خیار غبن در معامله ملک

یکی از روش‌هایی که باعث تخریب معاملات می‌شود، استفاده از حق فسخ تعهدات قانونی در حقوق مدنی است.
استفاده از خیار غبن نیز یکی از این حقوق فسخ است که به طرفین معامله اجازه می‌دهد با لغو قرارداد، نهایتا از تعهدات قراردادی خود رها شوند و مسئول هیچ گونه خسارت و ضرری نباشند.
اعمال خیار غبن در تمامی نوع معاملات، از جمله معاملات ملکی، ممکن است.

استفاده از خیار غبن در معاملات ملکی، نیازمند رعایت شرایط معینی است.
در غیر اینصورت، خیار غبن بطور کامل لغو می‌شود و طرفین متعهد به قرارداد می‌شوند.
بنابراین، برای صحیح انجام دادن معاملات ملکی، طرفین باید اطلاعات کاملی در مورد جزئیات خیار غبن، از جمله شرایط، مراحل و روش اجرای آن داشته باشند.

به آغازین مقاله حاضر، قصد داریم تا با بررسی پرسش "تعریف خیار غبن در معامله ملک چیست؟"، به شرح توضیحات مرتبط با اعمال این نوع خیار بپردازیم.
در ادامه، فرآیند و اجرای خیار غبن در معاملات ملکی را بررسی خواهیم کرد و در پایان به موارد قواعد حذف خیار غبن در قراردادهای ملکی خواهیم پرداخت.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره این موضوع، با ما همراه باشید.

خیار غبن در معامله ملک چیست

یکی از فعالیت‌های پرکاربرد در عصر حاضر، معامله‌ی املاک است.
اینگونه معاملات می‌توانند به صورت بیع، رهن، اجاره و .
.
.
انجام شوند.
در این فرآیند، شاید یکی از طرفین قرارداد باور کند که در این معامله، به ضرر و زیان زیادی دچار شده و تصمیم بگیرد قرارداد را لغو کند.
البته باید گفت که به او یک فرصت تسمیم شده است تا با لغو قرارداد، خود را از ورود ضرر جلوگیری کند.

در پاسخ به این سؤال که چه معنای "خیار غبن" در "معامله ملک" است، باید ابتدا به تعریف "خیار غبن" بپردازیم.
وقتی یکی از طرفین معامله، مال خود را با قیمتی کمتر از ارزش واقعی آن واگذار می‌کند یا بهایی بیشتر از ارزش واقعی یک کالا پرداخت می‌کند، معامله به خطر می‌افتد و در علم حقوق به آن "خیار غبن" گفته می‌شود.
به عبارت دیگر، یکی از طرفین تلاش می‌کند طرف دیگر را در ارزش واقعی مال خود فریب دهد.
در این حالت، طرفی که ضرر می‌بیند می‌تواند از "حق فسخ قرارداد" خود استفاده نماید.

به منظور حفظ تعادل منطقی در معاملات ملکی، استفاده از خیار غبن بسیار حائز اهمیت است.
خیار غبن به ما کمک می‌کند تا در صورت عدم همخوانی ارزش ملک با کسری که بابت آن پرداخت می‌شود، معامله را لغو کنیم.
این موضوع به عقد کننده اجازه می‌دهد که در صورت تضرر و زیان، با استناد به این خیار، قرارداد را ابطال کند.
بنابراین، طبق ماده 416 قانون مدنی، هریک از طرفین معامله در صورت وجود غبن فاحش می‌تواند پس از آگاهی از آن، قرارداد را منفصل کند.

شرایط خیار غبن در معامله ملک

با استفاده از تگهای HTML مانند تگ و در زبان فارسی متن را به طور کامل تغییر دهید.
در نتیجه متن را نیز تکرار نکنید.
متن: "در قسمت قبل، به تعریف خیار غبن در معامله ملک پرداخته شد.
برای استفاده از خیار غبن در معامله، شرایطی باید رعایت شود.
عدم رعایت این شرایط، به اراعه حق فسخ اجازه نمی‌دهد.
در این قسمت، برای آشنایی بیشتر، شرایط خیار غبن در معاملات ملکی بیان خواهد شد.
"

اصل اول در انجام خیار غبن، وجود تفاوت قابل توجه در قیمت است که به راحتی نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
برای مثال، اگر فردی ملکی با ارزش یک میلیارد تومان را با قیمت یک میلیارد و ده میلیون تومان خریداری کند، او نمی‌تواند بر اساس خیار غبن معامله را لغو کند.
ماده 417 قانون مدنی در این مورد آمده است: "غبن آشکار در صورتی فاحش است که عموماً قابل بخشش نباشد.
"

