زنا با محارم

در کلیت تعبیر، زنا به عنوان اقدامات جنسی ناشرعی (یعنی ورود آلت تناسلی) مرد و زنی شناخته می‌شود که تحت لحاظ شرعی رابطه زوجی بین آنها شکل نگرفته است و به همین دلیل برقراری رابطه نامشروع بین آنها ممنوع است.
این موضوع در دین اسلام مورد نکوهش و نفریب قرار گرفته است و خداوند در قرآن کریم مؤمنان را از انجام چنین عملی بازداری کرده است.
همچنین در قوانین کشور نیز تعیین مجازات قانونی برای انجام زنا وجود دارد که در صورت ثابت شدن، قابل اجرا خواهد بود.

با توجه به حجیت موضوع زمانی، جرم واقع می‌شود که بین دو شخص اتفاق بیفتد که در اسلام و حتی در برخی کشورها قابل مجازات است.
مثلاً رابطه زنا با محارم به عنوان نمونه‌ای از این جرم مطرح است که برخی کشورها آن را جنسی و قابل مجازات تلقی می‌کنند.
اما سوال مهمی که مطرح می‌شود این است که مجازات این جرم به چه صورتی است؟

ما به سوال خواهیم پاسخ داد که در کشور ما، زنا با محارم به عنوان یک جرم تلقی می‌شود.
در قانون مجازات اسلامی ایران که بر پایه فقه اسلامی تأسیس شده است، زنا با محارم نوعی جرم تلقی می‌شود و در صورت اثبات این جرم، مجازات قانونی آن بر روی مرتکب قابل اعمال خواهد بود.
برای بررسی دقیق‌تر این موضوع، ابتدا به توضیح اینکه محارم به چه معناست و چه کسانی را شامل می‌شود، پرداخته و سپس بر روی تعریف قانونی جرم زنا با محارم، راه‌های اثبات آن و همچنین مجازات آن توضیح داده خواهد شد.

محارم چه کسانی هستند

در بحث‌های مرتبط با جرم زنا با محارم، یک سوال پیش می‌آید که معنای واژه "محارم" چیست و کدام افراد به عنوان محرم شناخته می‌شوند.
پاسخ به این سوال به نسبت ساده است و معمولاً با توجه به تعریف فقهی و حقوقی، معنای آمیخته‌ای از مفهوم "محارم" پدید می‌آید.
به طور کلی، می‌توان محارم را به معنای خویشاوندان در نظر گرفت، به‌ویژه خویشاوندانی که از لحاظ دینی و قانونی ازدواج بین آن‌ها ممکن نیست و وجود حجاب برای آنان الزامی نیست.

در فرهنگ ما، وجود رابطه یا ازدواج بین فرزندان و والدین یا بین خواهران و برادران به عنوان رابطه‌های "محرمانه" محسوب می‌شود.
به همین دلیل، هر گونه رابطه جنسی میان این افراد غیرقانونی است و به عنوان "زنا با محارم" شناخته می‌شود.
همچنین، رابطه جنسی نامشروع بین مادر و پسر یا خواهر و برادر نیز به همین ترتیب محکوم می‌شود.

در پاسخ به این سوال که کیستند "محارم"؟ آیه 23 سوره نسا به شدت مورد توجه قرار می‌گیرد.
این آیه با قدرت مشخص می‌کند که "محارم" شامل افراد زیر است: مادر، دختر، خواهر، عمه، خاله، عمو، دایی، دختران برادر و دختران خواهر شوهر، پسر برادر، مادران رضاعی (یعنی کسانی که به واسطه شیردهی به فرزندان "محرم" می‌شوند)، خواهران رضاعی، مادر همسر، دختران همسر از پدر دیگری (شرطی که با این زن رابطه زناشویی برقرار شده باشد) و همچنین زن پسر (یعنی همسر).

با توجه به این واقعیت، مواردی را می‌توان به عنوان محارم در نظر گرفت.
در اینجا سه دسته زیر وجود دارد:

محارم نسبی به معنای ارتباطی است که به دلیل جریان خون میان دو فرد بوجود آمده است.
این ارتباط ممکن است در رابطه بین پدر و مادر با فرزند، مادربزرگ و پدربزرگ، خواهر و برادر، عمه و خاله، عمو و دایی، دختر برادر، دختر خواهر، پسر برادر و پسر خواهر مشاهده شود.
در واقع، این نوع محرمیت بر اساس نسبت خونی بین افراد تشکیل می‌شود.

