حکم لازم الاجرا چیست

بعد از ارائه درخواست به دادگاه های دادگستری، فرآیند بررسی و رسیدگی به این دعاوی آغاز می شود و در نهایت قاضی مطابق با قوانین و مقررات، تصمیم خود را اعلام می کند.
اما تصمیمات قضایی به تنهایی امکان اجرا در دنیای واقع را ندارند.
همچنین، همیشه امکان وجود دارد که شخص مورد تصمیم قضایی قرار گرفته، از اجرای آن صرف نظر کند.

بدین خاطر در سیستم حقوقی ما، قابلیت اجرای حکم به‌وسیله‌ی دادگاه‌ها وجود دارد و به همین دلیل، قادریم تصمیمات صادرشده از دادگاه‌ها را به دو دسته احکام لازم‌الاجرا و احکام غیرلازم‌الاجرا تقسیم کنیم.
تنها با آگاهی از نوع و روش اجرای این احکام، می‌توانیم احکام لازم‌الاجرا را به اجرا درآوریم.

در این مقاله میخواهیم درباره مفهوم "حکم لازم الاجرا" ، اصولی که به آن تعلق میگیرد و تعبیر آن چیست توضیح دهیم.
همچنین انواع حکم های لازم الاجرا را معرفی کرده و در مورد برگ لازم الاجرا بحث خواهیم کرد، همچنین تفاوت حکم قطعی و حکم لازم الاجرا را بررسی خواهیم کرد.

حکم لازم الاجرا چیست

معنای حکم لازم الاجرا چیست؟حکم لازم الاجرا به حکمی اطلاق می‌شود که به جز در موارد خاص، قطعیت دارد و فرد متهم را مجبور به اجرای آن می‌کند.
در صورت عدم اجرای حکم، فرد متهم به حکم صادر شده علیه خود محکوم می‌شود و شخصی که حکم به نفع او صادر شده است، می‌تواند از شعبه‌ای که حکم را صادر کرده، درخواست اجرای حکم را بدهد.

در بعضی موارد، هنگامی که یک دادگاه قرار دادی را صادر می‌کند و تصمیم می‌گیرد که یک فرد باید یک مبلغی را پرداخت کند، فردی که مورد محکومیت قرار گرفته، موظف است تا این مبلغ را پرداخت کند.
اگر این فرد از اجرای این تصمیم خودداری کند، طرف مقابل می‌تواند با تقاضای اجرای دادگستری، درخواست اجرای تصمیم را ارائه دهد.
زیرا تصمیم قضایی به طور خودکار اجرا نمی‌شود و ممکن است که فرد متهم از اجرای تصمیم دست بردارد.

بنابراین، یکی از مسائل اساسی مربوط به اعمال قانون، استفاده از ابزارهای صدور دستور العمل عملیاتی برای این نوع قوانین می‌باشد.
همچنین، مفهوم متناقض قانون نیازی به اجرا ندارد نقدی برابر با قانون نیاز به اجرا دارد است.
به عبارت دیگر، این قوانینی هستند که نمی‌توان از آنها درخواست اجرایی کرد؛ زیرا هنوز به اتمام نرسیده‌اند و هنوز فرصت اعتراض به آنها وجود دارد.

چه احکامی لازم الاجرا هستند

در بخش قبل، به بررسی تعبیر و معنی حکم لازم‌الاجرا پرداخته شد و همانگونه که بیان شد، حکم لازم‌الاجرا به حکمی اشاره دارد که قابل اجراست و متقاضی (یعنی شخصی که حکم به نفع او صادر شده است) می‌تواند با رعایت نکات قانونی، اجرای آن حکم را از مراجع صحیح درخواست کند.
اما بررسی این مسئله که احکامی در عرصه‌های گوناگون لازم‌الاجرا هستند، ضروری است

در پاسخ به این سؤال که چه احکامی لازم الاجرا هستند، باید گفت که فقط احکامی که پس از ارائه درخواست و ثبت دادخواست و شکواییه، پروسه قانونی مربوطه را طی کرده‌اند و مرجع قضایی یا داور یا مراجع غیرقضایی آنها را مورد بررسی قرار داده و درباره آنها حکم صادر شده و این حکم به مرحله قطعیت رسیده باشد.

