رابطه نامشروع چیست

مضمون‌های مانند اخلاق، عفت، شرع و غیره در هر جامعه به نحوی متفاوت از جامعه دیگر است.
این تفاوت ناشی از تفاوت در فرهنگ و ارزش‌های هر امت است که قواعد و هنجارها را در آن جامعه شکل می‌دهد.
البته باید توجه داشت که فرهنگ در یک جامعه به تدریج و با سپری شدن زمان تغییر می‌کند و باید بر اساس نیازهای جامعه در هر زمان، پاسخگوی آن مردم باشد.

«روابط اشخاص و به‌خصوص رابطه نامشروع زن و مرد» مسئله‌ای بسیار چالش‌برانگیز است که همواره در جامعه ایران اسلامی مطرح می‌شود و توسط قانون‌گذار به عنوان جرم محسوب شده و مجازات‌هایی برای آن تعیین شده است.
تعریف و نوع این «روابط» نیازمند تعریف صریحی از جانب قانون‌گذار است؛ اگرچه در قانون ما، قانون‌گذار به تعیین و بررسی دقیق این روابط پرداخته نکرده است.

در این مقاله به سوالاتی پاسخ خواهیم داد که ابتدا معنای "نامشروع" چیست و چه روابطی به عنوان "روابط نامشروع" شناخته می‌شوند و سپس به انواع مختلفی از روابط نامشروع در قانون خواهیم پرداخت.
در پایان، مواردی از روابط نامشروع را در رویه قضایی و نظریه‌های مشورتی اداره حقوقی قوه قضائیه بررسی خواهیم کرد.

رابطه نامشروع چیست ؟

رابطه نامشروع بیانگر ارتباطی غیرقانونی است که بین زن و مردی نامحرم برقرار می شود و حاشیه های قانونی و شرعی را نادیده می گیرد.
این رابطه شامل فعالیت هایی است که مجازاتی بیش از زنا دارند، مانند زنا و روابط نامشروع کمتر از آن.
در قانون ایران، رابطه نامشروع به عنوان یک جرم تعزیری محسوب می شود و جدا از زنا در نظر گرفته می شود.
از این رو، این رابطه به عنوان "دون زنا" یا کمتر از زنا تلقی می شود.

جرم رابطه نامشروع، یعنی هرگونه رابطه غیراخلاقی مانند بوسیدن و در آغوش گرفتن، بین یک مرد و زن که بین آنها علقه زوجیت وجود ندارد، در ماده 637 کتاب پنجم (تعزیرات) قانون مدنی تعریف شده است.
این رابطه نامشروع، علاوه بر زنا، تخلفی جنایی است و در نتیجه فردانی که آن را انجام دهند، به عنوان مجرم شناخته می‌شوند.

مفهوم از ازدواج این است که مرد و زن با قرارداد ازدواج به هم پیوند خورده و رابطه آن‌ها با خواندن سند ازدواج مشروع شده است و به همین دلیل هرگونه رابطه‌ای که خارج از ازدواج باشد و اگر خارج از حد شرعی و غیرمعتبر باشد، مورد مجازات جرم رابطه غیرمشروع قرار می‌گیرد.

در بررسی و پاسخ به این سؤال که "رابطه نامشروع چیست" باید توضیح داد که رابطه نامشروع به هر نوع رابطه نامتعارف و غیر مجازی میان زن و مردی اطلاق می‌شود که در ارتباط زناشویی قانونی با یکدیگر نیستند.
تشخیص این نوع رابطه با توجه به اصول اجتماعی و فرهنگی مختلف متفاوت است.

معنی نامشروع چیست

نامشروع به معنای خلاف قانون، ناروا و ممنوع است.
در فرهنگ‌نامه دهخدا، این عبارت به شرح زیر تعریف شده است: "نامشروع کاری است که با شرع در تناقض است و غیراخلاقی و غیرمجاز محسوب می‌شود.
" در زمینه حقوق، نامشروع به معنای غیرقانونی است و رابطهٔ نامشروع به هر رابطه‌ای اطلاق می‌شود که خارج از حیطهٔ روابط قانونی قرار داشته و قانون آن را به عنوان جرم تلقی کرده و برای آن مجازاتی تعیین کرده است.

