در روابط بین انسان‌ها همیشه تفاوت‌ها و اختلافات وجود دارد و می‌توان گفت که اختلاف، جزئی از ذات این روابط است. برخی مواقع برای حل و فصل این اختلافات، نیاز است از راه‌های قانونی استفاده کنیم. در زندگی روزمره عنوان حقوقی "حکم جلب" یکی از اصطلاحاتی است که بسیار پرکاربردتر از سایر عناوین است و اکثراً آشنایی بسیاری با آن دارند.

به طور کلی، همه‌ی ما با مفهوم "حکم جلب" آشنا هستیم، این مفهوم را ممکن است مانند یک ابزار تهدید بشناسیم که درباره آن اطلاعات دقیقی نداریم، اما محتمل است به آن پی ببریم. همچنین، می‌دانیم که در برخی موارد، صدور و اجرای "حکم جلب" به عنوان آخرین راه‌حلی در برخورد با یک موضوع حقوقی استفاده می‌شود. به عبارت دیگر، وقتی کسی به ارتکاب جرمی متهم می‌شود یا عمل مشخصی را که توسط دادگاه محکوم شده می‌تواند انجام دهد، اگر تمایل به تسلیم نداشته باشد، اقدام به دستگیری او صورت می‌گیرد.

به اصطلاح، "حکم جلب" یعنی چی؟ زمانی که می‌توان از آن به عنوان یک ابزار مفید استفاده کرد؟ و در صورت نیاز، چگونه می‌توان آن را درخواست کرد؟ هر کسی را می‌توان با چه شرایطی جلب کرد؟ در این مقاله، به صورت دقیق و دلنواز به این سوالات پاسخ می‌دهیم. انواع حکم جلب، شرایط صدور آن و نحوه دریافت آن با استفاده از کد ملی را تشریح می‌کنیم.

حکم جلب چیست

تعریف حکم جلب در حقوق

حکم جلب یک دستور قانونی است که باعث دستگیری فردی متهم یا محکوم شده در یک دعوی حقوقی می‌شود. همچنین، در برخی موارد، بر اساس قانون، ممکن است فرد شاهد نیز جلب شود. قانون آیین دادرسی کیفری تعیین کرده است که اگر متهم در زمان مقرر، در حضور بازپرس یا دادیار حاضر نشود، حکم جلب علیه او صادر خواهد شد. حکم جلب در واقع همان قرار جلب است که به طور رایج به آن اشاره می‌شود. در ماده ۲۹۹ قانون آیین دادرسی مدنی، تفاوت بین حکم و قرار توضیح داده شده است. همچنین، در آیین دادرسی مدنی، تحت شرایط خاصی حکم جلب، از جمله حکم جلب مهریه، صادر می‌شود.

در صورتی که تصمیم یک دادگاه صحیح و قطعی باشد و تمامی اختلافات را حل و فصل کند، یا مجازات متهم را تعیین کند، آن تصمیم را "حکم" می‌نامیم. در غیر این صورت، به آن "قرار" می‌گوییم. یک نکته مهم در مورد "جلب"، این است که بر اساس قانون، آن باید در روز برگزار شود، به جز در مواردی که ضروری است و نیاز به "جلب" فوری دارد. در این موارد، بازپرس تعیین می‌کند که چه زمانی "جلب" فوری صورت گیرد.

انواع حکم جلب

دستور جلب، به دو نوع حقوقی و کیفری تقسیم می‌شود و هریک از این انواع، دارای دو شکل عادی و سیار است.

در حقوق، دستور «جلب» به درخواست فرد محکوم، صادر می‌شود. وقتی که دعوا به پایان رسیده و حکم اعلام شده و دستور اجرای حکم صادر شده باشد، اگر فرد محکوم از پرداخت امتناع کند، دستور «جلب حکم» صادر می‌شود.

در زمینه‌ی کیفری، دستور جلب توسط قاضی در دو حالت صادر می‌شود: اول، زمانی که حکم قطعی صادر شده باشد و قاضی جلب متهم را برای اجبار اجرای حکم دستور می‌دهد. دوم، زمانی که قاضی درخواست حضور متهم را برای بررسی و رسیدگی به پرونده دارد و در صورتی که فرد از حضور در دادگاه امتناع کند، قاضی دستور جلب او را صادر می‌کند.

در جرم عادی، محلی که فرد باید در آن دستگیر شود، قابل تعیین است و تنها در آن محل، امکان دستگیری فرد وجود دارد؛ اما در جرم سیار، مکان حضور فرد را نمی‌دانیم بنابراین قاضی، دستور دستگیری او را در همه مراکز قضایی، صادر می‌کند.

