شناسه اصالت قطعات خودرو

یکی از جرایم خطرناکی که تأثیر منفی بسیار زیادی بر اقتصاد کشورها دارد، جرم قاچاق است.
این جرم باعث کاهش شدید منابع درآمدی دولت از عوارض گمرکی و مالیات‌های مربوط به آن می‌شود و همچنین تولید داخلی نیز با مشکلات جدی روبه‌رو می‌شود.
با قاچاق کالا و اجناس غیرقانونی، دولت به شدت آسیب می‌بیند.
عوارض گمرکی و مالیات‌هایی که باید بر پذیرش و واردات این کالاها تحمل شود، به شدت کاهش می‌یابد.
این کاهش درآمدی باعث کاهش بودجه دولت و بخش‌های مختلف آن می‌شود و در نتیجه امکان انجام اقدامات و سرمایه‌گذاری‌های لازم در کشور از بین می‌رود.
همچنین، صنایع داخلی نیز از نظر تولید و بازار فروش با مشکلات جدی مواجه می‌شوند.
قاچاق کالاها و اجناس غیرقانونی می‌تواند باعث اشباع بازار داخلی شود و کاهش حجم معاملات در بازار داخلی را به همراه داشته باشد.
این امر باعث کاهش سودآوری شرکت‌ها و کسب‌وکارها می‌شود و می‌تواند به ضعف و تضعیف صنعت داخلی منجر شود.
به طور کلی، قاچاق یکی از مواردی است که بر اقتصاد کشورها تأثیر بسیار بدی دارد و نیاز به تلاش‌های فراوان دارد تا این جرم کاهش یابد و بازار داخلی و صنعت کشور تحت تأثیر قرار نگیرد.

"برای مواجهه با تأثیرات منفی در گذشته، دولت در سال‌های اخیر، برخی قوانین و مقررات جدید را به منظور جلوگیری از این اثرات تدوین کرده است.
یکی از این مقررات، لزوم استفاده از شناسه رهگیری برای کالاهاست.
این شناسه رهگیری برای 53 قطعه خودرو نیز لازم است.
به همین خاطر، تولیدکنندگان و واردکنندگان قطعات خودرو برای به دست آوردن و نصب شناسه اصالت محصولات خود موظف هستند تا در ضمانت اجرای قوانین باشند.
"

با توجه به اهمیت دریافت و نصب این شناسه، در این مقاله، ابتدا به این پرسش پاسخ خواهیم داد که شناسه قطعات خودرو به چه معناست و پس از آشنایی با سایت اخذ این شناسه، روش‌ها و مهلت‌های دریافت، پذیرش و نصب آن را توضیح خواهیم داد.
همچنین، عدم نصب کد رهگیری قطعات خودرو و تضمین عدم نصب آن نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

شناسه اصالت قطعات خودرو چیست

مطابق آیین‌نامه اجرایی مادهٔ 13 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، همۀ تولیدکنندگان و واردکنندگان باید برای دریافت شناسه اصالت یا کد رهگیری کالاهای تولیدی یا وارداتی خود اقدام کنند.
همچنین، آنها موظف هستند برچسب مربوط به این شناسه را روی کالاهای خود نصب کنند.

یکی از گروه‌هایی که برای آنها مسئولیت دریافت شناسه رهگیری یا کد اصالت کالا وجود دارد، تولیدکنندگان و واردکنندگان قطعات خودرو هستند.
به همین دلیل، این گروه ممکن است سوالی درباره شناسه اصالت قطعات خودرو داشته باشد و بپرسد که این شناسه چیست و چگونه می‌توان آن را دریافت و در زمان مقرر تحویل گرفت؟

برای درک سوال "شناسه اصالت قطعات خودرو چیست و چگونه می توانیم این شناسه را دریافت کنیم؟" ، ابتدا باید به مفاهیم مرتبط آن یعنی "شناسه کالا" و "شناسه اصالت یا شناسه رهگیری" توجه کنیم.
سپس می توانیم به تعریف شناسه اصالت قطعات خودرو بپردازیم.
دریافت این شناسه امری ضروری است و مهلت ها و نحوه ارائه آن نیز باید بررسی شود.

