شباهت ها و تفاوت های فسخ نکاح با طلاق

یکی از دلایل انحلال نکاح، استفاده یکی از زوجین از حقوقی است که به علت عیوب زنان، عیوب مردان، تدلیس و تخلف از شرط صفت، قرارداد ازدواج را متوقف می کند.
براساس ماده ۱۱۲۰ قانون مدنی، قرارداد ازدواج دائم به فسخ یا طلاق منجر می شود.
بر این اساس، در مواردی می توان از فسخ نکاح صحبت کرد که به قرارداد ازدواج دائم اشاره دارد، نه قرارداد موقت.
طلاق نیز به همین شکل است.
یعنی طلاق هم در قرارداد ازدواج دائم ممکن است.
طلاق و فسخ نکاح هر دو به عنوان موارد انحلال قرارداد در نظر گرفته می شوند.
بنابراین شباهت این دو مورد به یکدیگر وجود دارد.
اما با این حال، با تفاوت هایی همراه هستند و هر کدام آثار خاصی دارند.
به همین دلیل در این مقاله، به مرور شباهت فسخ نکاح و طلاق، و تفاوت آنها می پردازیم.

شباهت فسخ ازدواج با طلاق

به عنوان ما قبلاً بحث کردیم ، بر اساس ماده 1120 قانون مدنی، "عقد دائم با صدور حکم از بین می‌رود".
بنابراین، می‌توان گفت که فسخ عقد با طلاق تشابه‌هایی دارد.
تشابه‌هایی که بین فسخ عقد و طلاق وجود دارد، را می‌توان به این شکل بیان کرد:

بر اساس ماده ۱۱۲۰ قانون مدنی، فسخ نکاح و طلاق هر دو به عنوان مواردی برای انحلال نکاح تلقی می‌شوند.
به عبارت دیگر، تصمیم به فسخ نکاح یا طلاق باعث انحلال شدن و از بین رفتن قرارداد نکاح می‌شود.
اما نکته مهم درباره انحلال قرارداد نکاح این است که این انحلال به گذشته اثری ندارد.
به عبارت دیگر، تا قبل از اقدام به فسخ یا طلاق، نکاح صحیح است زمانی که پس از آن، ازدواج منحل می‌شود و حقوق قانونی مربوطه را ندارد.

مشابهت‌های بین فسخ نکاح و طلاق می‌تواند در این جا مشاهده شود که عده فسخ نکاح و عده طلاق با هم برابر هستند.

مقررات مربوط به مهریه در هر دو نکاح یکسان هستند.

تفاوت فسخ نکاح با طلاق

با وجود شباهت‌های فسخ نکاح و طلاق، این دو اقدام با یکدیگر تفاوت‌های زیادی دارند و هر کدام ماهیت متفاوتی دارند.
تفاوت اصلی بین فسخ نکاح و طلاق می‌تواند به‌اختصار به شکل زیر توصیف شود: عمل فسخ نکاح به معنای قطع وابستگی‌ها و حقوق زن و شوهر به یکدیگر است.
این عمل می‌تواند به وسیله حکم قضایی یا موافقت طرفین اتفاق بیفتد.
در حالی که طلاق به معنای فسخ قانونی ازدواج و جدا شدن زوجین است.
بر خلاف فسخ نکاح، طلاق به تصمیم قاضی یا پرونده‌ای قضایی نیاز دارد.
اما علاوه بر این تفاوت اساسی، دیگر تفاوت‌های جزئی نیز بین فسخ نکاح و طلاق وجود دارد.
به طور کلی، فسخ نکاح می‌تواند به صورت توافقی و دوطرفه صورت بگیرد، در حالی که طلاق ممکن است به صورت یکطرفه اتفاق بیفتد.
همچنین، در صورت فسخ نکاح، معمولاً زن باید اجازه‌ی مرد را بگیرد، در حالی که در طلاق این اجازه لازم نیست.
بنابراین، علیرغم شباهت‌های فسخ نکاح و طلاق، تفاوت‌های زیادی بین این دو وجود دارد و هر کدام نحوه‌ی فسخ رابطه زناشویی را به شکل متفاوتی تعریف می‌کنند.

از لحاظ حقوقی و تشریفاتی، طلاق به عنوان یک عمل حقوقی در نظر گرفته می‌شود.
در این عمل، قوانینی وجود دارد که باید رعایت شوند و در غیر اینصورت، طلاق به‌طور صحیح شناخته نمی‌شود.
طبق قوانین شرعی و قانونی، برگزاری صیغه‌ی خاصی و حضور دو مرد عادل برای انجام طلاق الزامی است.
اما در مورد فسخ نکاح، تشریفات خاصی وجود ندارد و تنها با اراده‌ی صاحب حق فسخ، انجام می‌گیرد.

برای اعتبار داشتن طلاق صحیح، زن باید شرایط خاصی را داشته باشد.
به عنوان مثال، طلاق در حین عادت ماهیانه امکان‌پذیر نیست.
با این حال، برای فسخ نکاح چنین محدودیتی در نظر گرفته نشده است.
بنابراین، فسخ نکاح در این شرایط صحیح خواهد بود.

در صورتی که طلاق از نوع رجعی باشد، هنگامی که شوهر در دوره مشخصی رجوع کند، قادر است به همسر خود بازگردد.
اما در صورت فسخ نکاح، امکان بازگشت وجود ندارد.
بنابراین، برای زندگی مجدد با هم، ضروری است که یک قرارداد نکاح جدید به انعقاد برسد.

بر اساس ضوابط و مقررات جدید، طلاق تنها در صورتی قابل قبول است که طرفین به دادگاه مراجعه کرده و با استفاده از روش داوری، گواهی عدم امکان سازش را دریافت کنند.
در صورتی که طلاق به این صورت از سوی مرد درخواست شود، مرد باید به دادگاه مراجعه کند و با ذکر دلایل موجه برای طلاق، گواهی عدم امکان سازش را دریافت کند.
اما در خصوص فسخ نکاح، تفسیر وضعیت تنها وابسته به اثبات حق فسخ است و دادگاه مسئولیتی در اصلاح روابط بین زن و مرد و صدور حکم داوری ندارد.
به عبارت دیگر، دادگاه فقط بر اثبات حق فسخ تمرکز دارد و دخالتی در اصلاح روابط زن و مرد و ارجاع آنها به داوری ندارد.