رابطه‌های سببی: این نوع روابط ناشی از ازدواج و ارتباطات زناشویی بین دو نفر است.
مثلاً رابطه بین مرد و مادر همسر او که به دلیل ازدواج با دختر، ایجاد شده است یا رابطه بین دختران همسری که پدرشان فرد دیگری است.
همچنین رابطه بین پدر همسر و عروس، یا زن پدر نیز به این دسته از روابط سببی تعلق می‌گیرد.

ارتباطات رضاعی: یکی از انواع ارتباطات ویژه است که براساس شیرخواری از طریق زنی غیراز مادر اصلی به وجود می‌آید.
این رابطه ممکن است بین مرد و مادر رضاعی یا خواهر رضاعی وی برقرار شود.
ارتباطات رضاعی دارای ارزش ویژه‌ای هستند و به عنوان رابطه‌ای حمایت شده توسط اصول محرمیت شناخته می‌شوند.
در این نوع ارتباطات، شیرخواری فرزند از این زنان غیراز مادر اصلی، ارتباطی قرابتی و محرمانه را بین وی و آنها ایجاد می‌کند.

تعریف جرم زنا با محارم

تا قبل از این، درباره تعریف "محارم" و افرادی که به عنوان "محرم" شناخته می‌شوند توضیح داده شد.
اما مهمترین نکته درباره ارتباط غیرمجاز و "زنا با محارم" این است که در قانون جرم اسلامی، "زنا با محارم" به عنوان یک جرم محسوب شده و مجازاتی برای آن تعیین شده است.
بنابراین نمی‌توان گفت که چون دو نفر "محرم" هستند، می‌توانند هرگونه ارتباطی با هم داشته باشند.
در واقع، ارتباط بین "محارم" از نظر شرعی مشخص شده و هر ارتباطی فراتر از آن می‌تواند شامل عنوان "روابط غیرمجاز" و یا حتی "زنا با محارم" شود.

در قوانین حاکم بر جامعه، مفهوم "زنا" به صورت دقیق و جامع تعریف شده است.
فقط در شرایطی که موارد قانونی مربوطه فراهم شود، می‌توان به فعالیت جنسی را با نام "زنا" شناخت.
طبق ماده ۲۲۱ قانون مجازات اسلامی، زنا به معنای رابطه جنسی بین یک زن و مردی است که به هیچ عنوان رابطه ازدواجی بین آن‌ها وجود ندارد.
این رابطه جنسی با نفوذ آلت تناسلی مرد به حدی مشابه ختنه، در بدن جنسی زن رخ می‌دهد.

از این تعریف می‌توان برای تشریح ماهیت جرم زنا با محارم استفاده کرد.
اگر این نوع فعالیت جنسی بین دو نفر که در رابطه محرمیت با یکدیگر هستند رخ داده باشد، می‌توان آن را به عنوان جرم زنا با محارم به حساب آورد.
با این حال، اگر رابطه جنسی تا این حد نرسد و به اعمال جنسی محدود شود مانند مشاعره یا موارد مشابه، جرم زنا با محارم مصادف نمی‌شود و تنها می‌توان آن را به عنوان رابطه نامشروع با محارم تلقی کرد.

راه های اثبات زنا با محارم

همانطور که توضیح داده شد، قانون تعیین کرده است که به منظور تحقق جرم زنا، باید شرایط لازم را داشته باشیم.
زنا فقط در صورتی که همه شرایط قانونی برای آن وجود داشته باشد، به عنوان جرم زنا با محرم در نظر گرفته می‌شود و قابل مجازات است.
همچنین، برای اثبات این جرم، لازم است که در دادگاه به قاضی اثبات شود و تنها به وسیله ادله قانونی می‌توان به زناکاری با خویشاوند پی برد و در صورتی که کسی توسط دیگران اتهام زنای با خویشاوند را بیاورد و نتواند این اتهام را اثبات کند، خودش نیز به محاکمه می‌رود.

بنابراین، باید به مسئله "راه‌ها و روش‌های ارائه دلیل برای رابطه جنسی غیر قانونی بین اشخاص خویشاوند" با دقت ویژه نگریست.
البته "روش‌های ارائه دلیل برای رابطه جنسی غیر قانونی بین اشخاص خویشاوند" همان "روش‌های ارائه دلیل برای رابطه جنسی غیر قانونی" هستند که در قوانین مشخص شده‌اند.
به طور کلی، زیرا "رابطه جنسی غیر قانونی" به عنوان یک جرم سنگین محسوب می‌شود و مجازات آن هم بسیار سنگین است، روش‌های ارائه دلیل برای آن نسبت به جرایم سنگین دیگر دشوارتر است.

