سهام ممتاز چیست

یکی از اقداماتی که می‌توان در شرایط بحران مالی شرکت‌های سهامی برداشت برای افزایش سرمایه به‌کار برد، انتشار "سهام ممتاز" است.
سهام ممتاز، نامی است که برتری آن نسبت به سهام عادی قابل‌مشاهده است و امتیازاتی برای آن تعبیه می‌شود به‌صورتی که سرمایه‌گذاران را برای سرمایه‌گذاری در شرکت و حمایت از آن جذب کند.

با توجه به نوع خاصیتی که به آن پرداخته می‌شود، این هدیه‌ها به دو دسته مالی و غیرمالی تقسیم می‌شوند.
این امکان را برای سهامداران ویژه به وجود می‌آورد که بر خلاف سهامداران عادی در اولویت دریافت سود قرار می‌گیرند و همچنین تا حدودی سهامی از دارایی‌های شرکت در اختیار خود قرار می‌دهند.
سهام ویژه انواع متنوعی دارد، و تفاوت‌هایی در میزان سودی که دریافت می‌کنند، وجود دارد و ویژگی‌های خاص خود را نیز دارا می‌باشند.

با رویکردی جدید در این مقاله به بررسی سهام ممتاز و تفاوت آن با سهام عادی می‌پردازیم.
سهام ممتاز، سهامی است که به دارندگانش امتیازات ویژه‌ای ارائه می‌دهد.
در این مقاله با مباحثی از قبیل تعریف سهام ممتاز، کسانی که به آن تعلق می‌گیرد، ویژگی‌های آن، انواع سهام ممتاز، مزایا و معایب آن، فرمول محاسبه سود سهام ممتاز و نقل و انتقال این نوع سهام آشنا می‌شویم.
با استفاده از تگ‌های قوی و تاکیدی این مطالب را بیان می‌کنیم تا اهمیت بیشتری به آن‌ها بدهیم.

سهام ممتاز چیست و به چه کسانی تعلق میگیرد؟

شرکت‌های سهامی، پس از ثبت شدن، مجبورند انواع مختلف سهام را به منظور تأمین سرمایه مورد نیاز خود، منتشر کنند.
یکی از نوع‌های مهم سهام، سهام ممتاز است.
این نوع سهام بیشتر به زمانی که شرکت در شرایط پر ریسک و بحرانی قرار دارد و نیاز به افزایش سرمایه دارد، عرضه می‌شود.
همچنین، اگر شرکت نیاز به حمایت مالی، اعتبار یا تخصص از اشخاص خاصی دارد، این نوع سهام به آنان اختصاص می‌یابد.

بدین ترتیب، به سوالی که مطرح کرده‌اید درباره ویژگی‌های سهام ممتاز، پاسخ این است: سهام ممتاز به مالکان خود حقوق مالکیت در شرکت را به همان اندازه‌ای که سهمی دارند، می‌دهند و علاوه بر آن، امتیازات ویژه‌ای نیز به سهامداران ممتاز نسبت به سهامداران عادی اعطا می‌شود.
برخی از این امتیازات شامل بهره‌برداری بیشتر، دریافت سود ثابت و اولویت در دریافت سود است.
این امتیازات با هدف جذب سرمایه‌گذاران و تامین منابع مالی برای شرکت اعطا می‌شوند تا به نوعی سودی که دریافت می‌کنند را تضمین کنند.

سهام ممتاز چیست؟
سهام ممتاز، سهامی هستند که طبق قوانین تجارت، به برخی افراد اختصاص داده می‌شوند.
در صورتی که شرکت به برخی از سهام‌داران خود با رعایت قوانین و مقررات مزایایی اعطا کند، این سهام را سهام ممتاز می‌نامند.
عرضه این سهام به افرادی که شرکت به حمایت مالی، روابط و نفوذ آن‌ها نیاز دارد، بر اساس اساسنامه شرکت انجام می‌شود.

ویژگی های سهام ممتاز

سهام ممتاز، نوعی سهام با ویژگی‌های ویژه است که به طور عمده در شرکت‌های سهامی خاص به فروش می‌رسند.
این سهام‌ها امتیازاتی منحصر به فرد دارند که صاحبان آن‌ها می‌توانند بهره‌برداری کنند.
امتیازات شامل اولویت در خرید سهام جدید، دریافت سود بالاتر نسبت به سهامداران معمولی و افزایش اولویت در دریافت سود در هر شرایطی حتی در زمان تصفیه شرکت می‌شود.

