سلسله مراتب مقامات قضایی در دادسرا

هر سازمان و نهاد نیازمند ساختار و تقسیم بندی مشخصی است تا در دستگاه و مقامات خود، در انجام وظایف و تصمیم گیری ها، یکپارچه و منظم باشد.
وجود مقامات بالاتر به این دلیل ضروری است که در صورت بروز اختلافات و عدم توافق در تصمیم گیری، فردی که بیشترین تجربه و دانش را داراست، قادر باشد تصمیم نهایی را اتخاذ کند.

نمایندگان سلسله مراتب مقامات از نهادهای قضایی و دادگستری نیز نیازمند هستند.
این نهادها، به عنوان مسئولان اصلی برقراری نظم و امنیت در جامعه، نقش بسیار مهمی دارند که بیشترین ارتباط و مسئولیت را به عهده دارند.
بنابراین، لازم است که سلسله مراتب در این نهادها به شکل بیشتری حس می شود.
یکی از نهادهای قضایی، دادسرا است که دارای سلسله مراتب خاص خود می باشد و هر سمت در آن وظایف مشخصی دارد.

با توجه به توضیحات بالا، مقاله حاضر به بررسی سلسله مراتب مقامات قضایی در دادسرا می‌پردازد.
در این مقاله، نقش هریک از مقامات قضایی دادسرا، از جمله دادستان، معاون وی، بازپرس و دادیار، به تفصیل شرح داده خواهد شد.
اگر درباره این موضوع سوالی دارید، همراه ما باشید.

سلسه مراتب مقامات قضایی در دادسرا

تیم های پیاده سازی، براساس شرح وظایف مشخص، در تمامی حوزه های مرتبط با فناوری اطلاعات در شهرستان ها فعالیت می کنند.
طراحی و اجرای سیستم ها، تحلیل رفتار کاربران، ارزیابی امنیتی و همچنین ارائه راهکارهای اصلاحی در مورد نقاط ضعف مشاهده شده، از جمله وظایف این تیم ها است.
پس از شناسایی نیازمندی ها، تیم های پیاده سازی وظایف خود را آغاز می کنند تا بهبودهای لازم را در سیستم ها انجام دهند.
تماشا کردن به عملکرد سیستم ها و اطمینان حاصل کردن از عملکرد صحیح آنها از وظایف مهم این تیم ها است.

در قسمتی از متن زیر قصد داریم درباره سلسله مراتب مقامات قضایی در دادسرا صحبت کنیم.
سلسله مراتب مقامات قضایی در دادسرا دارای وظایف مشخصی هستند که بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری تعیین شده‌اند.
به‌طورکلی، مقام‌های قضایی در دادسرا می‌توانند از قرار زیر باشند:- قاضی نظامی: مقامی مهم در دادسرا که مسئولیت صدور حکم و تصمیم‌گیری در پرونده‌های کیفری را دارد.
- قاضی معاینه: مقامی مسئول بررسی و برگزاری جلسات مربوط به پرونده‌ها و جرایم است.
- قاضی اجرا: مقامی که تصمیمات قضایی را اجرا می‌کند و از اجرای صحیح حکم‌ها و عدالت اطمینان حاصل می‌کند.
- دادیار قضایی: مسئولیت دارد در تدوین پرونده، رسیدگی به امور آرشیوی و اداری و حمایت از قاضیان و دفترخانه‌ها را بر عهده داشته باشد.
همانطور که می‌بینید، هر یک از این مقامات در سلسله مراتب قضایی دادسرا دارای وظایف و مسئولیت‌های مشخصی هستند که با همکاری و هماهنگی آن‌ها، فرایند دادرسی در دادسرا به خوبی پیش می‌رود.

دادستان در سلسله مراتب مقامات قضایی در دادسرا بالاترین مقام است و مسئولیت ریاست دادسرا را دارد.

معاون دادستان که دومین مقام در سلسله مراتب مقامات قضایی دادسرا است، جانشین دادستان است و در نبود وی عهده دار رسیدگی به امور دادستانی می‌شود.

بازجو: سومین مقام قضایی، در سلسله مراتب مقامات قضایی دادسرا، بازجو است و مسئول انجام تحقیقات اولیه درباره جرم، جمع‌آوری شواهد، بررسی شواهد و در نهایت، صدور انواع قرار نهایی دادسرا برای جرم مرتکب شده است.

دادیار: دادیار جزئی از سلسله مراتب مقامات قضایی دادسرا است و در سلسله مراتب، مقامی پایین‌ترین است.
تمامی فعالیت‌ها و اقدامات او نیاز به اجازه و تأیید دادستان دارند و می‌تواند در صورت لزوم، با صدور کیفرخواست در مواردی که مشخص شده است، اقدام کند.

جایگاه دادستان در سلسه مراتب مقامات قضایی در دادسرا

در بخش قبل، در مورد سلسله‌مراتب مقامات قضایی در دادسرا توضیحاتی ارائه داده‌ایم و اظهار کرده‌ایم که دادستان به عنوان بالاترین مقام در سلسله‌مراتب قضایی دادسرا محسوب می‌شود.
پس از شرح سلسله‌مراتب مقامات قضایی در دادسرا، در این بخش قصد داریم به بررسی جایگاه دادستان در این سلسله‌مراتب مقامات قضایی پرداخته شود.

