دعاوی چیست و انواع آن

از منظر اجتماعی، هر شخصی که در هر جامعه انسانی زندگی می‌کند، حقوقی ابتدایی دارد.
یکی از این حقوق، قابلیت تقاضای ادعای حق خود به شکل عادلانه از طریق مراجع قضایی مناسب است.
بدین ترتیب، هر فرد باید بتواند از مراجع تشکیل دهنده نظام قضائی برای حفظ حقوق خود استفاده کند و در صورت تجاوز و ظلمی که به او وارد شده باشد، از طریق دادخواهی، این مساله را در مقابل دیگران به رسمیت بشناساند و دفاع کند.

در جهت حفظ نظم و ترتیب در رسیدگی به پرونده‌ها و مراجع قضایی، قانونگذار تعدادی دعوا و نوع آنها را تعیین نموده است.
با استفاده از این طرح دعاوی، افراد می‌توانند به درستی حقوق خود را دادخواهی نموده و حق خود را به دست آورند.
بنابراین، ضرورت دارد که افراد با انواع مختلف دعاوی و نحوه رسیدگی به هر یک از آنها آشنا باشند.

در این متن می‌خواهیم به معنی و انواع دعاوی پرداخته و پس از آن، روش‌ها و مراحل رسیدگی به هر یک از این دعاوی را توضیح دهیم.
اگر علاقه‌مند هستید که اطلاعات بیشتری درباره این موضوع کسب کنید، می‌توانید ادامه متن را مطالعه کنید.

معنی دعاوی چیست

برای بررسی مفهوم و انواع دعاوی، به آیین دادرسی مدنی و کیفری، همچنین قوانین این دو آیین دادرسی نیاز داریم.
با نگاهی سریع به این موضوع، می‌توانیم به پرسش "دعاوی چیست؟" پاسخ دهیم.
دعاوی به مجموعه از دعواها اشاره دارد و در قوانین مختلف به سه مفهوم استفاده می‌شود.

توصیه می‌کنم به علاقمندان در مورد رسیدگی به دعاوی قضایی، مقاله‌ای که در بک لینک زیر قرار دارد را به طور کامل بخوانند.
این مقاله به بررسی ایرادات و موانعی که ممکن است در رسیدگی به دعاوی به وجود آید، می‌پردازد.
فهم و آگاهی از این مسائل به کسانی که مشغول به رسیدگی به دعاوی هستند، کمک می‌کند.

انواع دعاوی حقوقی و کیفری

در توجه به پاسخی که در عنوان قبل، به پرسش "دعاوی چیست" داده شد و با توجه به واقعیت‌های حقوقی و کیفری، دعاوی به دو دسته حقوقی و کیفری تقسیم می‌شوند.
هر یک از این دسته‌ها نیز انواع خاص خود را دارند.
در این قسمت از مقاله، انواع دعاوی حقوقی و کیفری مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

دعاوی حقوقی، دعاویی هستند که موضوع آن‌ها مربوط به مسائلی مانند مطالبه وجه، امور خانوادگی، ایفای تعهد و موارد مشابه است.
این دعاوی عمدتاً درباره تخلفات قانونی و جرایمی که توسط قانونگذار به صورت صریح ممنوع شده و تحت مجازات قرار دارند، نمی‌باشند.
در دعاوی حقوقی، حکم دادگاه می‌تواند شامل مواردی مانند اجرای تعهدات، جبران خسارت و .
.
.
باشد.
دعاوی حقوقی به واسطه معیارها و ویژگی‌های متنوع قابل دسته‌بندی هستند.

تقسیم‌بندی دعاوی حقوقی بر اساس جنبه حقوقی آن نشان می‌دهد که انواع مختلفی از دعاوی حقوقی وجود دارند که شامل دعاوی عینی، دعاوی شخصی و دعاوی مختلط هستند.

معنی دعوای عینی، به دعوایی اشاره دارد که منشا آن حقی عینی است که از حقوق افراد نسبت به اعیان بدست می آید.
این دعاوی مربوط به حقوقی مانند حق انتفاع، ارث و حق مالکیت هستند.
اما، دعوای شخصی به دعاویی اطلاق می شود که منشا آن مربوط به تعهدات عهدی است.
برای مثال، دعوای مربوط به مطالبه بدهی یا اجرای تعهدات قراردادی.
همچنین، دعوای مختلط به دعاوی اشاره دارد که ماهیت حقوق مورد اجرا در آن به گونه ای است که فرد را به اجرای حقوق عینی و عهدی قادر می سازد.