یکی از مزایای عمده سهام ممتاز این است که این سهام معمولاً در شرایطی منتشر می‌شوند که شرکت به افزایش سرمایه نیاز دارد.
با تخصیص امتیازاتی به سهام‌داران، آن‌ها را تشویق می‌کنند تا سرمایه خود را در شرکت سرمایه‌گذاری کنند.
همچنین، این سهام در برخی شرایط قابل انتقال هستند.
یکی از ویژگی‌های دیگر این نوع سهام این است که در بسیاری از موارد، سود ثابتی برای صاحبان سهام ممتاز پیش‌بینی می‌شود.

دارندگان سهام این نوع در واقع مالک شرکت هستند و علاوه بر آن، در بسیاری از موارد، انتخاب اعضای هیئت مدیره از بین سهامداران برتر انجام می‌شود.
از ویژگی‌های دیگر این نوع سهام، حق رای اضافی در مجامع شرکت برای صاحبان آن است.
با این حال، در برخی شرکت‌ها، بر اساس تأسیس‌نامه آن‌ها، حق رای برای سهامداران برتر وجود ندارد.

انواع سهام ممتاز

سهام ممتاز، شکل‌های مختلفی در شرکت‌های سهامی دارند.
این شکل‌ها شامل سهام ممتاز جمع‌شونده، سهام ممتاز غیرجمع‌شونده، سهام ممتاز مشارکتی، سهام ممتاز با حق مشارکت کامل و حق مشارکت محدود در سود، سهام ممتاز قابل تبدیل، سهام ممتاز با نرخ سود شناور و سهام ممتاز قابل بازخرید هستند.
هر یک از این انواع سهام، ویژگی‌های خاصی دارند که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره خواهد شد.

"سهام غیرجمع‌شونده یا سهام عادی، سهامی هستند که هر ساله سود آنها به صورت مستقیم به سهامداران تعلق می‌گیرد بدون انتظار برای سال‌های آتی.
اما سهامداران سهام ممتاز یا سهام با جمع شدن در اولویت قرار می‌گیرند، به این معنا که اگر تعویق در پرداخت سود رخ دهد، مبلغ سود معوقه به آنها پرداخت می‌شود.
بنابراین، در سهام ممتاز امکان انباشت سود وجود ندارد و همچنین در صورت وجود سود، تنها سود سال جاری به سهامدار تعلق می‌گیرد.
"

سهم ممتاز یک نوع سهم مشارکتی است که صاحبان آن، به جز دریافت سود سهام ممتاز، در سود باقیمانده شرکت نیز با سهامداران عادی مشارکت می‌کنند.
در صورتی که این مشارکت به صورت کامل باشد، صاحبان سهام ممتاز علاوه بر دریافت سود خود، سهمی هم در سود باقیمانده دریافت می‌کنند و در صورتی که مشارکت محدود باشد، می‌توان به مقدار محدود و مشخصی از سود باقیمانده بهره‌برداری کرد.

سهام‌های ممتاز قابل تبدیل نیز سهامی هستند که به آن‌ها سود ثابت تعلق می‌گیرد، اما در صورتی که نرخ سود ثابت شرکت بهبود یابد و از نرخ سود سهام عادی کمتر باشد، شرایطی فراهم می‌شود تا سهام‌های ممتاز به سهام عادی تبدیل شوند و بتوانند سود بیشتری را به سرمایه‌گذاران عادی تخصیص دهند.
سهام‌های ممتاز با نرخ سود شناور نیز سهامی هستند که سود ثابتی ندارند و میزان سود آن‌ها وابسته به نوسانات بازار و قیمت سهام شرکت است.

سهام‌های قابل بازخرید برای سرمایه‌گذارانی است که شرکت صادرکننده این سهام را بازخرید تضمین کرده است.
در این نوع سهام، شرکت صادرکننده می‌تواند با توجه به شرایط تعیین شده در اساسنامه و به قیمتی که برای آن سهام تعیین شده است، سهام را بازخرید کرده و سرمایه‌گذاران را از آن خارج کند.
این بازخرید می‌تواند بصورت اختیاری یا الزامی در نظر گرفته شده و زمان بازخرید می‌تواند با یا بدون سررسید باشد.

مزایا و معایب سهام ممتاز

سهام بهینه به دارندگان خود مزایا و معایب مالی و غیرمالی ارائه می‌دهد.
با احتساب این نکات، افراد برای خرید و نگهداری سهام بهینه تمایل دارند.
از جمله مزیت‌های غیرمالی سهام بهینه، انتخاب هیئت مدیره از بین صاحبان سهام بهینه است و سهامداران بهینه حق در اظهار نظر درباره مسائل مهم شرکت را دارند.
علاوه‌براین، این افراد می‌توانند در جلسات عمومی شرکت حق رأی بیشتری داشته باشند.
بنابراین، سهام بهینه به دارندگان خود امکانات و سطوح بالاتری از شرکت را ارائه می‌دهد.