در معامله ملک، دومین شرط برای استفاده از خیار غبن، عدم آگاهی مشتری از قیمت اصلی ملک در زمان معامله است.
به عبارت دیگر، اگر مشتری با آگاهی از ارزش واقعی ملک به معامله پرداخته و قرارداد را انعقاد داده باشد، دیگر امکان استفاده از حق فسخ قرارداد وجود ندارد.
در ماده 418 قانون مدنی آمده است: "اگر در زمان معامله مشتری آگاه از قیمت عادله بوده باشد، امکان فسخ قرارداد وجود ندارد.
"

"همچنین، طبق ماده 420 قانون مدنی، استفاده از گونه‌ای از خیار غبن پس از به دست آمدن آگاهی فوری از آن ضروری است و اگر زمان بگذرد، خیار فسخ از بین می‌رود.
یک نکته‌ی مهم در قوانین استفاده از خیار غبن که باید به آن توجه شود، این است که طبق ماده 419 قانون مدنی، در تعیین مقدار خیار غبن نیز باید شرایط معامله را در نظر گرفت.
"

مراحل و نحوه اعمال خیار غبن در معامله ملک

بعد از احراز شرایط مذکور در بخش قبل درباره خیار غبن در معامله ملک، فرد می‌تواند برای فسخ معامله اقدام کند.
به منظور اعمال خیار غبن در معامله ملک، طرف معامله باید با فرآیند و چگونگی استفاده از حق فسخ خود آشنا باشد.
به همین دلیل، در ادامه مقاله، مراحل و نحوه اعمال خیار غبن در معامله ملک شرح داده خواهد شد.

مانند آنچه قبلاً گفته شد، خیار غبن یک خیار فوری است.
بنابراین، شخص باید بلافاصله پس از متوجه شدن از وجود ضرر جدی، خیار نادیده گرفتن را شروع کند و گذر زمان باعث سقوط این خیار می شود.
برای استفاده از خیار غبن در معامله ملک، شخص باید در مرحله اول با ارسال اظهار نامه به طرف مقابل، درخواست فسخ معامله کند.

با توجه به امتناع طرف مقابل از فسخ قرارداد، ضروری است که متضرر باید درخواست خود را با استفاده از اختیار ناحیه غش و غبن به طور کامل تکمیل و به دادگاه ارسال کند.
به افراد توصیه می‌شود تا تمام اسناد، مدارک و مستندات مربوطه که می‌توانند به صدور حکم موثر در تأیید حق آنها کمک کنند، را به درخواست خود ارفاق کنند.

اسقاط خیار غبن در معامله ملک

ایجاد تغییرات در قراردادها به دو شکل ممکن است، به عنوان خیار فسخ قانونی یا خیار فسخ قراردادی.
اسقاط و لغو این خیارات به معنی حذف این حقوق فسخ است.
به این معنا است که طرفین دیگر نمی‌توانند از هر نوع خیارهایشان، از جمله خیار غبن، استفاده کنند.
اسقاط خیار غبن در معاملات ملک نیز می‌تواند به صورت اجباری یا به توافق طرفین لغو شود.

بلند کردن خيار غبن در معامله ملک به شکل قانونی هنگامی اتفاق می افتد که شرایط استفاده از خيار غبن توسط طرف ضررکش دیده رعایت نشود.
به عنوان مثال، اگر ضررکش دیروقت پس از شناخت خيار غبن، برای لغو معامله اقدام نکند، گذشت زمان باعث اسقاط حق لغو وی می‌شود.
در چنین حالت‌هایی، فرض می‌شود که شخص متضرر، به انجام معامله راضی است.

یک روش دیگر برای تسویه "خیار غبن" در "معامله ملک"، توافق طرفین است.
طبق ماده 421 از قانون مدنی، اگر فردی به طرف مقابل خود فریب دهد، اما تفاوت قیمت را جبران کند، این کنش موجب "اسقاط خیار غبن" در "معامله ملک" نمی شود.
با این حال، اگر مغبون راضی باشد که مبلغ مذکور را دریافت کند، "خیار غبن" در "معامله ملک" او لغو می شود.

یکی از جوانب دیگر عقد اسقاط خیار غبن در معامله ملک، توافق طرفین در متن قرارداد است.
اگر طرفین در متن قرارداد آمده باشد که هر دواطراف به اسقاط کامل خیار و به ویژه خیار غبن شدید رضایت داده‌اند، در این صورت حق فسخ قرارداد منسوخ می‌شود و حتی با رعایت شرایط تعیین شده، امکان استفاده از حق فسخ وجود ندارد.