خلاصه مقاله
این مقاله در مورد تقسیم ارث بین زنان و شوهران در ایران است.
بر اساس قوانین قانون مدنی، سهم ارث زن از شوهر به مقدار یک چهارم خواهد بود، اگر شوهر فرزندی نداشته باشد و به مقدار یک هشتم اگر فرزند داشته باشد.
این تقسیمبندی بر اساس ماده 940 قانون مدنی انجام میشود.
در صورت وجود چند همسر، این قانون تعیین میکند که سهم ارث بین همسران برابر تقسیم میشود.
هر همسر دائمی نیمی از یک چهارم ارث را دریافت خواهد کرد و در صورت وجود فرزند، نیمی از یک هشتم ارث را به ارث خواهد برد.
در مورد ارثبردگی بین همسران نیز، زوجین تنها در صورت داشتن ازدواج دائم میتوانند از هم ارث ببرند.
همچنین، در صورت داشتن چند همسر، سهم ارث برابر تقسیم میشود و زن دوم نیمی از یک چهارم ارث را به ارث خواهد برد، به شرطی که در ازدواج دائم با مرد باشد.
خانواده ما یکی از داراییهای مهم و بزرگترین سرمایههایمان است.
از طریق آنچه به ما از جانب پدران و مادرانمان وارد میشود، با نفوذ جانبی و نسبی، میراثی دریافت میکنیم.
تقسیم این میراث یا "حقوق وراثت" در کشور ما، بر اساس قوانین تعریف شده در قانونی که با رعایت درجات و طبقات، با زمینهای مرتبط با قوانین مدنی به اجرا در میآید.
یکی از مواردی که باعث تعلق سببی به ارث میشود، ارث زن است.
در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، سهم الارث زن در صورتی که مرد، فرزند داشته باشد، یک هشتم و در صورتی که مرد، فرزندی نداشته باشد، یک چهارم تعیین شده است.
اما اگر مرد بیش از یک همسر دائم داشته باشد، میزان سهم الارث نیز تغییر می کند.
در این مطلب، قصد داریم به بررسی سهم ارث زن از شوهر و همچنین سهم الارث دو زن از یک شوهر بپردازیم.
در این راستا، ابتدا بررسی میکنیم که سهم ارث زن از شوهر چگونه تعیین میشود و در صورتی که فرزندی وجود داشته باشد و همچنین در صورت عدم وجود فرزند، سهم ارث دو زن از شوهر چه تفاوتی خواهد داشت.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، در ادامه مطلب، با ما همراه باشید.
سهم ارث زن از شوهر
توجه داشته باشید که ارث در ایران، علاوه بر اصول و مقرراتی که بر اساس نسبت و ارتباط خونی تعیین میشود، به دلیل دلایل دیگری نیز ممکن است به وراث به وجود آید.
طبقات و درجات ارث که از قوانین مدنی گرفته شدهاند، مبتنی بر اصولی است که از شریعت مقدس الهی الهام گرفته شدهاند.
در این تقسیمبندی، وراثان بر اساس سلسلهمراتب نسبتی و خونی خود دستهبندی میشوند.
همانطور که پیش از این اشاره شد، ارتباط زوجیت بین دو نفر موجب توارث خواص و حقوقی از یکدیگر میشود.
بنابراین، در صورت فوت همسر، زندگی کننده از زوج/همسرش، ارث میبرد و ماده ۸۶۴ قانون مدنی این مسئله را تنظیم کرده است.
این ماده بیان میکند که اشخاصی که از طریق این ارتباط زوجیت، ارث میبرند شامل هر دو زن و شوهر میشود، هرچند که یکی از آنها هنگام فوت دیگری زنده باشد.
مطابق با ماده 940 قانون مدنی، زوجین تنها در صورتی از یکدیگر به عنوان وارث مستقیم میتوانند بهرهمند شوند که در رابطه زوجیت دائمی باشند.
بنابراین، ارثبردگی در صورت عقد مؤقت اثبات نمیشود.
با این حال، زوجین میتوانند تصرفی برای یکدیگر در مورد حدود یک سوم از داراییهای خود وارد کنند.
شرط دیگر برای وراثت زوجین از یکدیگر زنده بودن هر یک از ایشان در زمان فوت دیگری میباشد.
