خلاصه مقاله
توجه به نکته‌ای که طبق قوانین، فردی که کمتر از یک سال در یک کارخانه کار کرده و قبل از آن ارتباط کاری با کارفرمای خود را از دست داده باشد، حقوق و مزایای مربوط به این مدت کار را دریافت می‌کند.
ضوابط در قوانین مربوط به تامین اجتماعی و کار مشاغل فعال ارائه شده است.
در این مقاله، به بررسی مفاهیم حق سنوات و پایه سنوات پرداخته شده است و روش و فرمول محاسبه آنها براساس بخشنامه حق سنوات توضیح داده شده است.
همچنین، فرمول محاسبه حق سنوات و پایه سنوات در سال ۱۴۰۲ نیز بیان شده است.
کارگرانی که در شرکت‌های تحت پوشش طرح طبقه‌بندی مشاغل فعالیت میکنند، بر اساس گروه‌های بیست‌گانه و با توجه به روزهای کارکرد خود، از پایه سنوات استفاده میکنند.
همچنین، محاسبه حق سنوات و پایه سنوات در سال ۱۴۰۲ و توضیحات مربوط به آنها بیان شده است.
در آخرین بخش از مقاله، اصول محاسبه و پرداخت تسهیلات سنوات کارگران شرح داده شده است که شامل حق تلاش کارگران، کمک هزینه خانوادگی، هزینه مسکن، هزینه تأمین غذا، هزینه حمل و نقل، مزایای غیرنقدی، پاداش افزایش تولید و سود سالانه است.
پایه سنوات متفاوت از حق سنوات است که در پایان مدت خدمت به کارگران پرداخت میشود.
محاسبه پایه سنوات در سال ۱۴۰۲ براساس بخشنامه شورای عالی کار انجام میشود و پایه سنوات به مبلغ روزانه ۷۰۰۰ تومان به کارگران پرداخت میشود.
هرچند اگر کارگر مشمول طبقه‌بندی مشاغل باشد، مبلغ پایه بر اساس جدول مربوطه تعیین میشود.
دستورالعمل‌های اخیر وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی برای محاسبه حق سنوات بر اساس دادنامه هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی دیوان عدالت اداری صادر شده است و این دستورالعمل به عنوان ملاک محاسبه حق سنوات استفاده میشود.
تامین رفاه و آسایش کارکنان و کارگرانی که در حوزه‌های مشمول قانون کار و تامین اجتماعی فعالیت میکنند، همواره برای دولت اهمیت بالایی داشته است.
به منظور حمایت مادی و معنوی از این گروه، ضوابطی در قوانین مربوطه وجود دارد که به ویژه حقوق و مزایای تعیین شده در قانون کار از جمله حقوق سنوات و پایه حقوق سنوات را پوشش می‌دهد.
فرمول و نحوه محاسبه حق سنوات به عنوان پاداش پایان خدمت شناخته میشود.
این فرمول بر اساس مبنای پایه سنوات بوده و میزان آن با توجه به آخرین حقوق دریافتی فرد در سال محاسبه میشود.
بنابراین، آشنایی با تفاوت بین حق سنوات و پایه سنوات و نحوه محاسبه آنها اهمیت دارد، به ویژه در سال ۱۴۰۲، تا در صورت عدم پرداخت آن توسط کارفرما، کارگران بتوانند از طریق اداره کار حقوق خود را مطالبه کنند.
با توجه به این دلايل، در این مقاله ابتدا به بررسی مفاهیمی مانند حق سنوات و پایه سنوات می‌پردازیم، سپس فرمول و روش محاسبه حق سنوات و پایه سنوات سال ۱۴۰۲ را براساس بخشنامه حق سنوات ارائه می‌دهیم و جزئیات مربوط به هر یک از این موارد را بیان می‌نماییم.
حق سنوات چیست
علاوه بر حقوق ثابت و مزایایی نظیر حق مسکن، حق عائله‌مندی و خواروبار، کارگران در پایان هر ماه کاری حقوق ثابت و جایزه‌ای به اسم حق اولاد دریافت میکنند.
قانون کار نیز حق سنوات را برای حمایت مادی از کارگران در نظر گرفته است.
حق سنوات به مشمولان وابسته به سابقه کار در سال کاری تعلق می‌گیرد و به طور معمول این حق در پایان مدت خدمت یا پایان قرارداد کار، کارگران می‌توانند آن را از کارفرما خواستاری و دریافت کنند.