با توجه به قانون، یکی از روش‌های اصلی برای اثبات زنا و زنا با محارم، اقرار خود فردی است.
اگر فرد متهم تحت شرایط لازم اقرار را در دادگاه بدهد، زنا اثبات می‌شود.
همچنین، شهادت چهار مرد عادل و سه مرد و دو زن که زنا با محرم را مشاهده کرده‌اند، یکی از راه‌های دیگر برای اثبات زنا است.
علاوه بر این، قاضی با مشاهده سایر شواهد، قرائن و مدارک می‌تواند علم و یقین پیدا کند که زنا با محارم رخ داده است و در نتیجه مجازات متخلفان اجرا شود.

مجازات جرم زنا با محارم

حالا که شرایط و راه‌های اثبات رابطه زنا بین محارم را توضیح داده‌ایم، میخواهیم به پرسشی پاسخ دهیم که مجازات جرم زنا با محارم چیست و در صورتی که شخصی با محارم یا خویشاوندان خود جرم زنا را مرتکب شده باشد و بر فرض اینکه این زنا در دادگاه به اثبات رسیده باشد، چه مجازات قانونی بر شخص مرتکب و یا طرفین رابطه زنا با محرم قابل اعمال خواهد بود؟

پاسخ به این سؤال از طریق ماده ۲۲۴ قانون مجازات اسلامی قابل تعیین است.
ماده مذکور بر اساس آن، زنا با محارم نسبی (یعنی در مورد افرادی که نسبت خونی بینشان باعث بوجود آمدن محرمیت شده است) باعث می‌شود زناکار به مجازات اعدام محکوم شود.
به عنوان نمونه، اگر مردی با دختر، مادر یا خاله‌اش اقدام به این عمل کند، به اعدام محکوم می‌شود و یا اگر عمو با دختر برادر خود رابطه جنسی برقرار کند، می‌تواند برایش اعدام را مقرر کند.
البته، بر اساس ماده مذکور، صرفاً زنا با زن پدر یا نا مادری (که نوعی ارتباط سببی است) نیز می‌تواند سبب اعدام زناکار شود.

تاکید می‌شود که دربارهٔ مجازات زنا با محارم، نکته‌ای حائز اهمیت وجود دارد.
اگر یکی از طرفین با زور و عدم رضایت فردی را به انجام رابطهٔ جنسی مجازی با محارم وادار کند، پس از اثبات عمل اجباری، مجازات متصل به آن فرد اعمال نمی‌شود بلکه تنها فردی که به زور این عمل را انجام داده، تحت مجازات قانونی خواهد بود.
البته اگر هر دو طرف رضایت خود را در برقراری رابطهٔ زنا با محارم اعلام کنند، این حکم به هر دو طرف اعمال خواهد شد و پس از اثبات این موضوع، هر دو شخص به مجازات قانونی مقرر خواهند شد.

در ارتکاب رابطه جنسی با اقوام نزدیک، به‌نوعی مشمول حکم اعدام است.
اما این حکم صرفا به زنا با محارم نسبی و زن پدر (یعنی خویشاوند سببی) اعمال می‌شود و در مورد سایر نوع زناها (از جمله زنا با محرم رضاعی و یا زنا با سایر خویشاوندان سببی) حکم اعدام تعیین نشده است.
بنابراین، در این موارد، مجازات جرم زنا بایستی با توجه به موضوع قابل اعمال گردد.
به عبارت دیگر، اگر شخصی در حالت ازدواج دائمی باشد (یعنی دارای همسری باشد) و زناکاری را ارتکاب کند، مجازات رجم (سنگسار) را تحمل خواهد کرد، اما اگر فرد زناکاری در حالت عرفی (یعنی بدون ازدواج دائمی) باشد، مجازات صد ضربه شلاق خوردن مقرر می‌شود.

موضوعی که باید به آن توجه کنیم، آن است که اگر رابطه جنسی غیرقانونی به طور خشن انجام شود، در هر صورت فرد متخلف به اعدام محکوم خواهد شد؛ برای مثال، آیا این رابطه جنسی با نسبتیان خویشاوندی صورت می‌گیرد یا به دلیل سلب اشتیاق از خود گذشته است.
به علاوه حتی اگر رابطه جنسی با فردی که نسبتی به شما ندارد و با خشونت انجام شده است، فرد متخلف همچنان مجازات اعدام را تحمل خواهد کرد.
عبارت "زورگیری جنسی" به این معنا است که زن با اراده خود موافقتی با رابطه جنسی با مرد ندارد و دربرابر این عمل مقاومت می‌کند، اما مرد به زور رابطه جنسی برقرار می‌کند.