید به تعریف مفهوم "فدیه" پرداخته شود.
در ادامه به پاسخ سؤال "فدیه چیست" می‌پردازیم و سپس مفهوم "فدیه در طلاق" را بررسی کرده و احکام و آثار آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

فدیه در معنای لغوی به مالی اشاره دارد که به منظور آزادی یک اسیر یا زندانی، پرداخت می‌شود.
در فقه نیز، تعبیر اصطلاحی فدیه از این مفهوم لغوی برخوردار است و هر زمان که با هدف رهایی و آزادی از یک مشکل، پرداخت مالی صورت می‌گیرد، آن مبلغ مال را فدیه می‌نامند.

فدیه یا پاداش کفاره، در شریعت اسلام و قوانین فقهی آن، به مالی اشاره دارد که در سه حالت مشخص، باید پرداخت شود و به هر یک از این موارد، فدیه برای جبران کردن آن، قوانین و احکام خاصی وجود دارد.
این سه حالت عبارتند از:

«فدیه روزه»

گروه‌های مختلفی، از جمله زنان باردار، سالمندان و همچنین بیمارانی که به علت وضعیت بیماری خود قادر به روزه‌گیری نیستند، موظف هستند که به ازای هر روزی که روزه نگرفتند، مبالغی را به فقرا پرداخت کنند که به آن مبلغ، فدیه گفته می‌شود.

فدیه به عبارتی معانی چندگانه ای دارد و یکی از آنها ارتباط دارد با حج (emphasized)

هنگامی که شخصی در حال انجام مناسک حج است، اگر به طور ناخواسته بعضی از اعمال حرام را انجام دهد، او می بایست مبلغی برای جبران آن اعمال تحت عنوان فدیه پرداخت کند.
شکار کردن، بریدن ناخن و کوتاه کردن مو، مثال‌هایی از این اعمال حرام هستند.

فدیه طلاق در قانون اسلامی به مبلغی اشاره دارد که برای خاتمه ازدواج و جدایی در صورتی که شرایط معینی محقق شود، پرداخت می‌شود.
این مبلغ به عنوان جبرانی برای خساراتی که به طرفین ازدواج وارد می‌شود، در نظر گرفته می‌شود.
در صورتی که زوج یا زن به اشتباه طلاق را اعلام کنند، فدیه طلاق به عنوان یک پاداش به طرف مقابل پرداخت می‌شود.
قانون یا اصل به فدیه طلاق به صورت رسمی توجه دارد و قراردادهای جدا نشدنی نباید مبالغی بیشتر از فدیه طلاق تعیین کند.

در دو نوع از انواع طلاق، به نام طلاق خلع و طلاق مبارزاتی، زن که از شوهرش کراهت و تنفر دارد، برای به دست آوردن طلاق و جدا شدن از شوهر، باید بخشی از مهریه یا حتی کل آن را به شوهر خود بپردازد.
این مبلغی که به شوهر پرداخت میشود، به آن "فدیه طلاق" گفته میشود.

فدیه در طلاق چیست

«طلاق» یکی از مواردی است که در قوانین تنقیح شده، شرایط آن در قانون مدنی توسط هریک از زوجین بیان شده است.
در کشور ما، حق طلاق به مردان و زنان داده شده است، اما فقط در شرایطی مانند اثبات مشکلات و موانع غیرقابل‌پیش‌بینی خود به دادگاه، یا داشتن وکیل مجزا برای طلاق از سوی شوهران و سایر قوانین که تعیین شده است، می‌توانند درخواست صدور حکم طلاق یا گواهی عدم امکان برگشت به همدلی را در دادگاه ارائه کنند.

طلاق، چند نوع دارد و برای انجام هرکدام از اقسام طلاق، مراحل و مراسم مشخصی لازم است.
یکی از اقسام طلاق، طلاق رجعی است که فقط مردان حق درخواست آن را دارند.
طلاق رجعی، وقتی مرد درخواست حکم طلاق را از دادگاه می‌دهد، اتفاق می‌افتد.
در این نوع طلاق، نیازی به ارائه هیچ دلیلی به دادگاه نیست و تنها با پرداخت حقوق مالی به زن، فرآیند طلاق شروع می‌شود و در طول مدت تعیین شده، مردان حق بازگشت به همسرانشان را دارند.

در طلاق و از نوع‌های آن خلع و مبارات، زن و مرد به دلایلی مانند عدم رضایت یا خشم از یکدیگر، به ازای پرداخت مالی یا مال‌هایی که زن به همسر خود می‌دهد، جدا می‌شوند و طلاق را انجام می‌دهند.
این مالی که به طور تعویضی در ازای طلاق به مرد پرداخت می‌شود، در قوانین با نام فدیه شناخته می‌شود و شرایط خاصی را داراست.