برای پاسخ به سوالی مبنی بر "چیستی حق سنوات"، باید گفت که حق سنوات به معنای پرداخت مبلغی است که به ازای سالهایی که یک فرد در خدمت یک کارفرما بوده، دریافت میشود.
به این عملیات نیز "حق سنوات پایان خدمت" یا "مزایای پایان کار" گفته میشود.
این مزایا مشابه پاداش بازنشستگی است که دولت پس از اتمام خدمت به دلیل بازنشستگی یا بازخرید خدمت به کارمندان خود پرداخت می‌کند.
یکی از جوانب مهم درباره "حق سنوات" این است که هر فردی که به هر دلیلی از جمله فوت کردن، اخراج شدن، ترک کار، تعدیل نیرو، بازخرید یا بازنشستگی، رابطه کاری او به پایان می رسد، می تواند از مزایای مربوط به "حق سنوات" استفاده کند.
ما نیز در ادامه به توضیح فرمول و نحوه محاسبه "حق سنوات" در سال 1402 خواهیم پرداخت.
"مهم است به این نکته اشاره کرد که طبق قوانین، اگر فردی که کمتر از یک سال در یک کارخانه مشغول به کار بوده است و قبل از آن به هر دلیلی ارتباط کاری با کارفرماش قطع شده است، با محاسبه مدت زمان کار خود، استحقاق دریافت حقوق و مزایای متعلقه را خواهد داشت.
"
پایه سنوات چیست
در قسمت قبل، پیرامون مفهوم "حق سنوات" که با عنوان "پاداش پایان خدمت" نیز شناخته میشود، توضیح داده شد.
بار میگفتیم که پس از اتمام رابطه کاری کارگر و کارفرما، بر اساس تعداد سالهایی که کارگر در آن محل کار کرده است، باید بر اساس حقوق سال آخرین سال، به او "حق سنوات" پرداخت شود.
ولی مفهومی دیگر که شباهتی با حق سنوات دارد، "پایه سنوات" است.
برخی فکر میکنند که این دو مفهوم یکسانند، اما این نظر صحیح نیست.
در پاسخ به این سؤال که چیستی پایه سنوات، باید گفت که این مبلغ برای رفع کسری در حقوق کارگران و تعدیل اقتصادی آنها است.
پایه سنوات نقش مهمی در افزایش رضایت شغلی، لحاظ سابقه کاری در دریافت درآمد آنها و همچنین به عنوان حق عادلانه‌ای برای کارگران دارد.
پایه سنوات متفاوت از حق سنوات است که در پایان مدت خدمت به کارگران پرداخت میشود.
پایه سنوات در طول هر ماه به همراه حقوق ثابت و مزایای دیگر به کارگران پرداخت میشود.
به همین دلیل اغلب آن را حق سنوات روزانه نیز می‌نامند.
در بخش بعدی، توضیح خواهیم داد که چگونه "محاسبه پایه سنوات 1402" با توجه به بخشنامه شورای عالی کار صورت می‌گیرد.
باید اضافه کنم که پایه سنوات به مبلغ روزانه 7000 تومان به تمامی کارگران پرداخت میشود و کارگران از آغاز سال دوم قرارداد خود (که حتماً بیش از یکسال است)، این حق را بهره‌مند می‌شوند.
همچنین، اگر کارگر مشمول طبقه‌بندی مشاغل باشد، میزان پایه به تناسب جدولی که در بخشنامه حقوق ذکر شده است، تا 7,560 تومان افزایش خواهد یافت.
حتی کارگران موقت نیز، براساس تعداد ساعت کار خود، حقوق لازم را دریافت میکنند؛ با این حال، این حق برای دانشجویانی که در تابستان کار میکنند، صادق نیست.
یک نکته مهم درباره حقوق و مزایای سال ۱۴۰۲ وجود دارد؛ این موضوع این است که افزایش ۲۱ درصدی حقوق و مزایا با آن تعداد سال در نظر گرفته نمی‌شود.
در ادامه، روش محاسبه حقوق براساس سال‌های کاری را که در بخشنامه حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۲ مقرر شده است، توضیح خواهیم داد.
نحوه محاسبه حق سنوات ۱۴۰۲
بسیار سؤال‌های مهم درباره "حق سنوات" مطرح میشود.
این مسئله درباره "چیست حق سنوات" و "میزان آن چقدر است" است.
بطور خاص، یکی از سوال‌های مهمی که مطرح میشود این است که چگونه "حق سنوات سال ۱۴۰۲" محاسبه میشود.
