شرایط شهادت در قانون مدنی

"شاهدان حاکمیت دعوی ها را یکی از ادله ی مهم، برای ثابت کردن مطالبات در دادگاه ها و همچنین در مسائل کیفری، بشمار می آورند.
استناد به شهادت شهود، می تواند بسیاری از دعاوی را ثابت کند که برای این منظور، شرایط قانونی معینی باید رعایت گردد.
پیدا کردن شواهد قوی و باقی ماندن شرایط قانونی، دو پارامتر اساسی برای موفقیت در استناد به شهادت شهود می باشد.
"

این موضوع به این علت است که شهادت شهود در تعیین سرنوشت یک دعوی نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند.
به همین دلیل در قانون مدنی شرایطی که برای شهادت لازم است، ذکر شده و همه افرادی که در مقام دفاع یا دعوا هستند و قصد به این دلیل استناد دارند، باید از شرایط شهادت در قانون مدنی آگاه باشند.

در این متن، ما قصد داریم دربارهٔ "تعریف و شرایط شهادت شهود در قانون مدنی" صحبت کنیم و نشان دهیم که چگونه "شرایط گواهی شاهدها در امور حقوقی" است.
اگر شما علاقمند به کسب اطلاعات دربارهٔ این موضوع هستید، صفحهٔ ادامهٔ مقاله را مطالعه کنید.

تعریف شهادت در قانون مدنی

ماده 174 قانون مجازات اسلامی، در تعریف شهادت، مشخص می‌کند: "شهادت عبارت است از ارائه اخبار شخصی غیر از طرفین دعوی، درباره اتفاق یا عدم اتفاق جرم، توسط متهم یا هر شخص دیگر، در حضور یک مقام قضائی.
" از این رو، اگر کسی جز افراد دعوی‌کننده، در مورد وقوع یا عدم وقوع اتفاقی به یک مقام قضایی اطلاع دهد، شهادت به حساب می‌آید.

تعریف شهادت در قانون مدنی به صورت خاص و اختصاصی تعریف نشده است و بنابراین یک ماده ویژه به آن اختصاص داده نشده است.
با این حال، قانون گذار از ماده‌های ۱۳۰۹ تا ۱۳۲۱ خود را به ادله اثبات دعوی در امور حقوقی و کیفری اختصاص داده و قوانین و رسوم مربوط به آن را ذکر کرده است.

به طور کلی، تعریف شهادت در قانون مدنی خارج از تعریف شهادت در قانون مجازات است.
در صورتی که در قانون مدنی شرایط شهادت موجود باشد و در عین حال شخصی به غیر از اصحاب دعوا با وجود برخی شرایط، حقایقی درباره حق یا وقوع امری در مورد یکی از اصحاب دعوا تأیید کند، به عنوان عمل شهادت محسوب می شود.

شرایط شهادت شهود در قانون مدنی

تبصره‌های ماده ۱۳۱۵ تا ۱۳۱۹ قانون مدنی به موضوع "شرایط شهادت در قانون مدنی” اختصاص دارند و در این قسمت از مقاله، می‌خواهیم با مشاهده قانون مدنی، در خصوص شرایط شهادت شاهدان در این قانون، بحث کنیم که به صورت زیر است:- شاهدان در شهادت خود باید قوای عقلی وحیانی و نیز قدرت حسی و شنوایی داشته باشند.
- شاهد باید بتواند مستقیماً به سؤالات مطروحه پاسخ دهد و نباید به شکلی از فهم و متوجه شدن تحت الشعاع قرار گیرد.
- شعبیه سازمان یا سازه‌ای که تابع شاهد با او استخدام شده، نباید از شاهد پول یا هر گونه روزی‌های ناجوانمردانه دریافت کند.
- شاهدان نباید با مرتکب جنایت یا افراد محکوم به حبس یا سایر جرائم مشابه در ارتباط باشند.
- فرد شاهد نباید تحت تأثیر الکل، دخانیات یا مواد مخدر باشد که بتواند تمایلات و قوای شهودی او را تحت تأثیر قرار دهد.
این شروط برای کسانی که به عنوان شاهدان در پرونده‌های قانونی شرکت می‌کنند ضروری است تا صحت و معتبر بودن شهادت آن‌ها تأیید شود.

ماده ۱۳۱۵ قانون مدنی به مشروطیت شهادت شاهدان در اسناد رسمی و اثباتی اشاره می‌کند.
طبق این ماده، شهادت باید قطعی و قابل اعتماد باشد و بدون هیچگونه تردید و شکی.
به این معنی است که شاهدان باید دربارهٔ مواردی که شهادت می‌دهند، دانشی داشته و این دانش را از طریق روش‌های قابل لمس و شناخته شده به دست آورده باشند و با قطعیت و اطمینان کامل، از آن موضوع گزارش دهند و فقط به گفته‌ها و شایعات اکتفا نکنند.