تقسیم‌بندی دعاوی حقوقی از جهت موضوع حق می‌تواند به صورت زیر باشد: قسمت اول: دعاوی مالی- دعاوی برقراری، اجرا و تفسیر قراردادها- دعاوی امور بانکی و معاملات مالی- دعاوی مربوط به مالکیت و تصرف در املاک و مستغلاتقسمت دوم: دعاوی حقوقی فردی و خانوادگی- دعاوی طلاق و ازدواج- دعاوی مربوط به نسبت و زندگی خانوادگی- دعاوی مربوط به حقوق و تعهدات فرزندانقسمت سوم: دعاوی کیفری- دعاوی مربوط به جرایم علیه شخص- دعاوی مربوط به جرایم املاک و مستغلات- دعاوی مربوط به جرایم اموال و معاملات مالیقسمت چهارم: دعاوی تجارت- دعاوی تجارت الکترونیک و تعاملات آنلاین- دعاوی تجارت بین‌المللی- دعاوی مربوط به حقوق ملکیت فکری و اختراعات.
دعاوی حقوقی می‌توانند براساس موارد فوق و سایر موارد مرتبط دیگر به دسته‌ها و زیرشاخه‌های مختلف تقسیم شوند.
استفاده از استانداردهای مناسب در تقسیم بندی دعاوی حقوقی از جهت موضوع حق، در دسته‌بندی و آسان‌تر ساختن فرایند حقوقی بسیار مفید و حائز اهمیت است.

فهرست قضایای حقوقی بسیار گسترده است و شامل موارد مختلفی است از جمله دعاوی مربوط به اموال منقول و غیر منقول.
قوانین مدنی بطور دقیق تصاحبشان را تشریح کرده است.
البته توجه داشته باشید که دعاوی مرتبط با اموال غیر منقول شامل مسائلی نظیر حقوق مالکیت، حق تصرف، مزاحمت و منع از حقوق است.

تقسیم بندی دعاوی حقوقی بر اساس اعتبار نوع حق، یک مساله بسیار مهم است.
هر دعوی حقوقی می‌تواند از نوعهای مختلفی باشد که هر کدام ارزش و اهمیت خاص خود را دارند.
دعاوی حقوقی ممکن است به دو دسته اصلی تقسیم شوند: دعاوی حقوقی حق نشانه‌ای و دعاوی حقوقی حق واقعی.
در دعاوی حقوقی حق نشانه‌ای، اعتبار حق به اشیاء یا علائم مربوط به آن مرتبط می‌شود.
این دسته از دعاوی شامل حقوقی می‌شود که شخص به دوشخص دیگر اجازه استفاده و استفاده از علائم یا اشیاء بخصوص را می‌دهد.
اما دعاوی حقوقی حق واقعی، اعتبار حق به خود اقدامات و عملکرد شخص مرتبط است.
این دسته از دعاوی شامل حقوقی می‌شود که شخص به دیگران اجازه انجام یا عدم انجام عملی خاص را می‌دهد.
در هر حالت، تقسیم بندی دعاوی حقوقی بر اساس اعتبار نوع حق، به ما کمک می‌کند تا بهتر درک کنیم که کدام حقوق در هر مورد مورد تأیید قرار می‌گیرد و دریابیم که چطور باید آنها را حفظ و حمایت کنیم.

در این گروه، دعاوی حقوقی در دو دسته‌ی مالی و غیرمالی قابل تقسیم هستند.
دسته‌ی غیرمالی نیز شامل دسته‌بندی‌های ذاتی و اعتباری می‌شود.

مفهومی که تحت عنوان "دعاوی کیفری" قرار دارد، به همان دعاوی اشاره دارد که جرمی روی داده است و در واقع، فعل یا ترک فعلی که در قانون مجازات اسلامی و دیگر قوانین مربوط، برای آن مجازات و تضمین اجرا تعیین شده است، توسط یک فرد یا چند نفر محقق شده است.
انواع مختلفی از دعاوی کیفری شامل:

دعاوی مرتبط با ارتکاب جرم در برابر اموال و مالکیت، پیگیری می‌شود.

موارد گوناگونی وجود دارد که می‌توان به عنوان مثال‌هایی از این انواع دعاوی نام برد؛ اعم از ربا، سرقت، اخاذی، کلاهبرداری، خیانت در امانت، تخریب عمدی اموال و تصرف عدوانی.
این جرائم بازدارنده‌اند که باعث خلل و خوارش در اموال و مالکیت شخصی دیگران شده است.

در دعاوی حقوقی، زمانی که جرمی علیه فردی صورت گرفته باشد، برای حفظ حقوق فردی شامل حقوق جسمی و روحی و حقوق معنوی، دعوایی صورت می‌گیرد.
این دعاوی به منظور اجرای عدالت و تحقق حقوق ضیاع‌شده فردی ایجاد می‌شود.
در این دعاوی، از برچسب‌های html مانند تگ اِم و تگ استرانگ برای تاکید بیشتر بر اهمیت و شدت جرم استفاده می‌شود.