متن: "یکی از سوالاتی که مطرح می‌شود این است که در طلاق فدیه چیست؟ باید بگوییم که فدیه در طلاق، یک مبلغ مالی است که زن به مرد پرداخت می‌کند به عنوان جبران هزینه‌های طلاق، خلع یا مبارزه.
مقدار فدیه بستگی به نوع و شرایط طلاق دارد.
همانطور که همه می‌دانیم، هر زمان طلاق، خلع یا مبارزه رخ دهد، شوهر صاحب فدیه می‌شود.
البته باید توجه داشت که فدیه باید به صورت مالی باشد، برقرار و قابل دست‌یابی باشد.
در غیر این صورت، خریداری فدیه، غیرقانونی است.
"

میزان فدیه در طلاق خلع و مبارات

در قسمت قبل، توضیح دادیم که فدیه در طلاق چیست و بیان کردیم که فدیه، عبارت است از مبلغی که همسر زن در صورت انجام عمل طلاق، خشونت زدایی یا مصالحه با همسرش به شوهر خود اهدا می‌کند.
میزان فدیه در طلاق، بسته به نوع عمل طلاق، خشونت زدایی یا مصالحه، متفاوت است و به صورت یکسان تعیین نمی‌شود.
در این بخش، بر اساس قوانین حقوقی، در رابطه با مقدار فدیه در طلاق خشونت زدایی و طلاق مصالحه، صحبت خواهیم کرد.

ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی، بیان می‌کند: طلاق خلع، به این معنا است که زن به دلیل کراهتی که از شوهر خود دارد، با پرداخت مالی به شوهر، طلاق می‌گیرد.
این مال ممکن است عیناً مهر یا معادل آن یا بیشتر یا کمتر از مهر باشد.
طبق این ماده، فدیه در طلاق خلع می‌تواند عین مهر، مالی معادل، بیشتر یا کمتر از مهر باشد.

بر اساس ماده ۱۱۴۷ قانون مدنی، طلاق مبارات یعنی که ناخواسته به وجود می‌آید و از طرفین ناراضی است.
در این حالت، فدیه باید کمتر از میزان مهر باشد اما میزان فدیه نباید بیشتر از مهریه باشد.
اگر میزان فدیه بیشتر از مهریه باشد، طلاق مبارات صحیح قلمداد می‌شود ولی مرد حق مالکیت بیشتری را نخواهد داشت.

رجوع از فدیه در طلاق خلع و مبارات

در بخش‌های قبلی اشاره کردیم که فدیه در طلاق چگونه تعریف می‌شود و چگونه مبلغ آن در حالات طلاق خلع و طلاق مبارات محاسبه می‌شود.
در این قسمت قصد داریم درباره امکان و شرایط رجوع از فدیه در طلاق توضیح دهیم و بررسی کنیم آیا رجوع از فدیه در حالات طلاق خلع و مبارات ممکن است یا خیر و چه شرایطی برای رجوع لازم است.

موضوع "رجوع از فدیه در طلاق"، خلع و مبارات، صرفاً در یک مدت زمان مشخص، قابل انجام است.
لذا به منظور درک مفهوم "رجوع" در طلاق و مدت زمان مربوطه، باید با قوانین مربوطه آشنا شده و با میزان "عده طلاق، خلع و مبارت" آگاه شویم.
طبق ماده 1150 قانون مدنی: "عده" به معنای دوره زمانی است که زنی که عقد نکاح او باطل شده است، حق انتخاب شوهر دیگر را ندارد تا زمان پایان این دوره.
بنابراین، در طول مدت عده، زنان حق ازدواج مجدد را ندارند.
مدت عده در طلاق سه ماه یا سه دفعه حیض است و مدت عده زنان باردار تا پایان دوره بارداری است.

رجوع در طلاق، مفهومی است که صرفا در طلاق رجعی، برای مردان در نظر گرفته شده است و به معنای این است که مردان، در مدت عده طلاق رجعی، حق بازگشت به همسران خود را خواهند داشت و در این صورت، نیاز به خواندن صیغه ازدواج مجدد نخواهند داشت.
در طلاق خلع و مبارات که از انواع طلاق بائن می‌باشد، برای مردان، حق بازگشت وجود ندارد.
اما از آنجا که زنان، در مدت عده طلاق خلع و مبارات، می‌توانند با قربانی کردن مالی یا فدیه، خود را به همسر خود بازگردانند، در این حالت نیز، برای جلوگیری از تضییع حق مردان، به آنان هم حق بازگشت داده شده است.