شناسایی کد کالا

در آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۳ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، تعریفی برای شناسه کالا ارائه شده است.
همچنین، دستورالعمل اخذ و نصب شناسه رهگیری قطعات یدکی و مصرفی وسائل نقلیه، که توسط ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در سال ۱۴۰۱ تصویب شد، از تعریف فوق استفاده می‌کند.
این دستورالعمل با استفاده از تعریف فوق، به مفهوم شناسه کالا پرداخته است.

با توجه به ماده یک دستورالعمل مزبور، "شناسه" کالا یک شناسه‌ای است که بر اساس یک نظام جامع طبقه‌بندی کالا و ویژگی‌های ذاتی هر کالا به صورت رمزینه (بارکد) یا نظایر آن نصب یا درج می‌گردد.
این شناسه ماهوی هر قلم کالا را شناسایی و در یک سامانه ملی ثبت می‌کند، تا بتوان از طریق آن اطلاعات مشترک در مورد هر کالا را به اشتراک بگذاریم.
به هر شناسنامه کالا، یک شناسه‌ی منحصر به فرد تخصیص داده می‌شود.

با توجه به نکته قبلی، می توانیم شناسه کالا را به صورتی تعریف کنیم که هر کالایی که ویژگی‌های مشابهی دارد، یک شناسه منحصربفرد به خود اختصاص دهد.
این شناسه حاوی اطلاعات مختلفی از جمله نوع، مارک و رنگ کالا می باشد.

همان‌طور که در تعریف زیر آمده است، شناسه‌ی یک محصول، به تمام محصولاتی که دارای ویژگی‌های یکسانی هستند، تعلق می‌گیرد.
به عبارتی دیگر، مثلاً همه‌ی یخچال‌هایی که توسط یک شرکت ساخته شده و طبق مقررات تعیین‌شده، شناسه‌ی محصول آن‌ها صادر شده، دارای یک شناسه‌ی محصول یکسان می‌باشند.

شناسه اصالت (کد رهگیری) باید پیوسته توسط مشتریان استفاده شود.

دستورالعمل برداشت و نصب شناسه رهگیری قطعات یدکی و مصرفی وسایل نقلیه، که در سال ۱۴۰۱ توسط ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز تصویب شد، در ماده‌ی اول خود تعریف کرده است: شناسه رهگیری یا به عبارت دیگر شناسه اصالت کالا به معنای زیر است:

شناسه رهگیری، یک شناسه چند رقمی است که بر اساس شناسه کالا ایجاد می‌شود و هدف آن، تعیین منحصر به فرد بودن هر واحد کالا است.
این شناسه برای کلیه کالاهایی که دارای بسته بندی با ابعاد مشخصی هستند نسبت داده می‌شود.
با استفاده از این شناسه، ماهیت، مالکیت و موقعیت کالا در هر مرحله از زنجیره تامین قابل استعلام و رهگیری است.
این شناسه به صورت یک رمزینه روی کالا نصب یا درج می‌شود.

بنابراین، به طور کلی، شناسه اصالت یا شناسه رهگیری مربوط به کالا، یک کد منحصر به فرد است که برای هر واحد کالا به طور مجزا تعیین می‌شود.
با نصب این شناسه روی کالا، می‌توان به آسیب‌پذیری کالا در قبال سرقت و قاچاق اطمینان حاصل کرد.
برای بررسی اصالت کالا و جلوگیری از قاچاق آن، کافی است از این شناسه برای اعلام‏ واقعیت و اصالت کالا استفاده شود.
با استفاده از برچسب‌های قوی HTML می‌توان شناسه اصالت یا رهگیری را برجسته کرد و تأکید لازم را بر این موضوع داشت.

