شرایط صحت عقد نکاح

یکی از اهمیت‌های بزرگی که در جامعه ما وجود دارد، قرارداد ازدواج یا همان عقد نکاح است.
قانون‌گذار در قانون مدنی، یک سری شرایطی را تعیین کرده است که تنها در صورت رعایت آن‌ها، قرارداد صحیح خواهد بود.
این شرایط درباره عقد ازدواج نیز حقیقت دارد، به این معنا که در صورت رعایت این شرایط، قرارداد ازدواج به‌صورت صحیح صورت می‌پذیرد؛ در غیر این صورت، قرارداد صحیح نخواهد بود.
به عنوان مثال، طرفین باید بالغ باشند، قصد ازدواج داشته باشند و غیره.
به همین دلیل، در این مقاله به بررسی شرایط صحت قرارداد نکاح، شامل قصد و رضایت طرفین، اهلیت طرفین و موضوع و جهت قرارداد نکاح، پرداخته خواهد شد.

قصد و رضای طرفین

یکی از مسائل حائز اهمیت مبنی بر "صحت عقد ازدواج"، "قصد و رضایت طرفین" است.
آقا و خانمی که قصد ازدواج دارند باید "قصد" انجام این عمل را داشته باشند؛ به این معنا که نباید در وضعیتی مست یا بیهوش باشند، زیرا در این صورت "عقد باطل است".
همچنین، باید به انجام این عقد راضی باشند.
بنابراین، اگر هر یک از آنها تحت تأثیر قدرت دیگری "مجبور به ازدواج" شوند، "عقد نافذ نیست".
بر اساس ماده 1070 قانون مدنی، "رضایت زوجین شرط لازم برای اعتبار عقد است".
به این معنا که اگر یکی از زوجین به ازدواج راضی نباشد، "عقد نامعتبر است"؛ اما این فرد می‌تواند در آینده آن را "انجام دهد".

اهلیت طرفین

در زبان حقوقی، مفهوم "اهلیت" به معنای بالغ، رشید و عاقل بودن شخص می باشد.
به این معنا که فرد به سن بلوغ رسیده، رشید شده و دیوانه یا مجنون نباشد.
برای اطلاعات بیشتر درباره بلوغ، رشد و جنون می توانید اینجا را کلیک کنید.
با توجه به ماده 1041 قانون مدنی، ازدواج دختر قبل از رسیدن به سن ۱۳ سال و پسر قبل از رسیدن به سن ۱۵ سال نیاز به اذن ولی و با توجه به تصمیم دادگاه صالح دارد.
در مورد افراد سفیه یا کسانی که به سن رشد نرسیده اند، قانونگذار محدودیتی برای ازدواج در نظر نگرفته است.
زیرا طبق قانون مدنی، افراد سفیه توانایی تصرف در اموال و حقوق مالی خود را ندارند.
اما ازدواج یکی از عقد های غیرمالی است، به استثنای مهریه که جنبه مالی دارد و نیازمند اجازه ولی یا قیم است.
در صورتی که فرد مجنون یا دیوانه باشد و قصدی برای ازدواج نداشته باشد، ازدواج او صحیح نیست.
اما اگر جنون او پیش از رسیدن به سن بلوغ شروع شود و ادامه یابد، ولی می تواند به نیابت از او برای عقد ازدواج اقدام کند.
اما اگر پس از رسیدن به سن بلوغ دیوانه شود، قیم می تواند با اجازه دادستان به نیابت از طرف وی برای وی عقدی منعقد کند.

موضوع و جهت عقد نکاح

زوج‌ها باید در مراسم عقد نکاح به طور دقیق و معین شناخته شوند.
بر اساس ماده 1067 قانون مدنی، تعیین هویت زن و مرد به نحوی است که هیچ یک از طرفین در مورد هویت طرف دیگر شبهه‌ای نداشته باشد.
این شرط، همانا شرط صحت عقد ازدواج است.
لذا، اشتباه در تشخیص هویت یکی از طرفین می‌تواند در برخی موارد به ایجاد حق فسخ ازدواج منجر شود.
همچنین، اگر عقد بین طرفین قرارداد شده از نوع موقت باشد، باید حتما مدت زمان عقد موقت و مهریه آن مشخص شده باشد؛ در غیر این صورت، عقد باطل است.
علاوه بر این، هدف از ازدواج باید هدفی مشروع باشد، مانند تشکیل خانواده و ایجاد رابطه زوجیت.
اما اگر هدف از ازدواج نامشروع باشد، عقد آن باطل است.