رابطه غیر قانونی یا نامشروع، گسترده‌ترین نوع ارتباط بین زن و مرد است که شامل تشکیل ازدواج رسمی نمی‌شود و به طور قانونی تفکیک شده است.
در اینجا، منظور از رابطه نامشروع، یعنی رابطه‌ای است که به طور قانونی به زنا تعلق نمی‌گیرد.
زنا بسته به نوع و شرایط آن در قانون به چند دسته تقسیم می‌شود.
در تعریف قانونی، زنا به انجام رابطه جنسی با فرد مخالف و ورود اعضای تناسلی مرد به آن‌ها به اندازه ختنه گاه در قبل یا دبر زن، تعلق می‌گیرد.

رابطه غیرمجاز بین زن و مرد بدون ازدواج، هر نوع رابطه‌ای است که کمتر از زنا باشد و منافی اصول اخلاقی است.
این شامل عشق برانگیزی، بوس و در آغوش گرفتن می‌شود.
حتی رابطه غیرمجاز تلفنی نیز جزو این نوع ارتباطات محسوب می‌شود و تحت تعزیرات قانونی قرار می‌گیرد.

بنابراین در نتیجه، می‌توان به این نتیجه رسید که نامشروع به معنای غیرقانونی است و برای تعریف روابط نامشروع در حقوق، آن روابطی هستند که بین زن و مردی بدون ازدواج رخ می‌دهد و نامتعارف است.

دامنه جرم رابطه نامشروع

بعد از آنکه مفهوم "جرم رابطه نامشروع" را بفهمیم، لازم است بدانیم که به چه نوعی از روابط به عنوان "روابط نامشروع" یا روابط غیرقانونی اشاره می‌شود.
استفاده از واژه‌های تأکیدی در این متن به این صورت بوده است:جرم رابطه نامشروع به هر گونه ارتباطی بین دو نفر اشاره دارد که بدون وجود عقد قانونی بین آنها برقرار می‌شود.
قانون تعزیرات در ماده 637 این مطلب را تبیین می‌کند: «در صورتی که زوجیت بین یک مرد و زن وجود نداشته باشد و آنها در عملی غیراخلاقی و مغایر با پاکی و عفت مانند تقبیل یا مضاجعه مشغول به فعالیت شوند، به شلاق تا نود و نه ضربه محکوم می‌شوند.
همچنین، در صورتی که این عمل با استفاده از خشونت و اجبار انجام شود، تنها فرد اجبارکننده تعزیر خواهد یافت.
»

بنابراین، تعریف رابطه نامشروع با گستردگی بسیاری در دامنه‌اش همراه است.
این مفهوم شامل هرگونه عملی است که موجب ناهنجاری در رابطه زن و مرد و خلاف عفت آنها می‌شود.
در این تعریف فقط برخی از عمل‌ها مانند بوسیدن و آغوش گرفتن به عنوان مثال آورده شده‌اند ولی این لیست نمی‌تواند کلیت این عمل‌ها را پوشش دهد.
هرگونه عمل خارج از زنا نیز می‌تواند به گستردگی جرم رابطه نامشروع اضافه کند.

در نظریه مشورتی شماره 937/92/7، اداره حقوقی قوه قضائیه که بازوی مشورتی قضات است، به این صورت بیان کرده است: "اصولاً در رابطه با نامشروع بودن تقبیل یا مضاجعه و موارد مشابه، لازم است وصل شدن به این روابط بدون انجام شرایطی که در ماده 637 ذکر شده تلقی نگردد.
با این حال، تعیین مصداق با توجه به محتویات پرونده وظیفه قاضی محکمه است.
"