ماده 1316 قانون مدنی، در مورد شرایط شهادت در قانون مدنی، به مطابقت شهادت با دعوا اشاره دارد.
این ماده تعیین می‌کند: «شهادت باید، متناسب با دعوا باشد؛ اما اگر در لفظ مخالف و در معنا موافق یا کمتر از ادعا باشد، به ضرری نمی‌شود.
» این بدان معناست که محتوای شهادت، باید با دعوای مطرح شده مطابقت داشته باشد و به موضوع دیگری تعلق نگیرد.
مهم است بدانید که اگر شهادت، تنها بخشی از ادعا یا موضوع دعوا را اثبات کند، باید این شهادت را با اعتبار در نظر گرفت و به آن ترتیب اثر بدهیم.

ماده ۱۳۱۷ قانون مدنی، جزئیات شرایط استدلال توسط شهود را تعیین می‌کند.
این ماده بیان می‌کند: «شهادت شهود باید با موادی که توافق دارند، همخوانی داشته باشد، بنابراین در صورتی که شهود در مورد یک واقعه اظهارات متفاوتی داشته باشند، قابل قبول نخواهد بود، مگر اینکه از اظهارات آنها اطمینان کافی به دست آید.
» در نتیجه، شهادتی که توسط شهود ارائه می‌شود، باید مورد بررسی و اثبات یک واقعه خاص باشد، بلکه هر شاهد به موارد متفاوتی شهادت داده باشد.

در صورتی که به وسیلهٔ شهادت‌ها نتوانیم موضوع را اثبات کنیم، آیا می‌توان با استنباط از شهود مشترک، معیار درستی را به دست آورد؟ به عنوان مثال، اگر یکی از شاهدان مبلغ طلب را ده میلیون و شاهد دیگر آن را دوازده میلیون می‌داند، آیا می‌توانیم به طور قطع (با توجه به مقدار مشترک) اثبات کنیم که مبلغ طلب ده میلیون است؟

ماده 1318 قانون مدنی درباره شرایط شهادت شهود در قانون مدنی به اختلاف در خصوصیات اشاره می‌کند.
این ماده می‌گوید: "اختلاف شهود در خصوصیات امر، اگر موجب اختلاف در موضوع شهادت نباشد، اشکالی ندارد".
به این معنا که اگر شاهدان به موضوع مشترکی شهادت داده و در برخی جزئیات با هم اختلاف داشته باشند، مادامی که این جزئیات نقش مهمی در اثبات موضوع نداشته باشند، اشکالی نخواهد داشت.

ماده ۱۳۱۹ قانون مدنی، شأن شهادت شهود در قانون مدنی، وضعیتی را که شاهد درباره شهادت خود رجوع کند یا مشخص شود که شهادت وی در تضاد با واقعیت است، به بررسی می‌پردازد.
طبق این ماده، "شهادت او ترتیب اثر داده نمی‌شود".
به همین علت، در صورتی که در اثر چنین شهادتی، حکمی صادر شده باشد، در مرحله تجدید نظر، قابل نقض است.

شرایط شهادت شهود در امور حقوقی

پس از توضیح شرایط حضور شاهدین در دادگاه به موجب مادهٔ قانونی، در این قسمت از مقاله، قصد داریم به شرایط شاهدان در پرونده‌های قابل اثبات با استناد به شهود شاهدان پرداخته و مشخص کنیم که شاهدان چه ویژگی‌هایی باید دارا باشند زمانی که تمایل به اظهار دادگاهی خویش را دارند.

در امور حقوقی، شرایط لازم برای شهادت شهود به صورت زیر است:شهادت باید از تجربه و اطلاعات قطعی و یقینی برخوردار باشد و با موضوع دعوا که بین طرفین دعوا مطرح شده است، مطابقت داشته باشد.
همچنین، شهادت باید به صورت دقیق و درست اعلام شود و با واقعیت مطابقت داشته باشد.
این در حالی است که شهود باید خارج از هرگونه تعارض منافع یا مصلحت شخصی باشند و صرفاً بر اساس حقیقت ادا شود.
در نتیجه، به منظور اعتبار و قابل قبول بودن شهادت، ضروری است که شهود به نحوی ارائه شود که با قوانین و مقررات مربوطه سازگاری داشته باشد و در درجه اول وفاداری به حقیقت و عدالت را نشان دهد.