شرایط طلاق بدون حضور شاهد

همگی با معنای مفهومی "طلاق" و ضرورت صورت گرفتن فرآیند طلاق در جهت جدایی و پایان دادن به رابطه زناشویی بین زن و مرد آشنا هستیم و می‌دانیم که برای انجام درست، شرعی و قانونی فرآیند طلاق، مجموعه‌ای از شرایط باید در آن باشد و در صورت عدم وجود این شرایط، طلاق به صورت صحیح قابل شمارش نیست و به همین دلیل، آثار قانونی مربوط به آن نیز واجب نمی‌شود.

یکی از مهمترین شروط و تشریفات لازم برای اعتبار صیغه "طلاق"، این است که این صیغه باید توسط شاهدان طلاق خوانده شود.
بنابراین، فقط با خوانده شدن صیغه طلاق در حضور دو شاهد عادل، طلاق معتبر خواهد بود و در غیر این صورت نامعتبر خواهد بود.
به همین مناسبت، اغلب سوال مطرح می‌شود که چه شرایطی برای طلاق بدون حضور شاهد وجود دارد و در واقع حکم طلاق بدون شاهد چیست؟

برای پاسخ به این اصول، ابتدا در این مقاله به بررسی تفصیلی شرایط و حکم طلاق بدون حضور شاهد می‌پردازیم.
همچنین، سؤالاتی مانند امکان طلاق توافقی بدون حضور شاهد، طلاق از طرف زن بدون حضور شاهد و طلاق از طرف مرد بدون حضور شاهد نیز مورد بحث قرار خواهند گرفت.

شرایط و حکم طلاق بدون حضور شاهد

امروزه طلاق، یکی از مهم‌ترین دعاوی خانوادگی است که در آن زن یا مرد یا هردوی آنها به دلیل خواسته‌ی جدا شدن از یکدیگر و اینکه دیگر نمی‌خواهند با یکدیگر زندگی کنند، درخواست طلاق را می‌دهند.
در این راستا، طی مراحل قانونی طلاق شامل تقدیم دادخواست به دادگاه، شرکت در جلسات مشاوره یا داوری درباره‌ی مسئله‌ی طلاق، و در نهایت دریافت حکم یا اجازه‌ی دادگاه برای طلاق، به جدا شدن از یکدیگر می‌پردازند.

"طلاق: هر نوع طلاق، یک مسئله حقوقی و فقهی است و دارای تأثیرات شرعی و قانونی است.
بنابراین، همانند عقد ازدواج که باید به رویه‌ها و آیین‌نامه‌های مشخص شده در حقوق و شرع پیروی شود، طلاق نیز باید به دقت و صحیح انجام شود؛ در غیر اینصورت، باطل محسوب می‌شود.
یکی از امور مهم در انجام صحیح طلاق، حضور شاهدان طلاق در زمان خوانده شدن فرمول طلاق است.
این مهم، همچنین در قانون مدنی نیز مشخص شده است.
"

بر اساس ماده ۱۱۳۴ قانون مدنی، شرایط صحت صیغه طلاق تعیین شده است.
به طور مشخص، حضور شاهد برای طلاق و یا طلاق بدون شاهد از طریق این ماده مشخص می‌شود.
طبق این ماده، طلاق باید با صیغه طلاق و در حضور حداقل دو نفر مرد عادل که طلاق را بشنوند، انجام شود.

از این رو، برای پاسخ به این پرسش که طلاق بدون حضور شاهد به چه معناست، باید بگوییم که در اصل، طلاق بدون حضور شاهدان امکان‌پذیر نیست.
این سؤال به طور مکرر مطرح می‌شود که شرایط طلاق بدون حضور شاهد چگونه است و آیا طلاق بدون حضور شاهد ممکن است؟

همان‌طور که اشاره شد، پاسخ به این سؤال منفی است؛ اما باید بدانید که طبق قوانین و فقه، ممکن نیست طلاق بدون حضور شهود صورت بگیرد.
اگر زن و مردی بدون حضور شهود به طلاق دست بزنند، صیغه‌ی طلاق به صورت صحیح و معتبر صورت نگرفته و باطل است.
در این صورت هریک از زوجین براساس حکم طلاق بدون حضور شاهد می‌توانند درخواست ابطال طلاق را از دادگاه خود رسانه کنند.