"البته، برخی موارد استثنایی هستند که بدون رسیدن به مرحله قطعیت، لازم الاجرا تلقی می‌شود.
در این مورد، توضیحاتی را درباره انواع حکم‌های لازم الاجرا در این قسمت ارائه خواهیم داد.
علاقمندان به اطلاعات درباره حکم‌های نهایی و غیرنهایی می‌توانند با مطالعه این مقاله، به دنبال دانش بیشتری بگردند.
"

لازم الاجرا یعنی چه

بعد از توضیحات در این مورد که معنی حکم لازم الاجرا چیست و اینکه احکام لازم الاجرا، از دید قانون کدامند، در این بخش از مقاله، هدف ما این است که به این سؤال پاسخ دهیم که لازم الاجرا به چه معناست؟ برای پاسخ دادن به این پرسش، به صورت جداگانه، تعریف حکم و سند لازم الاجرا را خواهیم کرد که به صورت زیر است:حکم: به دستوری اطلاق می‌شود که توسط یک مرجع قضایی یا قانونی به شخص یا سازمان داده می‌شود.
سند لازم الاجرا: به مدرکی اشاره دارد که برای اجرای یک حکم صادر می‌شود و از طریق قانون یا قوانین مربوطه اعتبار می‌یابد.
در این بسته از مقاله، هدف ما این است که به شما توضیح دهیم که عبارت لازم الاجرا بیانگر چه معناست و چگونه از آن استفاده می‌شود.

قاعده مقتضی: طبق قانون، حکم قاطع دادگاه ابتدایی یا حکم نهایی دادگاه بازنگری، پس از تصدیق حکم دادگاه بازنگری و به همین ترتیب، قطعی شده، قابل اجرا هستند.
به این معنا که بعد از صدور آن‌ها، رای و حکم مورد نظر، امکان اجرای آن را داراست و فرد محکوم، می‌تواند از طریق اجرای احکام دادگاه ابتدایی، درخواست اجرای آن را نماید و در صورت تقصیر فرد محکوم از اجرای قاعده، او با تدابیر اجرایی مشابه صدور حکم جلب یا توقیف اموال، روبه‌رو خواهد شد.

سند‌های لازم الاجرا شامل اسناد رسمی مرتبط با معاملات غیرمنقول، اسناد رسمی مرتبط با دیون و اموال منقول، نامه عقد از قبیل نکاح، تعهدات مندرج در نامه عقد نکاح، اسناد مرتبط با طلاق، چک، اسناد اقساطی و قراردادهای بانکی می‌باشند.
این اسناد، بدون نیاز به صدور حکم دادگاه، اجرایی هستند و محتوا و مفاد آن‌ها به قدری قابلیت اجرایی دارند که تنها به شرطی که به آن‌ها ادعای جعل وارد نشود.

انواع احکام لازم الاجرا

با توجه به قانون، حکم لازم الاجرا در انواع مختلفی وجود دارد.
در این بخش از مقاله، می‌خواهیم با مراجعه به قانون، به یکی از پرسش‌های رایج درباره حکم لازم الاجرا پاسخ دهیم.
این پرسش مبنی بر انواع حکم لازم الاجرا است.
باید توجه کنیم که انواع احکام لازم الاجرا عبارتند از:

اولین گروه اصلی و بسیار با اهمیت از انواع تصمیماتی که نیاز به اجرا دارند، شامل حکم های قضایی است که توسط مقامات قضایی در رابطه با دعاوی بین افراد صادر می‌شوند.
بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری، حکم هایی که توسط مقامات قضایی صادر و اجرای آنها الزامی است، شامل موارد زیر می‌شوند:

تشریعات و حقوق بشری: یک رأی قطعی از دادگاه بدوی، به استناد قوانین رسمی و بر اساس تحقیقات کامل و بررسی دقیقی صادر شد.

