شرایط منزل برای تمکین

بر اساس قوانین حقوق مدنی، زمانی که زوجین (مرد و زن) با یکدیگر ازدواج می‌کنند، موظفند نسبت به یکدیگر با احترام رفتار کنند و وظایفی که در قانون و شرع برای آن‌ها تعیین شده است را برآورده کنند.
برخی از این وظایف حقوقی و قانونی دارند، به این معنا که در صورت عدم انجام آن و تخلف از این وظایف، طرف مقابل می‌تواند به دادگاه مراجعه کند و درخواست رسیدگی به این موضوع را داشته باشد.

از بین مسئولیت‌های مشترک زوج و زن، تکالیفی همچون تمکین از سوی همسر و در پاسخ متقابل، پرداخت نفقه توسط شوهر است.
برای آگاهی بیشتر، تمکین از سوی شوهر به هیچ وجه یک تکلیف عام و مطلق نیست و ممکن است در شرایط خاصی همچون عدم فراهم کردن یک خانه مناسب و شایسته جهت زندگی زوجه، امکان نداشته باشد.
بنابراین، زن نیز می‌تواند رفتاری بدین منظور نشان دهد تا زمانی که شوهر خانه‌ای مناسب را جهت زندگی زوجه فراهم نکند.
به همین دلیل ممکن است سوالی مطرح شود که شرایط مورد نیاز برای تمکین زن چیست؟

برای بررسی این موضوع، در این مقاله به ابتدا به سؤالی می‌پردازیم که آیا تامین یک مسکن مناسب برای راحتی و خشنودی زنان ضروری است یا خیر؟ سپس به بررسی شرایط موردنیاز برای یک خانه مناسب برای زوجه می‌پردازیم و ضرورت آن را تبیین می‌کنیم.
در نهایت، تأثیر عدم فراهم کردن شرایط مسکن مطلوب را بر رضایتمندی زنان و خانواده ها مورد بررسی قرار می‌دهیم.

آیا تامین منزل برای تمکین ضروری است

بر اساس نظام حقوقی مدنی که تبیینات آن بر مبنای فقه اسلامی است، زن باید از شوهر خود حمایت کند.
حمایت از شوهر به این معناست که زن علاوه بر احترام و هم‌رفتاری خوب با همسر و تلاش برای حفظ وحدت خانوادگی، باید در مسائل عمومی زندگی مشترک، به همسر خود وابسته باشد و همچنین، در حدود عادات معمول و ضرورت‌های زناشویی همسر خود را تامین کند.
البته، مرد نیز علاوه بر حسن رفتار با همسر خود، باید نفقه زن را پرداخت کند.

عبور از این حکم عمومی، درباره "تمکین از همسر"، در بعضی موارد ممکن است موجز باشد که عدم "تمکین خاص و عام" از سوی شوهر، طبق قوانین و شرع، قانونی باشد؛ این اتفاق در صورتی رخ می دهد که زن بر اساس علل قابل قبولی به "عدم تمکین" اشاره کند.
برخی از این علل می تواند شامل استفاده از حق حبس در عقد نکاح، حق تعیین محل زندگی مشترک، بیماری های مشکل‌ساز در زوجین و موارد مشابه باشد.

گاهی اوقات بحث مطرح می شود که آیا تامین مسکن برای تمکین ضروری است یا خیر؟ در بعضی موارد، مردان در دادگاه خانواده بحث و جدل این موضوع را مطرح می کنند که آیا زن ملزم به تمکین است یا نه.
اما در عمل، شرایط تمکین زن از شوهر وجود ندارد؛ زیرا مرد، خانه و محل اقامت مناسب و براقی برای همسرش فراهم نکرده است.
در این شرایط، به نظر می رسد که امکان تمکین از طرف زن وجود ندارد و عملاً مرد، با فراهم نکردن خانه مناسب برای همسرش، زمینه عدم تمکین زن را فراهم کرده است.