از مواردی که به عنوان مصادیق دعاوی قابل ذکر است، می‌توان به اقدام‌های جسمانی و غیرجسمانی اشاره نمود که منجر به پرداخت دیه یا انجام قصاص می‌شود.
همچنین از جرم‌هایی می‌توان نام برد که شامل قتل یا افترا و تهدید می‌شوند و باعث آسیب‌رسانی به جسم و جان، حیثیت و آبروی فرد مورد تهدید می‌گردند.
در نتیجه، فردی که این اقدامات را انجام داده است، به فرد دیگری ضرر و صدمه وارد کرده است.

در روزهای اخیر، به دلیل رخ دادن یک تهدید غیرقابل تحمل و خطرناک بر علیه حفاظت امنیتی، برخی از افراد تصمیم به اقدامات دعوای قانونی گرفته‌اند.
این دعاوی در نتیجه تحقق و ایجاد جرمی به خطر امنیت ملی و افراد زندگی کننده در جامعه، شکل گرفته است.
از طریق محاکمه و رسیدگی به این دعاوی قانونی، اهمیت حفظ امنیت فردی و جمعی همچنان مورد تاکید قرار می‌گیرد.
امیدواریم با تقویت امنیت و پیگیری حقوق قانونی افراد، این تهدیدات و رژیم‌های خطرناک به شکلی دوباره‌پذیرفته‌نشدنی تبدیل شوند.

از مواردی که می‌توان به آن‌ها به عنوان دعاوی خلاف امنیت داخلی یا خارجی اشاره کرد، می‌توان به فعالیت های محاربه و ایجاد فساد در زمین، عضویت در گروه های مخالف نظام، جاسوسی برای کشورهای دیگر، توطئه و توهین به مقامات داخلی و خارجی، توهین به مقدسات مذهبی و نظام اسلامی اشاره کرد.
این دعاوی در بسیاری از موارد مجازات‌های سنگین و در بعضی موارد حتی اعدام را به همراه دارند.

مراحل و نحوه طرح و رسیدگی به دعاوی حقوقی

از آنجا که روند و روش پیش برد دعاوی حقوقی با دعاوی کیفری متفاوت است، در این بخش از مقاله، فرآیند و اجرای دعاوی حقوقی و در بخش بعدی، همین موضوع در رابطه با دعاوی کیفری توضیح داده خواهد شد.
در ادامه، مراحل و فرآیند طرح و رسیدگی به دعاوی حقوقی به شرح زیر است:مرحله اول: طرح دعوادر این مرحله، طرفی که ادعا دارد، درخواست خود را به صورت کتبی به دادگاه ارائه می‌دهد.
این درخواست باید به صورت دقیق و مفصل باشد و شامل مواردی مانند عنوان دعوا، مستندات و شواهد حمایت کننده ادعا و قوانین مربوطه باشد.
مرحله دوم: بررسیپس از دریافت درخواست، دادگاه به بررسی ادعا می‌پردازد.
در این مرحله، ممکن است دادگاه از طریق جلسات یا ارائه شواهد از طرف طرفین، به جمع‌آوری اطلاعات و شواهد بپردازد تا به تصمیم مناسب برسد.
مرحله سوم: جلسه دادگاهدر این مرحله، طرفین به دادگاه مراجعه کرده و دفاع خود را ارائه می‌دهند.
دادگاه با بررسی تمامی مستندات و شواهد ارائه شده توسط طرفین و شنیدن داده‌های مربوطه، نهایتاً به صدور حکمی برای حل و فصل دعوا می‌پردازد.
مرحله چهارم: اجرای حکمدر صورتی که حکمی از دادگاه صادر شود، طرفین موظف به اجرای حکم می‌باشند.
این اجرا ممکن است شامل پرداخت جریمه یا تعویض خسارت باشد.
در نهایت، با پایان این مراحل، دعوای حقوقی به پایان می‌رسد و صلح و عدالت حاصل می‌شود.

متقاضی پرونده یا نماینده قانونی وی در هر نوع عرضه داوی حقوقی باید ابتدا یک حساب کاربری در سامانه ثنا ایجاد کند.
این کار می تواند به دو روش صورت گیرد.
روش اول این است که متقاضی به صورت حضوری به یکی از دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی مراجعه کرده و حساب کاربری خود را تشکیل دهد.
روش دوم، استفاده از سامانه adliran.
ir است.
در این روش، متقاضی با ورود به سامانه adliran.
ir و انتخاب گزینه احراز هویت بر خط، حساب کاربری خود را در سامانه ثبت می کند.
در هر دو روش، تشکیل حساب کاربری در سامانه ثنا الزامی است.