به عبارت دیگر، اگر فردی در پایان سال ۱۴۰۲، تمایلی به دریافت "حق سنوات" یک یا چند سال خود دارد، مبلغی چه مقدار به او تعلق خواهد گرفت.
برای پاسخ به این سؤال، باید بیان کنیم که نوع محاسبه حق سنوات در ماده 24 قانون کار تعیین شده است.
بر اساس این قانون، در صورت پایان قرارداد کار در شرایط قرارداد کار معین، قرارداد مدت موقت، فوت، بازنشستگی یا از کارافتادگی، کارفرما موظف است به کارگری که یک سال یا بیشتر در آن محل مشغول به کار بوده است، برای هر سال کار متوالی یا متناوب، بر اساس آخرین حقوق پایه همان سال، یک ماه حقوق را به عنوان حق سنوات یا مزایای پایان کار پرداخت کند.
فرمول محاسبه این حقوق را در بخش بعد ذکر خواهیم کرد.
همچنین، درباره "محاسبه حق سنوات"، باید ذکر کنیم که در حال حاضر، برای تعیین "مبلغ و میزان حق سنوات سالانه"، به جز حقوق ثابت کارگران، مزایایی مانند حق مسکن، حق خواروبار و حق اولاد و غیره نیز مؤثر هستند.
این موارد در محاسبه مقدار پرداختی حق سنوات به کارگران در نظر گرفته می‌شوند.
در مورد محاسبه پایه سنوات یا سنوات روزانه، باید توضیح دهیم که شورای عالی کار در هر سال، با ارسال بخشنامهای مقدار و مبلغ پایه سنوات را برای هر روز کاری تعیین می‌کند.
کارگرانی که در کارگاه‌های تحت پوشش طرح طبقه‌بندی مشاغل فعالیت میکنند، بر اساس گروه‌های بیست‌گانه و با توجه به روزهای کارکرد خود، از پایه سنوات بهره‌مند می‌شوند.
در ادامه، فرمول محاسبه پایه سنوات ۱۴۰۲ کارگران را نیز بررسی خواهیم کرد.
فرمول محاسبه سنوات 1402 در قانون کار
در قسمت های قبل، ما توضیحاتی درباره مفهوم "حق سنوات سالانه و پایه سنوات" ارائه دادیم و روش محاسبه آن را به طور مختصر آوردیم.
اما در این قسمت، به بررسی فرمول محاسبه "حق سنوات سال ۱۴۰۲ در قانون کار" و همچنین "فرمول محاسبه پایه سنوات سال ۱۴۰۲" می‌پردازیم.
دقیقاً فرمول‌های محاسبه این دو پارامتر چگونه است؟
در پاسخ به این سؤال، باید بیان کرد که محاسبه حق سنوات در سال 1402 برابر با محاسبات قبلی است.
برای محاسبه این مبلغ، حقوق پایه فرد در سال مورد نظر، در تعداد روزهای کارکرد ضرب شده و سپس بر 365 (تعداد روزهای سال) تقسیم میشود.
در صورتی که کارگر در چند سال قبلی در یک محل کار مشغول بوده باشد و در سال 1402 رابطه کاری وی به پایان رسیده باشد و حق سنوات سال‌های قبل را دریافت نکرده باشد، او می‌تواند به مأخذ پایه حقوق وزارت کار در سال ۱۴۰۲ حق سنوات خود را دریافت کند.
فرمول محاسبه حق سنوات کارگر به این صورت است که ابتدا حقوق آخرین سال کاری کارگر را در سال ۱۴۰۲ دریافت می‌کنیم.
سپس این مبلغ را در تعداد روزهای کارکردی که در سال مذکور کار کرده‌ایم ضرب می‌کنیم و نتیجه را بر ۳۶۵ تقسیم می‌کنیم.
به عنوان مثال، اگر حقوق کارگر در سال ۱۴۰۲، به مبلغ پنج میلیون و ششصد و پنجاه هزار تومان بوده و برای ۳۰۰ روز کار کرده‌ایم، میزان حق سنوات سالانه ما برابر با چهار میلیون و ششصد و چهل و چهار هزار تومان خواهد بود.
در نهایت، حق سنوات سال‌های مختلف با یکدیگر جمع شده و نتیجه نهایی، مطالبه نهایی حق سنوات کارگر خواهد بود.
محاسبه پایه سنوات کارگران در سال ۱۴۰۲ پیرو بخشنامه حقوق و دستمزد انجام میشود.