آیا طلاق توافقی بدون حضور شاهد امکان پذیر است

در بخش قبل، در مورد "حکم طلاق بدون حضور شاهد" صحبت کرده بودیم و بیان کرده بودیم که تحت هیچ شرایطی طلاق بدون حضور شاهد امکان‌پذیر نیست.
اما یک سوال مطرح می‌شود که آیا طلاق توافقی بدون حضور شاهد ممکن است؟

با توجه به قانون مدنی و ماده 1134 آن، طلاق توافقی یکی از نوع‌های پرکاربرد و مهم طلاق است.
این نوع طلاق نیز مانند سایر انواع طلاق، نیازمند حضور شهود طلاق است.
این شهودها برای اعمال صیغه طلاق توافقی لازم است تا طلاق به صورت قانونی و صحیح انجام شود.
بنابراین، در صورتی که شما به دنبال انجام یک طلاق توافقی قانونی هستید، باید حتما شهودهای معتبری را برای اعمال صیغه طلاق توافقی داشته باشید.

براساس مادهٔ مذکور، طلاق به معنی جدایی و خاتمهٔ قرارداد از طرف همسران، می‌بایست با خواندن صیغهٔ طلاق انجام شود.
این صیغه طلاق را هم می‌توان مرد خود بنویسد و با حضور شاهد طلاق، طلاق را شرعی و معتبر کند.
اما امروزه به دلیل الزام به ثبت طلاق در شناسنامه، مردان برای طلاق دادن به همسر خود، باید به یکی از دفاتر ثبت طلاق مراجعه کرده و با ارائهٔ وکالت به سردفتر، صیغهٔ طلاق توافقی را معتبر کنند.

سردفتر ازدواج و طلاق به موضوع لزوم شهادت شهود برای جاری شدن صیغه طلاق و حکم طلاق توافقی بدون حضور شاهد آشناست و مطلع است که طلاق توافقی بدون حضور شاهد امکان پذیر نمی‌باشد و حکم طلاق بدون حضور شاهد باطل بودن است.
فلذا در این مسئله هیچ تردید و سوالی باقی نمی‌ماند.
بلکه موضوع در جایی پررنگ و حایز اهمیت است که مردی قصد داشته باشد بدون مراجعه به دفاتر ثبت طلاق، اقدام به طلاق دادن همسر خود نماید که در این حالت:

باید به خاطر داشت که ابتدا برای جدا کردن "صیغه طلاق توافقی" نیاز به حضور دو نفر شاهد عادل است و ثبت صیغه طلاق بدون ثبت آن در دفاتر ازدواج و طلاق ممنوع است، این اقدام جرم شناخته می‌شود.
اگر شخصی بدون ثبت در دفاتر طلاق همسر خود را طلاق دهد، ممکن است برای عدم ثبت طلاق مجازات بلافاصله دریافت کند.

آیا طلاق از طرف زوجه بدون حضور شاهد امکان پذیر است

در اقسام قبلی به بحث درباره "شرایط طلاق بدون حضور شاهد" پرداخته شده است که با توجه به آنها می‌توان به این سؤال پاسخ داد: "آیا امکان دارد که یک طلاق بدون حضور شاهد از سوی همسر وجود داشته باشد؟".
پاسخ این سؤال به سادگی قابل توضیح است، با این تفاوت که برای اطلاعات بیشتر مراجعه کنیم.
به عنوان مثال، در صورتی که زن به دادگاه مراجعه کرده و حکم طلاق را دریافت کرده باشد، نقش شاهد در طلاق اهمیتی نخواهد داشت.
همچنین، در صورتی که مرد خود به شخص دیگری دستور طلاق همسر خود را داده باشد، نیز حضور شاهد در فرآیند طلاق ضروری نخواهد بود.
این موارد نشان می‌دهند که علاوه بر جنسیت همسر، طلاق بدون حضور شاهد می‌تواند ممکن و قابل اجرا باشد.
بدیهی است که در همه موارد قانونی، فرایند طلاق باید بر اساس قوانین و مقررات مربوطه صورت گیرد و نکات احاطه شده رعایت شود.