مزیت های مالی برجسته سرمایه گذاری در سهام ممتاز به شرح زیر است:1.
تعلق سود ثابت: اکثرا سود حاصل از سرمایه گذاری در سهام ممتاز به سهامداران تعلق می گیرد؛ به عبارت دیگر، میزان ثابتی از سود تجارت شرکت و یا درصد ثابتی از ارزش اسمی سهام ممتاز به آنها پرداخت می شود.
2.
اولویت در دریافت سود: حق انتخاب اینگونه سهامداران برای دریافت سود به آنها اولویت می بخشد؛ به عبارت دیگر، در مقایسه با سهامداران عادی، دریافت سود برای دارندگان سهام ممتاز در اولویت قرار می گیرد و آنها با سرعت بیشتری سود خود را دریافت می کنند.

این مزیت در شرایطی که سود حاصله از فعالیت‌های شرکت کافی نباشد و تعداد زیادی از سهامداران در صف دریافت سود قرار داشته باشند، بسیار اهمیت دارد.
سهام‌ممتاز، علاوه بر این، به دارندگان حق تقدم مزیت می‌بخشد که در زمان انحلال شرکت نسبت به دارایی‌های شرکت اولویت داشته باشند.
این نکته بسیار قابل توجه است زیرا در صورتی که شرکت منحل شود و منابع کافی برای پرداخت بدهی و سود به سهامداران وجود نداشته باشد، این حق تقدم اهمیت بسیاری خواهد داشت.

یکی از مشکلات سهام ممتاز این است که در برخی موارد، حق رأی صاحبان این سهام نادیده گرفته می‌شود.
علاوه بر این، یک نقص دیگر این نوع سهام این است که با توجه به ثبات نرخ سود سهامی که به صاحبان سهام ممتاز پرداخت می‌شود، در شرایط تورم اقتصادی ممکن است ارزش آن سود را به ندرت افزایش دهد و به همین دلیل در شرایط اقتصادی نامساعد، سهام ممتاز جذابیت کمتری برای سرمایه‌گذاران دارد.

تفاوت سهام ممتاز با سهام عادی

تفاوت‌های بین سهام ممتاز و سهام عادی، در امتیازاتی است که به دارندگان خود ارائه می‌شود.
سهام ممتاز به دارندگان خود در مقایسه با سهام عادی سود بیشتری تخصیص می‌دهد.
در شرایط بحرانی، سود ثابتی که به سهام‌داران ممتاز پرداخت می‌شود، به طور عمده بیشتر از سودی است که به سهام‌داران عادی تعلق می‌گیرد.

در سهام‌های ممتاز، از سایر سهام عادی متمایز می‌شود.
دارندگان سهام ممتاز، حق اولویت در خرید سهام جدید را دارا هستند و دریافت سود به آنها اولویت می‌دهد.
این امر در شرایطی که شرکت، به اندازه کافی منابع مالی برای پرداخت سود ندارد یا شرکت تصفیه شده باشد، بسیار مهم است.
تفاوت دیگر، در این است که انتخاب اعضای هیئت مدیره از بین سهامداران ممتاز ممکن است، اما این مسئله برای سهامداران عادی رواج زیادی ندارد.

سهامداران عادی، حق رای در مجامع عمومی و فوق العاده شرکت را دارند اما این حق به سهامداران ممتاز در بعضی شرکت‌ها تعلق نمی‌گیرد.
سود سهام ممتاز عموماً ضمانت شده است، اما این امکان برای سهام عادی در اکثر موارد وجود ندارد.
تفاوت دیگر این است که سهام ممتاز اکثراً در شرایطی که شرکت نیاز به افزایش سرمایه دارد، عرضه می شوند.
اما سهام عادی در هر شرایطی قابل عرضه هستند.

فرمول سهام ممتاز

نسبت به نحوه محاسبه سود سهام ممتاز، این ویژگی بسته به نوع سهم ممتاز کاملاً متفاوت است.
سود سهام ممتاز جمع‌بندی شده به این شکل محاسبه می‌شود که سود ثابت یا متغیر سال‌های قبلی به همراه سود سال جاری به صاحبان سهام ممتاز پرداخت می‌شود، و سود سهام غیر جمع‌بندی شده نیز مربوط به سود سال جاری بدون در نظر گرفتن سودهای قبلی خواهد بود.

