دیوان محاسبات کشور

ساختار دیوان محاسبات کشور

با توجه به اطلاعات ارائه شده، دیوان محاسبات تحت نظارت مستقیم مجلس فعالیت می‌کند.
در نتیجه هر دوره مجلس، پس از افتتاح، رییس دیوان محاسبات را انتخاب می‌کند.
این انتخاب به این شکل انجام می‌شود که کمیسیون دیوان محاسبات و بودجه یک فرد را پیشنهاد می‌دهد و نمایندگان آنرا تصویب می‌کنند.
همچنین، برکناری رییس دیوان محاسبات نیز باید با پیشنهاد کمیسیون دیوان محاسبات و تصویب اکثریت نمایندگان صورت گیرد.

دیوان یک سازمان قضایی است که تشکیل شده از یک دادسرا و یک تیم از هفت یا هشت مشاور است.
هر مشاوری دارای عنوانی است و بین این مشاوران یکی به عنوان رئیس تیم انتخاب می‌شود.
حضور تمامی اعضا در جلسات برای اعتبار سند قضایی ضروری است و تصمیمات بر اساس آراء اکثریت اعضا صادر می‌شود.

در کشور، دادسرای دیوان محاسبات به یک دادستان و تعدادی دادیار مجهز است.
انتخاب دادستان دادسرا برابر با انتخاب رئیس دیوان است.
برای این امر، نیاز به پیشنهاد کمیسیون دیوان محاسبات و تصویب آن توسط مجلس نمایندگان و بودجه لازم است.
همچنین، برکناری دادستان نیز با پیشنهاد کمیسیون دیوان محاسبات و تصویب اکثریت نمایندگان اتفاق می‌افتد.

"هیات مستشاری توسط رئیس دیوان محاسبات کشور به مجلس معرفی می‌شوند.
رئیس دیوان حداقل ۱۵ نفر از افراد مناسب را به کمیسیون دیوان محاسبات مجلس معرفی می‌کند.
کمیسیون ۹ نفر را به عنوان اعضای اصلی هیات مستشاری و ۳ نفر را به عنوان اعضای علی‌البدل انتخاب می‌کنند.
"

"هیئت عمومی دیوان محاسبات کشور" به عنوان یک سازمان عمومی و مستقل در کشور فعالیت می‌کند.
این هیئت مسئولیت ارزیابی عملکرد مالی و اقتصادی دستگاه‌های اجرایی دولتی را دارد.
هدف اصلی این هیئت، تضمین شفافیت، کارآیی و صحت در حسابرسی و اطلاع رسانی مالی دولت به عموم مردم است.
برای تحقق این هدف، هیئت عمومی دیوان محاسبات کشور به طور دوره‌ای نظارت می‌کند و گزارش‌ها و نظرات خود را درباره پروژه‌ها، برنامه‌ها و عملکرد دستگاه‌های اجرایی ارائه می‌دهد.
اعضای این هیئت به واسطه داشتن تخصص‌های مالی و حسابداری، بهبود روش‌های مدیریت مالی دولت و افزایش کارآیی هزینه‌های عمومی را مورد بررسی و تحلیل قرار می‌دهند.
همچنین، با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته و نرم‌افزارهای مدیریت مالی، روش‌های پیشگیری از فساد و تخلل‌های مالی را تقویت می‌کنند.
هیئت عمومی دیوان محاسبات کشور بر اساس شئونات قانونی و منشورهای محاسبات عمومی عمل می‌کند و توصیه‌ها و پیشنهادات خود را به دولت و مجلس ارائه می‌دهد.
این هیئت حق دسترسی به اسناد و اطلاعات دولتی را دارد و می‌تواند با همکاری سایر نهادهای مرتبط، مانند سازمان حسابرسی کشور، در جهت بهبود عملکرد مالی دولتی فعالیت کند.
هیئت عمومی دیوان محاسبات کشور با انجام وظایف خود به منظور ارائه حکمروایی مالی کشور و ارزیابی قوانین مالی و مالیاتی، نقش مهمی در توسعه و پیشرفت کشور دارد.

دیوان، علاوه بر قسمت‌هایی که گفته شد، یک هیئت عمومی هم دارد که وظیفه‌های مهمی را طبق ماده 36 قانون دیوان محاسبات کشور برعهده دارد.
هیئت عمومی با دعوت رئیس دیوان محاسبات و با حضور حداقل سه چهارم از مستشاران دیوان، به ریاست خود او، تشکیل می‌شود.
دادستان دیوان نیز موظف است در جلسات حاضر شده و حق رأی داشته باشد.
لازم به ذکر است که تصمیمات جلسات با رای اکثریت مطلق حاضرین اعتبار می‌بخشد.
هیئت عمومی در جلسات خود به موارد زیر می‌پردازد: 1.
ایجاد هماهنگی و یکپارچگی رویه در انجام وظایف هیئت‌های مستشاری.
2.
صدور رأی در خصوص تفریغ بودجه و گزارش نهایی آن.
3.
سایر مواردی که رئیس دیوان محاسبات کشور تشکیل هیئت عمومی را ضروری می‌داند.