در مثالی که در بالا توضیح داده شد، برای تمام یخچال‌های تولید شده، پس از اختصاص یک شناسه کالا، یک شناسه رهگیری یا شناسه اصالت بر اساس آن شناسه کالا به هر یخچال اختصاص می‌یابد.
این شناسه رهگیری در هر دستگاه یخچال، با سایر یخچال‌ها متفاوت است.

پس از درک مفهوم دو کلمه "شناسه کالا" و "شناسه اصالت یا کد رهگیری"، به سوال ما درباره "شناسه اصالت قطعات خودرو" می‌توانیم به این شکل پاسخ دهیم: "شناسه اصالت قطعات خودرو، که به عنوان شناسه رهگیری یا کد اصالت نیز شناخته می‌شود، یک عدد 13 رقمی است که پس از دریافت شناسه کالا برای قطعات خودروی تولیدی یا وارداتی، به طور جداگانه و اختصاصی برای هر قطعه‌ای صادر می‌شود.
"

بدست آوردن شناسه رهگیری یا شناسه اصالت قطعات خودرو به صورت آنلاین انجام می شود.
پس از دریافت شناسه، آن را به صورت یک برچسب روی قطعات خودروی تولیدی یا وارداتی نصب می کنند.
به وسیله دریافت کد اصالت، مصرف کننده می تواند از صحت قطعات خودرویی که تهیه کرده است اطمینان حاصل کند و جلوی خرید قطعات قاچاق را بگیرد.

همچنین طبق دستورالعمل مربوط به اخذ و نصب شناسه رهگیری برای قطعات یدکی و مصرفی وسایل نقلیه، نیاز است که برای 53 قطعه، شناسه های اصالت یا رهگیری مورد نیاز را دریافت و نصب کنید.
در جدول زیر می توانید اطلاعات مربوط به این قطعات را مشاهده کنید:

.
.
.

شناسه قطعه	میزان اجباری
شناسه قطعه 1	اجباری
شناسه قطعه 2	اجباری
شناسه قطعه 3	اجباری

قطعات خودرو مشمول طرح دریافت شناسه اصالت
1	شمع	2	رادیاتور
3	صفحه کلاچ	4	کندانسور
5	دیسک کلاچ	6	اواپراتور
7	کیت کلاچ	8	ترموستات
9	رینگ پیستون	10	کیسه ایمنی هوا
11	سوپاپ	12	فیلتر روغن
13	لامپ	14	فیلتر هوا
15	لنت ترمز	16	فیلتر آب
17	لنت کلاچ	18	فیلتر سوخت
19	انواع تسمه	20	فیلتر رطوبت گیر
21	استارتر	22	مبدل کاتالیست
23	آلترناتور(دینام)	24	شیشه بالابر
25	بلبرینگ	26	کالیپر ترمز
27	انواع چراغ	28	سیلندر ترمز
29	پمپ هیدرولیک فرمان	30	آینه
31	پمپ سوخت	32	بوق
33	پمپ روغن	34	پمپ شیشه شور
35	رینگ چرخ	36	قفل
37	پلوس	38	غربیلک فرمان
39	کمربند ایمنی	40	جعبه فرمان
41	برف پاک کن	42	صندلی
43	تیغه و بازویی برف پاک کن	44	وایر شمع
45	بوستر ترمز	46	اگزوز
47	شیشه	48	پلوس
49	استپرموتور	50	رادیو پخش و مالتی مدیا
51	سیبک	52	انواع سنسور (حسگر)
53	روغن موتور

شناسه کالا یا کد کالا، یک عنصر متمایز کننده است که کالای قاچاق را از کالای غیر قاچاق تمیز می‌کند و حضور این شناسه الزامی است.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، توصیه می‌شود مقاله زیر را مطالعه نمایید:شناسه کالا یا کد کالا، کدی است که متمایز کننده کالای قاچاق از غیر قاچاق است و دریافت این شناسه، اجباری می‌باشد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه، مطالعه مقاله زیر توصیه می‌شود.