دادستان یا مدعی عام، فردی است که مسئولیت رهبری دادگاه را به عهده دارد و در ارتباط با جایگاه او در سلسله‌مراتب قضایی دادگاه، در رتبه‌بندی بالا قرار می‌گیرد.
او به عنوان "تعقیب‌کننده" نیز شناخته می‌شود.
قانون آیین دادرسی کیفری وظایف و اختیارات دادستان را تعیین کرده است.
طبق این قانون، برخی از وظایف دادستان در سلسله‌مراتب قضایی دادگاه عبارتند از:- ارائه شکایت و تعقیب تخلفات کیفری؛- اجرای تحقیق در پرونده‌های جنایی و تخلفات؛- ارائه حجت و اثبات جنایت در دادگاه؛- ارائه پیشنهادات عمومی جهت بهبود عملکرد نظام قضایی؛- مشارکت در اصلاح قوانین و مقررات قضایی؛- حفظ حقوق و منافع عمومی در روند دادرسی.

ریاست بر دادسرا به معنای موقعیت و وضعیتی است که فردی در یک دادسرا یا سازمان قضایی دارد.
سرپرستی و مسئولیت رهبری دادسرا به عهده ریاست قرار دارد.
ریاست بر دادسرا می‌تواند در دادسراهای مختلف نظیر دادگاه‌های کیفری، دادگاه‌های حقوقی و دیگر سازمان‌های قضایی تعیین شود.
قدرت و صلاحیت‌های ریاست بر دادسرا بسته به نوع دادسرا و قوانین و مقررات مربوطه متفاوت است.

---

شروع کار روند تعقیب جنایی در صورت ارائه شکایت توسط شاکی یا خصوصی، اعلام به عنوان ضابطین قضایی، مقامات رسمی یا افراد مورد اعتماد، مشاهده جرم قابل مشاهده توسط دادستان یا بازپرس، پذیرش و اظهارات متهم، اعلام اطلاع از وقوع جرم به دادستان ازطریق دیگر روش‌های قانونی.

---

صدور کیفرخواست: پس از آغاز تحقیقات مقدماتی توسط بازپرس به دستور دادستان، در صورتی که ادله‌ای بر انتساب جرم به متهم مشاهده شود، قرار جلب به دادرسی صادر و پرونده نیز جهت صدور کیفرخواست به دادستان ارسال می‌شود.

جایگاه معاون دادستان در سلسه مراتب مقامات قضایی در دادسرا

در مطلب قبلی، ما مکان دادستان را در سلسله مراتب قضایی دادسرا توضیح دادیم و اشاره کردیم که دادستان مسئولیت رهبری دادسرا را بر عهده دارد.
حالا در این بخش، قصد داریم درباره معاون دادستان در سلسله مراتب قضایی دادسرا صحبت کنیم.

در سلسله مراتب قضایی دادسرا، دومین مقام مهم ویژه، معاون دادستان می‌باشد.
معاون دادستان درآستانه دادستان حقیقی در دادسرا حق اداره‌ی امور دادسرا را داراست.
این مقام معین با اختیارات دادستان، در صورت غیبت یا عدم حضور او، برخی یا تمامی امور دادسرا را به دست می‌گیرد.
اما وقتی دادستان حاضر و در دادسرا حضور دارد، معاون دادستان، به محدودیت‌ها و اختیاراتی که دادستان به او می‌دهد، عمل می‌کند و در اجرای اراده‌ی دادستان نقش می‌بندد.

جایگاه بازپرس در سلسه مراتب مقامات قضایی در دادسرا

در بخش قبلی، به بررسی دومین مقام قضایی در سلسله مراتب مقامات قضایی دادسرا پرداختیم.
اشاره کردیم که معاون دادستان به عنوان دومین مقام در این سلسله مراتب قرار دارد و در صورت عدم حضور دادستان، به عنوان جانشین ایشان عمل می‌کند.
حال پس از معرفی نقش معاون دادستان، در این قسمت قصد داریم درباره جایگاه بازپرس - همچنین با توجه به تقسیم وظایف در سلسله مراتب مقامات قضایی دادسرا - صحبت کنیم و به تشریح برخی وظایف او در این مقام بپردازیم.

طبق قوانین آیین دادرسی کیفری، بازپرس یکی از مقامات مهم در سلسله مراتب قضایی قرار دارد.
او به عنوان سومین مقام قضایی در دادسرا مشغول به کار است و مسئولیت کشف جرم را بر عهده دارد.
وظیفه اصلی بازپرس، انجام تحقیقات ابتدایی است.
او مسئولیت پیدا کردن متهم، بازجویی، جمع آوری دلایل و مدارک جرم را برعهده دارد و این وظیفه برعهده او می‌باشد.

جایگاه بازپرس در سلسله‌مراتب قضایی دادسراها تا حدی متنوع است.
او در شروع تحقیق‌ها به اجازه دادستان نیاز دارد، اما پس از اخذ اجازه، مجبور نیست در تمام موارد مربوط به انجام تحقیقات، به دستورات دادستان عمل کند.
در صورتی که اختلاف نظر میان بازپرس و دادستان به وجود آید، دادگاه کیفری مسئله را بررسی کرده و تصمیم می‌گیرد که کدامیک از نظرها معتبر است.

جایگاه دادیار در سلسه مراتب مقامات قضایی در دادسرا

در بخش قبل، ذکر نمودیم که بازپرس، سومین مقام قضایی در سلسله مراتب مقامات قضایی در دادسرا است که تحقیقات مقدماتی مربوط به جرم را بررسی می‌کند و آغاز تحقیقات او، به دستور دادستان انجام می‌پذیرد.
پس از مرور جایگاه بازپرس در سلسله مراتب مقامات قضایی دادسرا، در این بخش، قصد داریم درباره مکان ویژه دادیار در این سلسله مراتب مقامات قضایی دادسرا صحبت نماییم.