گاهی ما شاهد این هستیم که یک فرد به شخص دیگری هدیه‌ای می‌دهد، یعنی یک مال را به صورت رایگان به دیگری اهدا می‌کند. این عمل در عرف نیز مورد تحسین قرار می‌گیرد و اغلب به آن با عنوان "هدیه دادن" اشاره می‌شود. اما در حقوق، این عمل به عنوان نوعی قرارداد محسوب می‌شود که در قوانین برخی از مباحث مربوط به آن تنظیم شده است. به این قرارداد حقوقی "عقد هبه" گفته می‌شود. در این مقاله قصد داریم با مفهوم عقد هبه در حقوق مدنی بیشتر آشنا شویم. بنابراین، در این نوشتار به بررسی مفهوم عقد هبه، عناصر عقد هبه و شرایط صحت آن خواهیم پرداخت.

عقد هبه چیست

ماده 795 قانون مدنی معین می‌کند که "هبه عقدی" به معنای انتقال مالی به صورت رایگان از یک فرد به فرد دیگر است. در این نوع قرارداد، فردی یک مالی را به صورت بی‌دریغ و بدون دریافت هیچ مقابله‌ای به شخص دیگر واگذار می‌کند. این قرارداد در حقوق به عنوان "عقد هبه" شناخته می‌شود.

در آداب ما، به اهدای رایگان چیزی به کسی "هدیه دادن" می‌گویند. به اصطلاح، زمانی که کسی چیزی را به صورت رایگان به شخص دیگری اهدا می‌کند، آن را "هدیه" می‌نامند. اما نکته‌ای که حائز اهمیت است، این است که اهدای هبه که اغلب با تنظیم سند "هبه‌نامه" صورت می‌گیرد، دو نوع است؛ هبه معوض و هبه غیرمعوض. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره هبه معوض و هبه غیرمعوض، اینجا را کلیک کنید.

ارکان عقد هبه

برای بررسی عقود، ابتدا عناصر و اجزای هر عقد را بررسی می‌کنند. با این کار، می‌توانیم اطلاعات دقیق‌تری درباره آن عقد به دست آوریم. به عنوان مثال در عقد هبه، ما می‌توانیم سه عنصر را بررسی کنیم. اجزای عقد هبه شامل "واهب"، کسی است که مالی را به صورت رایگان به شخص دیگری اهدا می‌کند؛ "متّهب"، کسی است که از طریق عقد هبه مالی را دریافت می‌کند؛ و "عین موهوبه"، که مالی است که از طریق عقد هبه به مالکیت شخص دیگری منتقل می‌شود.

شرایط صحت عقد هبه

براساس قوانین قانونی، اجرای صحیح عقد هبه و اثبات آن، امکان پذیر خواهد بود. زمانی که هبه دهنده یا فردی که مالکیت به او منتقل می شود، موضوع هبه را در اختیار خود قرار دهد، همچنان مالکیت رسمی و معتبر خواهد داشت. اگر مال به دست گیرنده نرسد، عقد هبه کامل شده نخواهد بود و تمکین کننده (فردی که هبه را انجام داده است)، می تواند آن را بازپس گیرد.

البته هر زمانی که واهب خواست، می تواند به هبه ای که بخشیده است پس بگیرد. این پس گرفتن هبه را رجوع از هبه می نامند. واقعاً عقد هبه، یک عقد جایز است، بنابراین هبه دهنده می تواند با شرایط خاصی در دادگاه دعوا کند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره رجوع از هبه، بر روی کلمه مشخص شده کلیک کنید.

برای اطلاعات بیشتر درباره مفهوم عقد هبه، به کانال تلگرام حقوق قراردادها مراجعه کنید. همچنین کارشناسان ما در مرکز مشاوره حقوقی دینا آماده‌اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی، به پرسش‌های شما درباره مفهوم عقد هبه پاسخ دهند.