سایت دریافت شناسه اصالت قطعات خودرو

مطابق مقررات نحوه دریافت شناسه اصالت قطعات خودرو، تولیدکنندگان و واردکنندگان این قطعات برای دریافت شناسه اصالت یا شناسه رهگیری، می‌بایست به صورت آنلاین و از طریق وبسایت مخصوصی که برای این منظور تعیین شده است، اقدام کنند.
در این بخش، به معرفی سایت دریافت شناسه اصالت قطعات خودرو می‌پردازیم.

سامانه ایران کد، یک پلتفرم جامع برای ارائه خدمات به صنعت و تجارت کارشناسان، تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان کالاها در ایران است.
این سامانه با هدف تسهیل در فرآیند واردات، تولید و توزیع کالاها تاسیس شده است.
با عضویت در سامانه ایران کد، می توانید از امکانات و خدمات آن بهره‌مند شده و درخواست خود را برای عضویت جدید ارسال کنید.
برای عضویت در سامانه ایران کد، به سایت irancode.
ir مراجعه کنید و گزینه "ایجاد درخواست عضویت جدید" را انتخاب نمایید.
برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره این سامانه و خدمات آن، می‌توانید اینجا را مطالعه کنید.

نحوه دریافت شناسه اصالت قطعات خودرو

تولیدکنندگان و واردکنندگان قطعات خودرو برای دریافت شناسه اصالت قطعات خود، باید در مهلت تعیین شده توسط دولت، به سامانه جامع تجارت ایران به آدرس اینترنتی ntsw.
ir مراجعه کرده و درخواست خود را ثبت کنند.
برای دریافت کد یا شناسه رهگیری، باید طبق مراحل مشخص شده در راهنمای تصویری زیر عمل کنید.
نحوه دریافت شناسه اصالت قطعات خودرو دارای ترتیب و مراحل خاصی است.
مثال استفاده از تگ HTML در زبان فارسی:به عنوان مثال، قطعات خودرو باید با استفاده از تگ strong مشخص شوند و برای ثبت درخواست، از تگ em استفاده کنید.

برای دریافت شناسه اصالت قطعات خودرو، افراد حقیقی یا شرکت‌های تجاری باید ابتدا در سامانه جامع تجارت به آدرس ntsw.
ir وارد شوند.
سپس با وارد کردن نام کاربری و رمز عبور، بر روی دکمه ورود کلیک کنند.
برای اخذ شناسه کالا، باید به طور اولیه اطلاعات مورد نیاز را در این سامانه وارد کنند و سپس اقدام به دریافت شناسه مورد نظر نمایند.

در این مرحله از فرآیند دریافت شناسه اصالت قطعات خودرو، برای تعیین نقش خود، شما باید یکی از گزینه‌های موجود را انتخاب کنید.
برای این منظور، می‌توانید از شناسه صنفی یا کارت بازرگانی استفاده کنید.

در یک صفحه جدید، از منوی سمت راست، گزینه فهرست کالاهای وارداتی را انتخاب کنید و سپس، بر روی دکمه ثبت کالای جدید کلیک کنید.

در این مرحله، لطفاً نوع کالا را با استفاده از برچسب قطعات خودرو مشخص کنید.

در این مرحله از فرآیند، شما باید شناسه اصالت قطعات خودرو را دریافت کنید.
این شناسه، یعنی شناسه بین‌المللی کالا (GTIN)، باید از مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات دریافت شده باشد.
لطفاً این شناسه را وارد کنید.