البته، در صورت داشتن فرزند و نداشتن فرزند، سهم ارث زن از شوهر با توجه به شرایط مختلف خواهد بود.
بر اساس قوانین قانون مدنی، اگر شوهر، فرزندی نداشته باشد، سهم ارث زن به مقدار یک چهارم خواهد بود و در صورتی که فرزند داشته باشد، سهم ارث زن یک هشتم خواهد بود.
سهم الارث دو زن از یک شوهر
همانگونه که اشاره شد، زن در وضعیت ازدواج دائمی، براساس سهمی که در قانون مدنی تعیین شده است، از همسر خود ارث میبرد.
اما چالشی که در اینجا مطرح میشود این است که آیا وجود چند همسری بر توزیع ارث تأثیری دارد یا خیر؟ برخی از مردان به ازدواج مجدد میپردازند و همسر دوم حق انتخاب دارد، در این قسمت میخواهیم بررسی کنیم که چگونه سهم ارث زن در حضور همسر دیگر مرد مشخص میشود.
در پاسخ به سوال قبلی، ماده 942 قانون مدنی تعیین میکند که در صورت ازدواج چندگانه، ربع یا چهارمین قسمت تمامی ارثیهی متعلق به همسر را، بین همه ازدواجها تقسیم میکنند.
این یعنی اگر یک مرد، دو همسر دائم یا بیشتر داشته باشد، سهمی که به لحاظ قانونی برای همسرانش در ارث باقی میماند، بین این همسران تقسیم میشود.
سهم ارث دو زن از شوهر درصورت داشتن فرزند
در بخشهای قبل، ما سهم الارث زن را موردبررسی قرار دادیم و در ادامه، به تحلیل سهم الارث در صورت تعدد زوجات و وجود دو زن یا بیشتر از یک شوهر پرداختیم.
اکنون سؤالی مطرح میشود؛ چگونه سهم الارث زن در صورت چند همسری و تعدد زوجات با توجه به وجود فرزند تغییر میکند؟ در این بخش، ما سهم ارث دو زن از یک شوهر را به احتساب وجود فرزند موردبررسی قرار خواهیم داد.
به طور کلی، قوانین مربوط به تقسیم میراث در صورت وجود همسران بیشتر از یک نفر بسیار پیچیده است.
اما در حالت خاصی که مردی دو همسر و فرزند دارد، سهم همسر دوم یک هشتم از کل ارث خواهد بود.
به تفصیل، بر اساس ماده 942 قانون مدنی، لازم است یک هشتم میراث به طور مساوی بین همسران دائمی مرد تقسیم شود.
بنابراین، اگر دو همسر وجود داشته باشد، هر یک نصف یک هشتم کل میراث را دریافت خواهند کرد.
در اینجا باید توجه داشت که داشتن یا نداشتن فرزند توسط همسر، موثر نخواهد بود؛ بلکه تاثیر بر داشتن فرزند توسط مرد خواهد بود.
سهم ارث دو زن از شوهر در صورت نداشتن فرزند
در قسمت قبل، ما به بررسی ارث زوج و زوجه و سهم الارث زوجات در صورت داشتن فرزند پرداختیم.
سوالی که در این بخش مطرح میشود، این است که چگونه سهم الارثدو زن از یک شوهر در صورت عدم وجود فرزند محاسبه میشود.
اکنون به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت.
در اقسام قبل، بیان کردهایم که سهم الارث زن به شرطی که مرد، فرزندی نداشته باشد، یک چهارم است.
به عبارت دیگر، براساس ماده 924 قانون مدنی، اگر مرد چند همسر داشته باشد، سهم الارث باید به تساوی بین همسران تقسیم شود.
به همین دلیل، اگر دو همسر مرد وجود داشته باشد و مرد دارای فرزند باشد، یک چهارم سهم الارث بین زنان تقسیم میشود.
سهم الارث زن دوم بدون فرزند از شوهر
در بخشهای قبل، به بررسی سهم زن در ارث در صورت تعدد زوجات پرداختیم.
همچنین، بحثی راجع به سهم زن دوم بدون فرزند از شوهر مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
سؤالی که در این بخش مطرح میشود، مربوط به مقدار سهم الارث زن دوم بدون فرزند از شوهر است.
در این مطلب، بر آن هستیم تا به این موضوع پرداخته و جزئیات آن را مورد بررسی قرار دهیم.