در هر صورت، برای جاری شدن صیغه طلاق در قانون مدنی، حضور شاهد یکی از تشریفات مهم است.
زمانی که زن به طلاق درخواست می‌دهد، باید شهود طلاق را معرفی کند.
حتی اگر طلاق غیابی باشد و مرد در دادگاه یا دفترخانه حاضر نباشد، همچنان نیاز به حضور شاهد برای طلاق وجود دارد.

به پاسخ این سؤال که شرایط و حکم طلاق از سوی زن بدون حضور شاهد چگونه است، باید گفت که طلاق از سوی زن ممکن است که شاهدی در حضور نباشد یا اینکه شاهدان حضور داشته باشند، اما شرایط شرعی شهادت را نداشته باشند.
در این صورت، طلاقی که اتفاق افتاده صحیح و قانونی نخواهد بود و شوهر می تواند بعد از صورت گرفتن طلاق از سوی زن، به دادگاه خانواده مراجعه کند و درخواست لغو حکم طلاق به دلیل عدم حضور یا فقدان شرایط شاهدان را داشته باشد.

آیا طلاق از طرف زوج بدون حضور شاهد امکان پذیر است

در مورد ضرورت "حضور شاهد در حکم طلاق" و "شرایط طلاق بدون حضور شاهد"، پرسشی مطرح می‌شود که آیا امکان طلاق از طرف زوج بدون حضور شاهد وجود دارد؟ پاسخ این پرسش همچنان منفی است؛ به این معنا که حکم طلاق از طرف مرد بدون حضور شاهد باطل و بی‌اثر است.
بدون توجه به اینکه آیا زن به صورت خودکار یا با وکالت به دفترخانه مراجعه کرده است.

با توجه به شرایط گذشته، طلاق توسط مرد با محدودیت‌های قانونی خاصی روبرو نبود و مردان می‌توانستند هر زمانی که بخواهند بدون نیاز به مراجعه به دادگاه، صیغه طلاق را خوانده و همسر خود را مطلقه کنند.

با وجود شروع وضعیتی نامطلوب، تنها یک عامل قادر بود کاهش آمار ازدواج در صورت مشروع و قانونی انجام شود.
برای انجام طلاق از سوی شوهر، حضور دو شاهد عادل الزامی بود.
اما زوجان بسیاری، به دلیل عدم دستیابی به شاهدان عادل، از طلاق همسرشان منصرف می‌شدند.
زیرا طلاق بدون شاهد باطل بود و همچنین زیادی از افراد عادل نیز تمایلی برای شهادت در مورد طلاق نداشتند.

این روند در حال حاضر تغییر کرده است و اکنون برای اعطای طلاق، مردان مجبورند از دادگاه مجوز بگیرند و سپس با مراجعه به دفاتر ازدواج و طلاق، طلاق خود را ثبت کنند؛ در غیر این صورت با مجازات جرم عدم ثبت طلاق مواجه خواهند شد و بنابراین، لازم است که حضور شاهد عادل توسط سردفتر در طلاق از سوی شوهر در نظر گرفته شود و در شرایطی که طلاق بدون حضور شاهد انجام می شود، صیغه طلاق توسط سردفتر فعلی قبول نخواهد شد.
بنابراین، دیگر نیازی به نگرانی از طرف مرد برای اعلام طلاق بدون حضور شاهد وجود ندارد.

مورد بسیار مهمی درباره حکم طلاق بدون حضور شاهد وجود دارد که به شرایط حضور شاهد برای صحت طلاق ارتباط دارد.
این شرایط فقط زمانی لازم است که عمل طلاق انجام شده و هیچ ارتباطی با مرحله دادگاه ندارد.
بنابراین، معرفی شاهد برای طلاق فقط در هنگام مراجعه به دفتر ازدواج و طلاق و هنگام تمایل به ثبت طلاق لازم است.

در مرحله حاضر، هنگام ثبت طلاق در دفترخانه، یکی از مدارک لازم، حضور شهود طلاق است.
اگر طرفین دارای شاهد طلاق نباشند، دفترخانه مجاز است دو نفر شاهد طلاق عادل را به زوجین پیشنهاد کند و هزینه های مربوط به آن باید توسط زوجین پرداخت شود.
در غیر اینصورت، دفترخانه مجاز به صدور سند طلاق نمی باشد.