یکی از عوامل حیاتی در اثبات یک دعوا، تحت عنوان "ادله اثبات دعوا"، توسط سوگند یا قسم می‌باشد. بنابراین، قوانین و مقررات مختص به سوگند در قوانین مدنی و آیین دادرسی مدنی تدوین شده است و سوگند قضایی، یکی از انواع سوگند است که به سه دسته سوگند بتی یا سوگند قاطع دعوا، سوگند تکمیلی و سوگند استظهاری تقسیم می‌شود. در مقالات قبلی به بررسی سوگند بتی و سوگند تکمیلی پرداخته شده است. اکنون می‌خواهیم در این مقاله به بررسی "سوگند استظهاری" بپردازیم که در واقع به سوگندی اشاره دارد که خواهان در دعاوی علیه میت باید آن را ادا کند، بدون اینکه دلایل او برای اثبات ادعا نقصی داشته باشند. در ادامه، به بررسی مفهوم سوگند استظهاری، شرایط آن، و تفاوت آن با سوگند بتی و تمکیلی می‌پردازیم.

سوگند استظهاری چیست

مانند آنچه ذکر گردید، یکی از انواع قسم‌ها، سوگند استظهاری است که بر اساس اساس فقه است. در حقیقت، مفهوم و معنای سوگند استظهاری در قانون مدنی و قانون آیین دادرسی مدنی بیان شده است. بنا به ماده 1333 قانون مدنی، در دعوای مربوط به پرونده‌هایی که حق اصلی ثابت شده و بقای آن در نظر حاکم ثابت نیست، قاضی می‌تواند از خواسته‌کننده درخواست کند که قسم بدهد که حق خود را حفظ کند. در این موقعیت، شخصی که به او نسبت به چیزی قسم گرفته شده است، نمی‌تواند قسم را به کلیه متهمین رد کند. به همین ترتیب، ماده 278 قانون آیین دادرسی مدنی نیز در مورد سوگند استظهاری تصریح می‌کند: "در دعوای مربوط به وصیت پس از اجرای نمایش مدعی و مدعی علیه، قسم بخواهند و در صورت امتناع از قسم، حق خواهند از دست رفت." برای کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع قسم‌ها در قانون، اینجا را کلیک کنید.

شرایط سوگند استظهاری

با توجه به ماده 1333 قانون مدنی و همچنین ماده 278 قانون آیین دادرسی مدنی، شرایط سوگند یا قسم استظهاری شامل موارد زیر می‌شود: - استظهاری بودن قسم: وقتی که یک فرد قصد اقدام به قسم یا سوگند در محاکمات را دارد، باید شرایط لازم را داشته باشد. - حضور در دادگاه: برای اینکه قسم استظهاری اعتبار داشته باشد، فرد باید در دادگاه حاضر شده و نیت خود را برای قسم اعلام کند. - تعهد به رعایت پیوستگی به قسم: شخصی که قصد قسم دادن دارد، باید پیوستگی کامل به قسم را تأیید و تعهد کند. - عدم حضوری لازم: در صورتی که حضور حضوری در دادگاه نیاز است اما به‌دلایلی امکان پذیر نمی‌باشد، می‌توان از شرایط سوگند استظهاری استفاده کرد. بنابراین، برای اعتبار قسم استظهاری و استفاده از آن، توجه به شرایط مربوطه ضروری است.

تمامی شرایطی که در آنها درخواست حقوق مطالبه شده از وراثت فوت کرده یک شخص مطالبه شود، در صورتی که مدعی ادله‌ای برای اثبات ادعا داشته باشد، دادگاه مکلف است برای صدور حکم به نفع مدعی، علاوه بر توجه به ادله او، از مدعی درخواست سوگند نماید. اگر مدعی از ارائه سوگند خودداری کند، حق او ساقط خواهد شد و این سوگند را در فقه سوگند استظهاری می‌نامند. توضیح: در شرایطی که مدعی حقوق مطالبه شده پس از فوت فرد مربوطه باشد و قصد دارد اثبات کند که وی حقوقی برای مطالبه دارد، حتما باید ادله‌ای برای اثبات دعوای خود ارائه کند. به این تناقضات نیز توجه شده و موقعیت او با توجه به ادله‌ای که ارائه کرده، بررسی می‌شود. اگر مدعی قصد داشته باشد که سوگند از طرف خود ندهد، حقوق وی ساقط خواهد شد که این را در فقه سوگند استظهاری به آن اشاره می‌کنند.

تگهای HTML مانند و را در متن برچسب کنید. متن: "ب ) از شرایط سوگند استظهاری دیگر می‌توان به ماده ۲۷۹ قانون آیین دادرسی مدنی اشاره کرد که طبق آن، اگر خواهان در دعوای بر میت باشد و وارث صاحب حق باشد و بتواند ادعای خود را اثبات کند، باید علاوه بر آن، سوگند هم بدهد. در صورتی که سوگند داده نشود، حق ادعا منسوخ خواهد شد.اگر تعداد وراث بیشتر باشد، هرکدام برای نصیب خود باید سوگند استظهاری بدهند و اگر بعضی سوگند بخورند و بعضی سوگند ندهند (ادای سوگند را نپذیرند)، فقط ادعا نسبت به افرادی که سوگند داده‌اند، ثابت خواهد شد. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره عدم اتیان سوگند، روی آن کلیک کنید."