در سهام مشارکتی به شیوه‌ی سهام ممتاز، محاسبه‌ی سود بدین صورت است که در صورت مشارکت کامل، سود معوق به همراه سود سال جاری به دارندگان سهام ممتاز پرداخت می‌شود.
سپس، سود به سهام‌داران عادی اختصاص داده می‌شود و در نهایت، سود باقی‌مانده بین سهامداران ممتاز و عادی تقسیم می‌شود.

فرمول سهام ممتاز در روش مشارکتی محدود نیز به این صورت عمل می کند: ابتدا سود معوق و سود جاری به دارندگان حساب ممتاز پرداخت می شود و سپس سهامداران عادی نیز به نسبت سهم خود از سود، سودی دریافت می کنند.
پس از این مراحل، سهامداران ممتاز با در نظر گرفتن درصد مشخص شده، با سهامداران عادی در مبلغ یا سود باقی مانده همکاری می کنند.

خرید و نقل و انتقال سهام ممتاز

از آنجا که سهام ممتاز با نام ویژه‌ای هستند و برای عرضه آنها به افراد شرایط خاصی در نظر گرفته می‌شود، نقل و انتقال این سهام نیز تحت قوانین مربوطه صورت می‌پذیرد که در اساسنامه شرکت بیان شده است.
به عبارت دیگر، فروش و خرید سهام ممتاز تنها به افرادی امکان پذیر است که شرایط مالی، اعتباری و سایر شرایطی که شرکت مورد نظر دارد را داشته باشند و بقیه سهامداران نیز باید موافقت خود را برای نقل و انتقال سهام ممتاز اعلام نمایند.

یک مورد مهم در خصوص خرید و انتقال سهام ممتاز وجود دارد.
سهام ممتاز به دلیل توانایی و اعتبار افراد، تنها به آنان تعلق می‌گیرد.
انتقال سهم یا فوت سهامدار می‌تواند باعث از بین رفتن ویژگی ممتاز سهم شود و سهام عادی تلقی شود.

به طور کلی، می‌توان گفت سهام ممتاز در شرکت قابل انتقال هستند.
اما برای نقل و انتقال آن‌ها باید در اساسنامه شرکت ذکر شود و انتقال نیز باید به شخصی صورت گیرد که ویژگی‌های ممتاز سهام را حفظ کند، مانند توانایی‌های مالی و اعتباری.
به طور کلی، سهام ممتاز به عنوان پاداش برای دریافت عواید تخصصی به فرد دیگری منتقل می‌شوند و شرایط انتقال سهام ممتاز با سهام عادی تفاوت دارد.

گونه‌های مختلفی از سهام‌های ممتاز وجود دارند، که به سهم‌های جمع شونده و سهم‌های غیر جمع شونده تقسیم می‌شوند.
این دو نوع سهم از نظر روش محاسبه سودی که به سهامداران پرداخت می‌شود، تفاوت دارند.
در سهام جمع شونده، حتی اگر پرداخت سود به تاخیر بیفتد، مبلغ سودی که باید در موعد مقرر پرداخت شود تجمیع شده و زمانی که شرکت توانایی پرداخت سود را داشته باشد، به سهامدار تعلق می‌گیرد.

این مسئله باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران تمایل بیشتری به خرید سهام ممتاز جمع شونده داشته باشند، چراکه پرداخت سود آن‌ها هرچند با تاخیر، تضمین شده است.
یک نکته حائز اهمیت درباره سهام ممتاز جمع شونده وجود دارد و آن این است که تا زمانی که شرکت سودهای تجمعی را به دارندگان سهام ممتاز پرداخت نکند، حق پرداخت سود سهام‌داران عادی را ندارد.

بدین صورت، سهام ممتاز، که به صورت غیر قابل جمع شوندۀ سهام هستند، حاوی سود تاخیری نمی‌باشند و زمانی که شرکت قادر به پرداخت سود باشد، تنها سودی که در همان سال به سهامدار این نوع سهام تعلق می‌گیرد، به او پرداخت می‌شود.
دارندگان سهام ممتاز غیر قابل جمع شونده نیز اولویت برای دریافت سود را نسبت به سهامداران عادی دارند.

بنابراین، سهام ممتاز قابل جمع شدن و غیر قابل جمع شدن همدیگر را از نظر انباشت سود، تفاوتی دارند و این باعث می‌شود که ارزش سهام ممتاز قابل جمع شدن نسبت به سهام غیر قابل جمع شدن بیشتر باشد.
بایستی توجه داشت که در بسیاری از موارد برای جلب تمایل سرمایه‌گذاران به خرید سهام غیر قابل جمع شدن، آنها حق رأی نیز داشته باشند.