در قانون‌ها و مقررات کشور ما، دو نوع ازدواج به تأیید رسیده‌اند. این دو نوع شامل ازدواجِ دایم و ازدواجِ موقت هستند. ازدواجِ دایم به معنای ازدواجی است که بین یک زن و یک مرد بدون محدودیت زمانی بسته می‌شود، در حالی که ازدواجِ موقت یا همان صیغه، ازدواجی است که مدت آن گردش شرط صحت عقد می‌باشد.

از رغم تشابه‌هایی که در تشکیل ارتباط زوجیت و حرمت بین زوجین دارند، این دو نوع ازدواج در برخی موارد تفاوت‌هایی نیز دارند. شناخت این تشابه‌ها و تفاوت‌ها بسیار حائز اهمیت است، زیرا به زوجین کمک می‌کند تا با حقوق و تعهدات شرعی و قانونی خود آشنا شوند.

با توجه به توضیحات به شرح زیر، در این نوشتار ابتدا به توضیح و تعریف عقد دائم و صیغه می‌پردازیم؛ سپس به سوالی پیرامون شباهت‌ها و تفاوت‌های ازدواج دائم و موقت پاسخ می‌دهیم. در پایان نیز، مطابق مقررات قانون مدنی و شرع اسلام، تفاوت‌های این دو نوع از عقد ازدواج را به بررسی می‌پردازیم. با توجه به مطالب فوق، در این نوشتار ابتدا به تعریف عقد دائم و صیغه می‌پردازیم؛ در ادامه به پاسخ سوالی درباره شباهت‌ها و تفاوت‌های ازدواج دائم و موقت می‌پردازیم. در پایان، تفاوت‌های این دو نوع عقد ازدواج را مطابق مقررات قانون مدنی و شرع اسلام مورد بررسی قرار می‌دهیم.

شباهت های ازدواج دائم و موقت چیست

مگرچه اینکه ارتباط دائم و موقت در نسبت به تعریف و شرایطی مانند تعیین مدت، تفاوت‌هایی دارند و شرط مدت معین در تعریف ازدواج موقت، باعث تمایز صیغه ازدواج دائم می‌شود، اما با وجود این تفاوت در تعریف، هنوز شباهت‌های زیادی بین ازدواج دائم و موقت وجود دارد. این شباهت‌ها شامل موارد زیر است:

"ایجاد ارتباطی بین زوج‌ها در رابطه زناشویی و احترام به حریم شخصی، یکی از تشابه‌هایی است که بین عقد ازدواج دائم و موقت (صیغه) وجود دارد."

از جمله مواردی که شباهت‌های ازدواج دائم و موقت را برجسته می‌کند، وجود گونه‌های مشابهی از حقوق فرزندان متولد شده از صیغه و عقد دائم است. این مسئله باعث می‌شود که هم فرزندانی که از صیغه به دنیا آمده‌اند و هم آنهایی که از عقد دائم متولد می‌شوند، حقوق مشابهی داشته باشند و پدر و مادر آنان مکلف به تأمین حقوق قانونی آنها باشند. از این حقوق مهم، حق دریافت نفقه است که دارای اهمیت بسیاری است.

مسلمان، سوء تفاهم‌ها و تفاوت‌هایی با یک مرد یا زن غیرمسلمان دارد. این تفاوت‌ها شامل مسائل ازدواج دائم و موقت می‌شود.

موانع ازدواج در عقد دائم و عقد موقت، بسیار متنوع هستند. برخی از موانع می‌توانند به شکل زیر باشند: - ممنوعیت ازدواج با زنی که هم‌اکنون دارای شوهر است. - ممنوعیت ازدواج برای زن یا مردی که قبلاً ازدواج کرده‌اند. این موانع می‌توانند در برخی از جوامع و قوانین رایج باشند. البته این لیست تنها برخی از موانع ممکن است و بسته به شرایط فردی و قوانین مربوطه، می‌تواند متغیر باشد. منظور از عبارت "عقد دائم" ازدواج با همسری است که رابطه زناشویی برای مدت طولانی (به طور معمول تا پایان عمر) دارید. اما عقد موقت به نسبت کوتاه‌مدتتر است و برای مدت معین زمانی، قرارداد ازدواجی بسته میشود.

با توجه به قسمتی که در حالات مختلف ازدواج، از جمله ازدواج دائم و ازدواج موقت، در صورت جدایی ازدواجی، باید توجه شود، نگهداشتن عده از جانب زن به عنوان زوجه ضروری است. این امر برای حفظ استقلال و تضمین حقوق زوجه بسیار مهم است.

