زمان و نحوه استفاده از مرخصی توسط کارگران

حمایت از کارگران در همه جنبه‌های کار باعث شده است تا مقررات و قوانین مهمی در خصوص استفاده از تعطیلات هفتگی و رسمی توسط آنان و نوع‌ها و اقسام مرخصی‌ها برای کارگران تدوین شود که حقوقی نیز از این نظر مستثنی نیست و در قانون کار ایران مورد توجه قرار گرفته است.

در هر حال، به دلیل آن که استفاده از مرخصی توسط کارگران ممکن است منجر به توقف کار شود و خساراتی برای کارفرما ایجاد شود، در قانون کار شرایط و نحوه استفاده از مرخصی به خوبی مورد توجه قرار گرفته است.
در ادامه این مقاله، به بررسی این پرسش‌ها می‌پردازیم که شرایط استفاده از مرخصی توسط کارگران چه اصولی دارد و نحوه و زمان استفاده از انواع مرخصی‌ها به چه صورت خواهد بود.

شرایط استفاده از مرخصی توسط کارگران

با توجه به قانون کار، بخشی از این ضوابط قانونی به موضوعات مرتبط با انواع مجوزهای استراحت کارکنان اختصاص داده شده است.
طبق این مواد، کارکنان در شرایط مختلف حق دارند از زمان‌هایی که به آنها اختصاص داده شده است، برای تقویت بدن و روح خود به کار بپردازند و همچنین از حقوق و مزایای قانونی مستفید باشند.

از میان مواردی که می‌تواند باعث استفاده از مرخصی توسط کارگران شود، برخی از شرایط مهم وجود دارد.
این شرایط می‌توانند شامل عواملی همچون وضعیت خاصی در محیط کار باشند، که می‌توانند باعث تنش‌ها و فشارهای روانی شوند و وقتی این وضعیت به حدی افزایش یابد که در قادریت کاربران تأثیر بگذارد، استفاده از مرخصی به عنوان راه‌حلی برای استراحت و آرامش افراد در نظر گرفته می‌شود.
همچنین، فشارهای جسمانی ناشی از اجرای وظایف سنگین و فعالیت‌های بدون استراحت نیز می‌تواند به نیاز به استفاده از مرخصی توسط کارگران اشاره کند.
در نتیجه، این موارد و شرایط می‌توانند تأثیر مستقیمی بر استفاده از مرخصی توسط کارگران داشته باشند.

۱ - استفاده از مرخصی برای زنان کارگری که در دوران بارداری و زایمان هستند و در حالت حمل قرار دارند؛

"2 - استفاده از مرخصی استعلاجی که در روزهای بیماری کارگران توسط مقامات پذیرفته و حمایت می شود؛"

استفاده از مرخصی تحصیلی وقتی که هنگامی که یک کارمند تمایل به ادامه تحصیل و بهبود دانش و مهارت خود دارد، در شرایطی رخ می‌دهد.

۴ - استفاده از مرخصی استحقاقی یا سالانه نیز برای تمام کارکنان مقرر شده است، به این صورت که در طول سال باید یک ماه از این مرخصی استفاده کنند؛

استفاده از مرخصی حج واجب برای کارگرانی که قصد عزیمت به سفر حج واجب را دارند، یک مسئله مهم است که قانونگذار به آن تاکید و توجه ویژه‌ای داده است.

"امکان استفاده از مرخصی بدون حقوق توسط کارگران وجود دارد، که در یک مقاله جداگانه به تفصیل درباره آن توضیح داده شده است.
"

با این وجود، استفاده از تمامی انواع مرخصی‌ها، علاوه بر شرایط اختصاصی مربوط به هریک از آنها، در یک نکته با هم مشترک است و آن، توافق کارفرما و کارگران درباره زمان و نحوه استفاده از مرخصی می‌باشد که در بخش بعد به آن اشاره خواهد شد.

نحوه استفاده از مرخصی توسط کارگران

در مورد استفاده کارگران از مرخصی، ماده ۶۹ قانون کار یک قاعده کلی دارد که مربوط به توافق در استفاده از مرخصی است.
بر اساس این ماده، 'تاریخ استفاده از مرخصی با توافق کارگر و کارفرما تعیین می‌شود.
در صورت بروز اختلاف بین کارگر و کارفرما، نظر اداره کار و اداره اجتماعی محل لازم الاجرا است'.

با توجه به این ماده، حق مرخصی کارگران در تاریخ مورد نظر به توافق بین کارگر و کارفرما وابسته است.
زیرا استفاده از مرخصی توسط کارگران گاهی باعث مخاطره با منافع محل کار می شود و عملاً امکان استفاده از مرخصی در تاریخ مورد نظر برای کارگر وجود نخواهد داشت.
به همین دلیل، در صورت وجود اختلاف بین کارگر و کارفرما درباره استفاده از مرخصی، اداره کار محلی به این مسئله رسیدگی کرده و تصمیم قطعی خواهد گرفت.

علاوه بر این، برای جلوگیری از تداخل استفاده از مرخصی کارگران با منافع کارگاه، تبصره‌ای در همین ماده وجود دارد که مقرر می‌کند: "در مورد کارهای پیوسته و تمامی کارهایی که نیاز به حضور حداقل معینی از کارگران در روزهای کار دارند، کارفرما مکلف است جدول زمانی استفاده از مرخصی کارگران را ظرف سه ماه آخر هر سال برای سال بعد تنظیم و پس از تایید شورای اسلامی کار یا انجمن صنفی یا نماینده کارگران، اعلام نماید.
"ملاحظه کنید که قوانین و مقررات مربوط به استفاده از مرخصی کارگران ممکن است تغییراتی داشته باشند.