در صفحه بعد، تمامی کادرهایی که مرتبط با توصیف اجباری قطعات خودرو هستند را پر کنید.
همچنین، پس از آن می توانید ویژگی های اضافی کالا را وارد کنید که الزامی نیست و این مرحله را می توانید بدون وارد کردن هر گونه اطلاعات نادیده بگیرید.

پس از بارگذاری مستندات قطعات خودرو، اطلاعات وارد شده به سامانه به شما نمایش داده می‌شود.
در صورت صحیح بودن اطلاعات، با تایید آن، بر روی دکمه "ثبت" کلیک کنید.
در این مرحله، شناسه کالای قطعات خودرو شما ایجاد می‌شود و با مراجعه به منوی سمت راست حساب کاربری خود و از طریق گزینه "فهرست کالاهای وارداتی" و سپس کلیک بر روی دکمه "کاتالوگ"، می‌توانید به اطلاعات مربوط به شناسه کالای قطعات دسترسی پیدا کنید.

هم اکنون، پس از تهیه شناسه قطعات خودرو، برای دریافت شناسه اصالتی قطعات خودرو، باید طبق مراحل دریافت شناسه آن در سامانه جامع تجارت، اقدام کنید.
به منظور این امر، ابتدا وارد حساب کاربری خود در سامانه جامع تجارت شوید و سپس بر روی گزینه (اظهار موجودی) کلیک کنید.

در مرحله پایانی، به منظور دریافت یک فایل اکسل حاوی شناسه و تعداد قطعات خودرو تولیدی یا وارداتی خود، لازم است آنها را در کادرهای مخصوص وارد کنید.
این فایل اکسل دارای شناسه اصالت یا کد رهگیری قطعات می‌باشد که می‌توانید آن را از سامانه جامع تجارت دریافت کنید.

مهلت نصب شناسه اصالت قطعات خودرو در سال 1401

پس از آنکه تولیدکنندگان و واردکنندگان قطعات خودرو ، مطابق مقررات، شیوه های دریافت شناسه اصالت را در سامانه جامع تجارت دنبال کنند، هنگامی که قطعات تولیدی یا وارداتی خود را دریافت کنند، باید بر روی قطعات برچسبی حاوی شناسه اصالت نصب کنند.

ضمانت اجرای عدم دریافت و نصب شناسه اصالت قطعات خودرو

در قسمت‌های قبل، به سؤالی پاسخ داده شد که ما در آن بررسی کردیم شناسه اصالت قطعات خودرو چیست و چگونه می‌توان آن را دریافت کرد و مهلت آن را توضیح دادیم.
اما در این قسمت، قصد داریم به بررسی ضمانت اجرای عدم دریافت و نصب شناسه اصالت قطعات خودرو بپردازیم و به این پرسش پاسخ دهیم که در صورتی که شناسه رهگیری این قطعات دریافت و نصب نشود، تولیدکننده یا صادرکننده با چه مجازاتی مواجه خواهد شد؟ برای تعیین ضمانت اجرای عدم دریافت و نصب شناسه اصالت قطعات خودرو، باید به ماده 16 آیین‌نامه اجرایی ماده 13 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مراجعه کرد.
بر اساس این ماده قانونی:

اگر شما برای محصولاتی که تولید یا وارد می‌کنید، شناسه اصالتی دریافت نکرده‌اید، سامانه‌های حمل و نقل از صدور اسناد حمل برای این محصولات خودداری خواهند کرد.

حمل اجناسی که شناسه رهگیری آنها تاکنون دریافت نشده است، توسط شرکت‌های حمل و نقل، متوقف می‌شود.

در صورتی که شناسه اصالت مربوط به کالا دریافت نشود، قابلیت صدور قبض انبار برای آن کالاها از بین خواهد رفت.

انبارداران باید ضمن انبار کردن کالاها، به حضور شناسه اصالت در آن‌ها اطمینان حاصل کنند.
تنها موارد استثنایی از این قاعده، انبار کردن کالاها در اماکن گمرکی و درباره کالاهای وارداتی است.