"مشروط بر شرایطی که در ازدواج موقت بودن یک زن به سراغ آن خواستگار شوند، همچنان که زنی که در عقد دایمی است، از نظر شرعی ممنوع است."

در حالت عقد موقت، مشابه عقد دائم، ازدواج همزمان با دو خواهر به شدت تابو و غیرقانونی است.

"یکی از تشابه‌های دیگر بین ازدواج دائم و ازدواج موقت این است که حقوق و مسئولیت‌های خانوادگی هریک از زوجین در هر دو نوع از ازدواج‌ها یکسان است. به عنوان مثال، در ازدواج دائم و ازدواج موقت، مادر زن به عنوان محرم به شمار می‌رود و همچنین پدر مرد نیز به عنوان محرم به شمار خواهد رفت."

تفاوت های ازدواج دائم با ازدواج موقت چیست

هرگونه ازدواج، به دلایل متعددی صورت می‌گیرد و شاهد تشابه‌های بسیاری است. اما باید توجه داشت که ازدواج دائم و ازدواج موقت از زمان و شرایطی جهت برخی ویژگی‌های متمایز برخوردار هستند. در ادامه، ما به بررسی این تفاوت‌ها می‌پردازیم. ازدواج دائم: ازدواج دائم یک تعهد بلندمدت است که میان دو نفر بر قرار می‌شود و بر مبنای عشق، احترام، وفاداری و همراهی همدلانه برای زندگی مشترک استوار است. این نوع از ازدواج معمولاً با تعهد به ایجاد خانواده، تحمل بار مسئولیت‌ها و ارایه حمایت همدلانه برای همسر در مواقع سخت همراه است. ازدواج موقت: ازدواج موقت یک توافق کوتاه‌مدت بین دو نفر است که به منظور رفع نیازهای جسمی و عاطفی فردان صورت می‌گیرد. در این نوع از ازدواج، هدف عمده جستجوی لذت و رضایت جنسی است و از طریق توافق زمانی محدود و مشخص شده انجام می‌شود. در نتیجه، اساس و محوریت هر یک از این دو نوع ازدواج از یکدیگر متفاوت است و بسته به شرایط و نیازهای هر فرد، می‌توانند انتخاب شوند.

تفاوت‌های اساسی بین ازدواج دائم و ازدواج موقت وجود دارد. در ازدواج موقت، تعیین مدت عقد، یکی از شرایط ضروری و لازم است که باعث اعتبار این عقد می‌شود. در صورتی که مدت مشخصی در صیغه ازدواج موقت وجود نداشته باشد، عقد موقت نامعتبر خواهد بود. اما در ازدواج دائم، عقد نکاحی بدون تعیین مدت انجام می‌شود و مدت آن نامحدود است. در نتیجه، مدت ازدواج دائم تعیین نمی‌شود.

علاوه بر تعیین مدت، لازم است در صیغه، مهریه نیز مشخص شود، که یکی از شرایط اصلی صحت صیغه و تفاوت‌های ازدواج دائم با ازدواج موقت است. در ازدواج دائم، زوجین می‌توانند پس از عقد، درباره تعیین مهریه توافق کنند و در صورت عدم تعیین مهریه، زن مهریه‌هایی دیگر را دریافت می‌کند.

در ازدواج مؤقت، بر خلاف عقد دائم، وظیفه مرد در پرداخت نفقه به همسرش وجود ندارد؛ مگر اینکه شرطاً یا طبق قرارداد تعهدی نفقه جاری شود. اما در عقد دائم، مرد ملزم به پرداخت نفقه به همسر خود است؛ در غیر این صورت، علاوه بر اینکه زن می تواند دادخواست حقوقی برای مطالبه نفقه ارائه دهد، مجاز به اقامه شکایت کیفری علیه مردی است که تامین نفقه را ترک کند.

در میان تفاوت‌های ازدواج دائم و موقت، یکی از آنها این است که جدایی زوجین در ازدواج موقت تنها از طریق درپیوش، نمی‌تواند رخ دهد. زیرا درپیوش برای عقد دائم مخصوص است. اما در ازدواج موقت، جدا شدن زن و مرد می‌تواند به وسیله اتمام مدت توافق، قطع تعهد محدوده زمانی یا لغو ازدواج صورت پذیرد.

مدت زمان یک ازدواج دائم با مدت زمان یک ازدواج موقت متفاوت است؛ در ازدواج دائم، مدت زمان نیمسال و در ازدواج موقت، مدت زمان سه ماه است. (مدت زمان سه ماه به معنای دورة پاکی دریافت کردن از ماهیانه است)