بنابراین، باید به سؤالی که آیا تامین منزل برای تمکین ضروری است، پاسخ مثبت داد و این را اظهار کرد که اصولاً هنگامی که مرد منزل مناسبی را تهیه نکرده و اسباب و وسایل زندگی را فراهم نکرده باشد، نمی‌تواند ادعای عدم تمکین زن را داشته باشد؛ زیرا عدم تامین خانه به نوعی به عنوان یک عذر موجه برای عدم تمکین زن محسوب می‌شود.
همچنین، اگر مرد، به عنوان مثال در دوره ازدواج، همسر خود را بی‌تکلیف رها کرده و با تهیه نکردن یک منزل مناسب برای همسرش، تلاشی برای زندگی مشترک نکرده باشد، نمی‌تواند مدعی عدم تمکین همسرش باشد.
البته تهیه منزل برای تمکین، شرایطی دارد که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت.

شرایط منزل برای تمکین چیست

در قسمت قبل ذکر شد که تأمین مسکن و خانه برای تأمین زن، امری ضروری است.
این به این معناست که تهیه امکانات و وسایل زندگی مشترک، به طور عمومی مسئولیت همسر مرد است و حتی قانوناً، زن ملزم به آوردن جهیزیه نمی‌باشد و هر وقت که بخواهد، می‌تواند اقدام به بازگرداندن جهیزیه خود نماید.
در چنین شرایطی، مرد برای تقاضای تأمین همسر خود و رفتن به دادگاه برای پیگیری دادخواست تأمین، باید ابتدا به تأمین مسکن و وسایل زندگی مشترک اقدام کند.
اما سوالی که پیش می‌آید، این است که چه شرایطی برای تأمین زن وجود دارد؟

برای پاسخ به این سؤال، باید گفت که یکی از مهم‌ترین شرایط منزل برای تمکین زن، منزلی مناسب واقع در شان زوجه است.
این به این معناست که منزل باید با شرایط خانوادگی، سطح رفاه زن در منزل پدری، سطح تحصیلات، شرایط شغلی و اجتماعی زوجه و موارد مشابه، مطابقت داشته باشد.
همچنین، اسباب‌ و وسایلی که توسط زن تهیه می‌شوند، نیز باید شرایطی که ذکر شده را داشته باشند.
در این مورد، به شرایط مالی و اقتصادی مرد نیز توجه می‌شود.
در صورتی که این شرایط فراهم نباشد، زن می‌تواند با تقدیم دادخواست الزام به تهیه مسکن مستقل، حق قانونی خود را برای تامین مسکن مناسب، مطرح و از دادگاه مطالبه نماید.

به عنوان مثال، اگر یک نفر بخواهد یک خانه جدید را تهیه کند، ولی شرایط زندگی پدربزرگ او آنقدر خوب نیست که بتواند این خانه را به زوجه خود اختصاص دهد، او نمی‌تواند از زوجه خود بخواهد تا در یک محیط نا مناسب زندگی کند و از اسباب و وسایل کهنه و دست دوم استفاده کند.
در این صورت، لازم است که قبل از تمکین زن، شرایط مناسب و مطابق با شان زوجه به تأییدکارشناسی دادگاه برسد.

در صورتی که مرد، یک اجاره‌نامه صوری را به دادگاه ارائه داده و اسباب و وسایلی که برای خانه تهیه کرده، کهنه و فاقد کیفیت لازم باشند، کارشناس دادگاه تایید نمی‌کند که منزل مناسب و در شان زوجه باشد.
اما اگر منزل، مستقل بوده و در محیطی مناسب قرار داشته باشد و همچنین وسایل تهیه شده، به لحاظ کمی و کیفی، مورد تایید باشند، کارشناس شرایط منزل برای تمکین زن را تایید کرده و نظر خود را به دادگاه ارائه می‌دهد.