وظایف دیوان محاسبات کشور

بیان شد که دیوان محاسبات کشور به عنوان بازوی نظارتی مجلس شورای اسلامی معرفی شده است.
این دیوان مسئولیت بررسی صحیح و دقیق اجرای قانون بودجه را برعهده دارد.
با هدف بهبود عملکرد این دیوان، سایت دیوان محاسبات تاسیس شده است.
مهمترین وظایف این دیوان عبارتند از:

کنترل و نظارت مالی یکی از عوامل حیاتی است که به منظور حفاظت از بیت المال اسلامی اجرا می‌شود.
این فعالیت شامل بررسی و اعتبارسنجی تمامی معاملات مالی، تصدیق صحت و درستی مدارک مالی و بررسی صلاحیت‌های مشارکت‌کنندگان در فرآیندهای مالی است.
از طریق کنترل و نظارت مالی، سطح شفافیت در فعالیت‌های مالی ارتقا می‌یابد و احتمال وقوع فساد و تخلفات مالی کاهش می‌یابد.
این فرآیند شامل استفاده از سیستم‌های مالی پیشرفته، ایجاد سیاست‌ها و راهنماهای قابل اجرا، آموزش و آگاهی سازی کارکنان و مدیران در این زمینه می‌شود.
برای تضمین پایبندی به اصول و مقررات مالی، ایجاد نظامی جهت ارزیابی و تحلیل عملکرد مالی و ارزشیابی واحدهای مالی ضروری است.
در این فرآیند، از مجریان میزان کارکرد مالی و تطبیق آن با استانداردهای مشخص استفاده می‌شود و تخلفات را مشخص می‌کند.
همچنین، مستندسازی فرآیندهای مالی، ثبت و آرشیو کردن اطلاعات مالی، ایجاد راپورها و گزارش‌های مالی قابل اعتماد نیز بخشی از کنترل و نظارت مالی به حساب می‌آید.
از طرفی، اجرای یک نظام مناسب ارزشیابی و بازبینی داخلی مالی نقش مهمی در افزایش شفافیت و بهبود عملکرد مالی دارد.
بازبینی مالی، بررسی دقیق و کاملی از همه جنبه‌های مالی سازمان را شامل می‌شود و به منظور ارائه پیشنهاداتی برای بهبود سیستم مالی و مدیریت منابع مالی صورت می‌گیرد.
به طور کلی، کنترل و نظارت مالی نقش اساسی در حفظ بیت المال دارد و باید به صورت دقیق و مداوم انجام شود تا اموال اسلامی حفظ و محافظت شود.

نظارت بر عدم تجاوز به هرگونه هزینه‌ای از اعتبارات مصوب در بودجه کل کشور و مصرف آن در محل تعیین شده، کنترل فعالیت‌های مالی کلیه وزارتخانه‌ها، مؤسسات، شرکت‌های دولتی و سایر دستگاه‌هایی که از بودجه کل کشور استفاده می‌کنند انجام می‌شود.

تدوین و تهیه گزارش تفریغ بودجه به همراه نظرات خود و ارائه آن به مجلس شورای اسلامی.

بررسی جهت اطمینان از برقراری روش‌ها و دستورالعمل‌های مناسب مالی در جهت رسیدن دستگاه‌ها به اهداف خود بسیار حیاتی است.
در این بررسی، لازم است از ابزارهای مناسب مانند گزارش‌های مالی و تحلیل‌های مالی بهره‌برداری شود تا وضعیت مالی و عملکرد دستگاه‌ها به درستی ارزیابی شود.
همچنین، لازم است که دستورالعمل‌های دقیقی برای رسیدن دستگاه‌ها به اهداف تعیین شود و برای تامین منابع مالی و اعتبار به طور صحیح اقدامات لازم صورت گیرد.

تنظیم یک دادخواست حقوقی علیه اشخاصی که از مقررات مالی و طرح‌ها در هیئت‌های مستشاری تخلف کرده‌اند.

اعلام گزارش برنامه‌های اجرایی ناکامل دیوان محاسبات کشور و ارائه آن به مجلس شورای اسلامی به صورت رسمی و قاطعانه.

ایجاد تناسب و هم آستانگی در اجرای وظایف نهادهای استشاریه (هیئت های مشاوره)، یک نیاز واجب است.
به منظور دستیابی به هماهنگی مؤثر، بایستی به وحدت رویه و تمرکز اشخاص در انجام وظایف خود توجه نمود.
با استفاده از تکنیک‌هایی مانند تعیین اهداف مشترک، تعیین نقش وظیفه‌ای و ارتقاء ارتباطات سازمانی، می توان به ارتقاء این هماهنگی و وحدت رویه میان اعضای هیئت مشاوره پیشبرد زیبایی های موجود را به ارمغان آورد.
با رعایت این اصول، خلق فضایی مناسب برای موفقیت در انجام وظایف و دستیابی به نتایج مطلوب ممکن می‌شود.