شرایط صدور حکم جلب

در دعاوی حقوقی، پس از صدور اجرائیه، محکوم علیه ملزم است اموالی را که می‌تواند از طریق آنها به پرداخت محکومیت بپردازد، معرفی کند. در صورتی که محکوم علیه از پرداخت امتناع کند، حکم جلب صادر خواهد شد. طبق ماده ۳ قانون اجرای محکومیت‌های مالی، اگر عدم توانایی در پرداخت ثابت شود، محکوم علیه بازداشت نمی‌شود. در صورت عدم دسترسی به محکوم علیه پس از یک مهلت مشخص، دادگاه حکم جلب سیار را صادر می‌کند. جلب توسط مامور کلانتری انجام می‌شود.

در رفع اختلافات کیفری، شاکی باید ابتدا شکایت خود را به صورت رسمی ثبت کند. سپس بعد از انجام مراحل بازجویی از سوی شاکی، بازجویی از متهم نیز صورت می‌گیرد تا اطلاعات لازم جمع آوری گردد. برای استدعای متهم، احضاریه به نشانی که توسط شاکی معین شده است ارسال می‌شود. در صورت عدم حضور متهم به هر دلیلی، حکم جلب به او صادر می‌گردد.

نحوه دریافت حکم جلب

به طور مانند قبلی بیان شده، برای دریافت حکم جلب در پرونده‌های حقوقی، حتما باید حکم قطعی مرتبط با پرونده صادر شده باشد و قبل از آن امکان دریافت حکم جلب وجود ندارد. به طور دیگر، در حکم جلب، ما دادخواست نداریم و تنها می‌توانیم درخواست صدور آن را داشته باشیم.

بنابراین، برای انتقال یک سند به مرحله اجرا در امور قانونی باید صبر کرد تا پرونده تحت تاثیر قرار گیرد و پس از عدم انجام اجرایی توسط طرف مقابل، می توان درخواست صدور حکم انتقال را ارائه کرد. درخواست صدور حکم انتقال برای تمام موارد مالی در پرونده های قانونی به یک صورت است و تنها نوع درخواست متفاوت است.

مطابق قوانین مربوط به پرونده‌های کیفری، بعد از ثبت شکایت و استجواب شاکی، یک اظهارنامه با هدف استجواب متهم برای وی ابلاغ می‌شود و در صورتی که متهم حاضر نباشد، امکان صدور حکم جلب او وجود دارد. به همچنین، در مراحل اجرای حکم در پرونده‌های کیفری نیز می‌توان حکم جلب را دریافت کرد. برگ جلب، یکی از انواع احضاریه‌ها است که به فرد احضار شده اطلاع می‌دهد که به چه اتهامی دستگیر شده است.

استعلام حکم جلب با کد ملی

در زمان حاضر، برای هر فعالیتی در هر پرونده قضایی، ابتدا باید در سامانه ثبت نام کنید. این سامانه که سایت رسمی قوه قضائیه می‌باشد، به شما امکان پیگیری پرونده را با استفاده از شناسه ملی خود می‌دهد. برای ثبت نام در سامانه، ابتدا باید به سایت مراجعه کنید و ثبت نام را انجام دهید. سپس برای تکمیل ثبت نام، به دفاتر خدمات قضایی مراجعه نمایید. استعلام حکم جلب نیز همانند سایر فعالیت‌ها مستثنی نیست. بعد از ثبت نام در سامانه ثنا، با وارد کردن شناسه ملی و رمز عبور خود که از دفاتر خدمات قضایی دریافت کرده‌اید، می‌توانید حکم جلب را استعلام و پیگیری پرونده را انجام دهید.

در ابتدا، برای ورود به وبسایت adliran.ir، به آدرس موردنظر مراجعه کنید. سپس در سمت راست صفحه، گزینه "اطلاع رسانی برای اشخاص حقیقی" را با استفاده از تگ em و strong انتخاب کنید.

سپس، یک صفحه مشابه به صفحه زیر باز می‌شود و با در دست داشتن کد ملی و رمز شخصی که از دفاتر خدمات قضایی دریافت کرده‌اید، می‌توانید به صفحه اطلاع‌رسانی اشخاص حقیقی وارد شوید.

سپس یک رمز شخصی موقت برای شما پیامک می‌شود که درج آن برای پیگیری پرونده ضروری است.