در مرحله دوم از طرح دعاوی حقوقی و انواع آن، فرد خواهان یا نماینده قانونی او می‌تواند با استفاده از راهکارهای مختلف دادخواست خود را آماده و ارسال کند.
یک راه امکان‌پذیر این است که فرد خواهان، به کمک وکیل یا مشاور حقوقی یا حتی با دانلود نمونه‌های دادخواست موجود در زمینه موردنظر خود، دادخواست خود را تنظیم کند.
سپس فایل ورد دادخواست را بر روی یک حافظه یا تلفن همراه ذخیره می‌کند.
در مرحله بعدی، با استفاده از مدارک موردنیاز شامل نام کاربری، رمز عبور ثنا و فایل دادخواست تنظیم شده، فرد خواهان باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و دادخواست خود را ثبت و به دادگاه ارسال نماید.

در بررسی و رسیدگی به موارد قضایی و دعاوی حقوقی، فرآیند اجرایی به این صورت است که ابتدا پس از ثبت نامه دادخواست و ارسال آن به یک دادگاه صالح، از جمله دادگاه خانواده محلی در تهران که به عنوان یکی از نمونه‌های آن محسوب می‌شود، مدیر دفتر دادگاه، دادخواست را بررسی می‌کند و در صورت عدم نقص، آن را به دادگاه ارجاع می‌دهد.
پس از بررسی و بدون یافتن هیچ نقصی، دادگاه توسط صدور دستور تعیین وقت، مجدداً آن را به مدیر دفتر ارجاع می‌دهد.

مدیر دفتر دادگاه باید به طرفین تاریخ و موعد رسیدگی را اعلام کند.
آنها باید اعلامیه خود را در سامانه ثنا چک و در جلسات رسیدگی حضور داشته باشند.
پس از بررسی دفاع خوانده و گواهی‌های خواهان، دادگاه صالح حکمی صادر خواهد کرد.
در صورتی که حکم اجرا نشود، محکوم علیه پس از قطعی شدن می‌تواند درخواست اجرای حکم و درصورت لزوم درخواست توقیف اموال، تخلیه ملک یا جلب و.
.
.
داشته باشد.

مراحل و نحوه طرح و رسیدگی به دعاوی کیفری

در بخش قبلی مقاله، شرحی به تفصیل درباره‌ی فرآیند و روش‌های مطرح کردن و بررسی دعاوی حقوقی و انواع آن ارائه شد و در این قسمت، توضیحات مشابهی در مورد دعاوی کیفری و انواع آن ارائه خواهد شد.
ترتیب و روش مطرح کردن و بررسی دعاوی کیفری به شرح زیر است:۱.
مرحله اول: مطرح کردن شکایتدر این مرحله، شاکی باید به صورت کتبی یا شفاهی شکایت خود را از جرمی که موضوع دعوا است، مطرح کند.
برای این منظور، می توان از روش‌های مختلفی مانند مراجعه به پلیس یا مقامات قضایی استفاده کرد.
۲.
مرحله دوم: پیگیری و تحقیقاتدر این مرحله، مقامات قضایی و نمایندگان قانونی به بررسی شکایت و جمع‌آوری اطلاعات و مدارک مربوطه می پردازند.
این مرحله شامل بررسی حقایق و شواهد مرتبط با جرم مورد نظر و استدلال‌های حقوقی است.
۳.
مرحله سوم: دادخواست و طرح دعواپس از پیگیری و تحقیقات، نماینده قانونی یا شاکی می تواند دادخواست خود را به دادگاه ارائه کند.
در این دادخواست، موضوع دعوای کیفری، جرم مرتکب شده و استناد به قوانین و مفاد قانونی ذکر می شود.
۴.
مرحله چهارم: رسیدگی دادگاهدر این مرحله، دادگاه دعوای کیفری را مورد بررسی قرار می دهد و شواهد و حجج طرفین را مورد بررسی قرار می دهد.
شاکی و متهم با حضور در دادگاه و ارائه دفاعهای خود، فرصت دفاع از حقوق خود را خواهند داشت.
۵.
مرحله پنجم: صدور حکم و اجرای آندر پایان رسیدگی به دعوای کیفری، دادگاه تصمیم خود را در مورد قضیه اعلام می کند و حکم نهایی صادر می شود.
سپس، نیروهای اجرایی مسئولیت اجرای حکم را بر عهده می‌گیرند.
این مراحل تشریح‌شده، فرآیند عمومی طرح و رسیدگی به دعاوی کیفری را برای شما توضیح می‌دهد.

در آغاز، شخص شاکی یا نماینده او برای استفاده از سامانه ثنا، باید ابتدا یک حساب کاربری را ایجاد کند.
سپس، باید یک شکواییه تهیه کند و نسخه ورد آن را در دستگاه‌های ذخیره‌سازی مانند سی‌دی، فلش مموری، تلفن همراه و غیره ذخیره کند.
سپس برای ثبت و ارسال شکواییه، به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کند.