حکم دادگاه بدون درخواست تجدید نظر یا اعتراضِ تثبیت شده، موثر خواهد شد.

قضاوت اولیه که تاییدیه نهایی از سوی مجمع تجدیدنظر دریافت کرده است.

یک حکم که توسط دادگاه تجدیدنظر پس از وقوع نقض رای بدوی، اعمال می‌شود.

یک نکته قابل توجه در این زمینه وجود دارد که اصولا احکام قطعی و لازم الاجرا هستند، اما در برخی موارد، قانونگذاران حکم غیر قطعی را هم لازم الاجرا اعلام کرده اند.
به عنوان مثال، تصرف عدوانی باید حتی قبل از قطعیت، لازم الاجرا شود.

دسته دومی از انواع احکام، که تحت عنوان "احکام داوری" در دعاوی مختلف صادر می‌شوند، انواعی از احکام لازم الاجرا و اجرایی هستند.
این احکام در خارج از حوزه دادگستری صادر می‌شوند و به صورت html با استفاده از تگهای و توسط داوران تنظیم می‌شوند.

سومین دسته از ضوابط اجرایی، شامل احکامی است که توسط مقامات سازمان‌هایی خارج از دادگستری صادر می‌شود، اما اجرای آنها در دست دادگاه‌های قضایی قرار دارد؛ به عنوان مثال، احکامی که توسط هیئت‌های حل اختلاف کارگر و کارفرما، خارج از دادگستری صادر می‌شود، اما اجرای این احکام (مانند تعهد کارفرما به پرداخت حقوق قانونی کارگران) به واحد اجرایی دادگستری تعلق دارد.

برگ لازم الاجرا چیست

یکی از سوالات متداول درباره موضوع احکام لازم الاجرا این است که چه چیزی به عنوان برگ لازم الاجرا در نظر گرفته می شود؟ در این بخش از مقاله به طور حقوقی سعی داریم تا توضیحی درباره این موضوع بدهیم که برگ لازم الاجرا چیست و در چه شرایطی صادر می شود.

برگ لازم الاجرای به معنای اجرا پذیر بودن توسط دادگاه است.
این برگه توسط دادگاه صادر می شود و پس از پایانِ مراحل قانونی دیگر، درخواست خواهان، اجرای احکام را شامل می شود.
در این برگه، به متهم یا محکوم ، تذکر داده می شود که باید، در یک زمان قانونی مشخص، حکم را اجرا کند یا در صورت عدم امکان ، ترتیبی جایگزین مانند اعلام دارایی یا ثبت دادخواست اعسار فراهم کند تا حکم بر اساس آن اجرا شود.

برگه‌ای با عنوان "اسناد لازم الاجرا" توسط اجرائیات ثبت صادر می‌شود.
در این برگه، دستور پرداخت به متهم داده می‌شود و به او زمان داده می‌شود تا مراحل پرداخت و اجرای اسناد لازم الاجرا را دنبال کند.
این برگه توسط اجرائیات ثبت به صورت مستقیم و سریع به متهم ابلاغ می‌شود.

در قسمت‌های گذشته مقاله، تشریح کردیم که حکم لازم‌الاجرا به چه معناست و تعداد انواع آن چه می‌باشد.
در این بخش از مقاله، نیاز است همانند سؤال قبلی، تفاوت حکم قطعی و حکم لازم‌الاجرا را بررسی کنیم و دیدگاه قانونگذار در این خصوص را بیان کنیم.

اینکه حکم قطعی و حکم لازم الاجرا چه تفاوتی با یکدیگر دارند را می‌توان به این صورت توضیح داد: هر حکم قطعی به طور قطع همانند یک حکم لازم الاجرا است.
اما از نظر قوانین، هر حکم لازم الاجرایی به ضرورت قطعیت ملزوم نیست و برخی از احکام، مانند احکامی که به منظور رفع تصرف عدوانی صادر می‌شوند، هر چند قطعی نباشند، به عنوان حکم لازم الاجرا محسوب می‌شوند و می‌توان در اجرای آنها تقاضا کرد.