به سوالی که مطرح شده پاسخ داده میشود.
همواره باید به این نکته توجه کرد که در صورتی که زوج فرزند نداشته باشد، ارث زوجه در این حالت یک چهارم میباشد.
قانوناً همسران در این موضوع باید به یکسانی از ارث شوهرشان دست یابند، بنابراین در صورت عدم وجود فرزند، صدمه ترک زوجهها به صورت مساوی بین آنها تقسیم میشود و همسر دوم نیز به اندازه سایر همسران، ارثی دریافت میکند.
میزان ارث زن دوم از شوهر
همانطور که توضیح داده شد، طبق ماده ۹۴۰ قانون مدنی، زن و مرد فقط در صورت داشتن یک ازدواج دائم میتوانند از هم ارث ببرند.
بنابراین، همسر دوم مرد نیز تنها زمانی به عنوان ورثه محسوب میشود و از همسر مرد ارث میبرد که در ازدواج دائم با او باشد.
در غیر این صورت، از ارث محروم خواهد بود.
ماده ۹۴۲ قانون مدنی نیز میفرماید: «در صورت وجود چند همسر، ربع یا ثمن اموالی که به هر همسر تعلق دارد، بین همه آنان برابر تقسیم میشود.
» بنابراین، اگر مرد تنها یک همسر دیگر دائمی داشته باشد و صاحب فرزندی نباشد، زن دوم نیمی از یک چهارم ارث و در صورت وجود فرزند، نیمی از یک هشتم ارث را به ارث میبرد.
سوالات پر تکرار
- با توجه به توضیحات مذکور در مقاله، می توان نتیجه گرفت که ثبت ولادت نوزادان و دریافت شناسنامه آنها، به عنوان یک وظیفه قانونی و اداری، ضروری و الزامیست.
بر اساس قوانین مربوطه، مهلت معینی برای انجام این وظایف وجود دارد و تاخیر در این امر با مجازاتی همراه خواهد بود.
بنابراین، از آنجا که والدین یا اشخاص مسئول دریافت شناسنامه برای نوزادان، مسئولیت قانونی دارند، توصیه می شود که این وظایف با رعایت قوانین و در مهلت تعیین شده انجام شود تا به یک وضعیت قانونی مطلوب برسید.
به علاوه، لازم است توجه داشت که مهلت دریافت شناسنامه و ثبت ولادت نوزاد، 15 روز پس از تاریخ تولد محاسبه می شود و در صورتی که نوزاد در حین سفر به دنیا بیاید، مهلت محاسبه شده از تاریخ ورود به مقصد به کار گرفته می شود.
همچنین، مسئولان اعمال و ثبت ولادت مانند پدر و مادر، مدت 15 روز برای اعلام و ثبت ولادت نوزاد و دریافت شناسنامه برای او دارند.
در صورت عدم رعایت این مهلت، مسئولیت تعیین تکلیف به عهده ذینفعین قرار می گیرد.
بنابراین، انجام به موقع وظایف قانونی و اداری مربوط به ثبت ولادت نوزادان و دریافت شناسنامه آنها، نقش مهمی در ایجاد وضعیت قانونی مسئله دارد.
لذا، توصیه می شود تا تاخیر در این امر از طریق رعایت مهلت های قانونی جلوگیری شود تا همواره دریافت شناسنامه و ثبت ولادت نوزاد در کمترین زمان ممکن انجام شود.
نتیجه گیری
توضیحات مطرح شده در این مقاله درباره تعیین سهم ارث زن در صورت داشتن همسر دیگر بسیار مهم است.
بر اساس قوانین قانون مدنی، در صورتی که مرد دو همسر داشته باشد و همچنین فرزندی نیز دارد، سهم ارث زن یک هشتم از کل ارث خواهد بود.
بنابراین، حضور همسر دیگر تاثیری در تقسیم ارث نخواهد داشت و تصمیمات قانونی بر مبنای ماده 942 قانون مدنی اعمال خواهد شد.
این موضوع نشان میدهد که در تقسیم میراث، داشتن فرزند توسط همسر دوم تاثیری دارد ولی داشتن فرزند توسط همسر اول موثر نیست.
در نتیجه، با توجه به این مسائل، تشکیل خانواده در ایران میتواند به تقسیم میراث بین همسران دوم و سهم ارث زن منتهی شود.