در صورتی که همچنان شرایط مناسبی برای تمکین زن در خانه را نداشته باشد و قادر نباشد تا خانه را در شان زوجه قرار دهد، زن می‌تواند اعتراض کند و با پرداخت کردن هزینه کارشناسی، تشخیص صحت خانه تهیه شده را به هیأت کارشناسی سه نفره محول کند.
در صورتی که اکثریت کارشناسان، به این نظر قطعی برسند که خانه تهیه شده نامناسب است و در شان زوجه قرار نمی‌گیرد، دادگاه با توجه به آراء آنها، متعهد می‌شود که مرد باید خانه‌ای مناسب واقع در شان زن تهیه کند.

آثار فراهم نکردن شرایط منزل برای تمکین

در گذشته، به موضوعاتی پرداخته شده است که تهیه منزل مناسب بر عهده مرد است که نشان دهنده احترام و توجه به زن در خانواده است.
همچنین، برای درخواست تمکین زن، منزل باید شرایطی مناسب را دارا باشد که قبلا بررسی شده است.
اما اینجا سوال این است که عدم فراهم کردن شرایط مورد نیاز برای تمکین چه آثاری دارد؟

یکی از تأثیرات مهم عدم فراهم کردن شرایط مناسب در منزل برای حمایت از زنان، این است که در چنین شرایطی، دعوای الزام به حمایت از زن بی‌معنی است.
این بدان خاطر است که طبق قوانین، زن فقط زمانی موظف به دریافت حمایت از شوهر است که یک خانه مناسب و به مقام زوجه دارایی باشد.
در غیر این صورت، زن مجبور به دریافت حمایت از همسر خود نخواهد بود.
بنابراین، هنگامی که خانه‌ای مناسب و به مقام زوجه در دسترس نیست، دادگاه نمی‌تواند حکم الزام به حمایت از زن را صادر کند.

در صورتی که خریداری منزل مناسب و تمام شکل‌ها و ایبارهای مورد نیاز زن در منزل به انجام نرسد، باعث می‌شود زن نتواند به درستی و راضی‌کننده خود را در زندگی خانوادگی‌اش حس کند.
به عنوان مثال، اگر شوهر به جای تهیه قفل منزل، خود قفل را تعویض کند، باعث می‌شود زن احساس ناامنی کند و این شرایط به وجود آمده توسط خود شوهر است.
در نتیجه، شوهر موظف است نفقه لازم را به همسر خود پرداخت کند.
از اینرو، زمانی که همسر خانه‌ای مناسب تامین نمی‌کند و زن از نظر تمکین به شوهرش راضی نباشد، حق نفقه زن همچنان وجود دارد.

مادامی که شرایط ازدواج زوجه، مناسب باشد و خانه‌ای برای زنانه شدن خانه، تهیه شده باشد، پس از تأیید کارشناس و ترجمه نظر کارشناسی توسط دادگاه و در صورتی که اعتراض زن به شرایط خانه‌ای تهیه شده رد شود یا زن به نظر کارشناس اعتراض نکند، قاضی دادگاه می تواند حکم الزام به تمکین توسط زن را صادر کند و زن ملزم است که در آن خانه با همسر خود زندگی کند.

در این ظرفیت، اگر بانو، هر چند، از رضایت از همسر خود منع نماید و آقا بتواند برای اثبات عدم رضایت زن اقدام کند، حکم عدم رضایت بر وی قابل اعتماد خواهد بود و از جمله اثرات عدم رضایت زن، پس از صدور حکم دادگاه برای اجبار به رضایت، می توان به لغو حق نفقه اشاره کرد.
همچنین، در صورتی که ظرفیت مسکن برای رضایت مناسب و محل مناسب برای آن همسر فراهم شده باشد، اما باز هم زن رضایت نشان ندهد، آقا می تواند از دادگاه درخواست اجازه ازدواج مجدد نماید.