طبق این بخشنامه، کارگرانی که در سال ۱۴۰۲، یک سال سابقه کار دارند و یا یک سال از دریافت آخرین پایه سنواتی آنها گذشته باشد، روزانه یک مبلغ به عنوان پایه سنوات دریافت میکنند.
این مبلغ به تعداد روزهای کار ضرب در مبلغ اعلام شده توسط شورای عالی کار (۷۰۰۰ تومان روزانه) محاسبه میشود.
بخشنامه حق سنوات
درباره "مکافات پایان خدمت کارگران"، اخیراً مقامات و سازمان‌های دولتی بخشنامه‌های متعدد و متفاوتی صادر کرده‌اند که مربوط به "روش محاسبه مکافات پایان خدمت" است.
یکی از بخشنامه‌های مهم در این زمینه، ماده 2 و 8 بخشنامه وزارت نیرو مورخ ۸/۴/۱۳۹۴ است.
حکم قانون کار درباره نرخ پرداخت حقوق سنوات بر اساس آخرین حقوق و آخرین حقوق مزد است.
این نرخ شامل تمام اجراهای حقوقی در ماده‌های 34 و 35 قانون کار است.
بنابراین، این بخشنامه در ماده 2 و 8 بخشنامه مشخص می‌کند که نرخ پرداخت حقوق سنوات فقط براساس حقوق اصلی و ثابت، به علاوه حق (جذب) محاسبه میشود.
به همین دلیل، با تقدیم اعتراض در دیوان عدالت اداری، اقدام به لغو این بخشنامه میشود.
با صدور رأی توسط دیوان، اصول محاسبه و پرداخت تسهیلات سنوات کارگران، به عنوان قاعده اساسی حقوق و مزایای تعبیر شده در ماده ۳۴ و ۳۵ قانون کار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این شامل حق تلاش کارگران، شامل کمک هزینه خانوادگی، هزینه مسکن، هزینه تأمین غذا، هزینه حمل و نقل، مزایای غیرنقدی، پاداش افزایش تولید و سود سالانه است؛ و نه صرفاً به حقوق ثابت کارگران مرتبط است.
با در نظر گرفتن این موضوع، در تاریخ ۱۳۹۹/۱۰/۲۴ در وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی یک بخشنامه منتشر شده است.
در این بخشنامه، نحوه محاسبه حق سنوات بر اساس دادنامه صادره از هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی دیوان عدالت اداری، به عنوان ملاک محاسبه حق سنوات ذکر شده است.
متن این بخشنامه به صورت زیر است:در همین رابطه، در تاریخ ۱۳۹۹/۱۰/۲۴، در وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی نیز،بخشنامهای صادر شده است که به موجب آن، در خصوصنحوه محاسبه حق سنوات، به دادنامه صادره از هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعیدیوان عدالت اداریاستناد شده و آن راملاک محاسبه حق سنواتقرار داده است.
متن اینبخشنامهبه این شرح است:
سوالات پر تکرار
- ارائه خدمات مشاوره در فضای مجازی برای اجرا و پیگیری امور قانونی، ثبت مورد گمشده چک و مشاهده ابلاغیه و بازیابی رمز عبور سامانه قضایی، شکایت و دادخواست ارائه میشود.
دفاتر خدمات الکترونیک قضایی توسط قوه قضائیه تأسیس شده و هزینه‌های خدمات ثبت و ارسال دادخواست و دیگر خدمات ارائه شده توسط این دفاتر قابل پرداخت اقساطی است.
ارائه خدمات الکترونیک قضایی در دفاتر شامل ثبت نام، تغییر و ویرایش اطلاعات، مشاهده ابلاغیه و بازیابی رمز عبور، اطلاع رسانی وضعیت پرونده و پیگیری اظهارنامه، شکایت و دادخواست است.
در این دفاتر، تعرفه‌های هزینه‌های خدمات مختلف نیز قابل مشاهده است.
مراکز دفاتر خدمات الکترونیک قضایی با استفاده از فناوری‌های روز و با هدف ارائه خدمات قضایی به مردم، تأسیس شده‌اند.
ثبت اطلاعات مربوط به شخص و محاسبه ارزش منطقه‌ای ملک نیز در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است.
نتیجه گیری
در نهایت، می‌توان نتیجه گرفت که تامین رفاه و آسایش کارکنان و کارگران، مورد توجه قرار گرفته و در قوانین مربوطه به آنها اهمیت بالایی داده شده است.
حق سنوات و پایه سنوات، از حقوق و مزایای تعیین شده در قانون کار می‌باشد که در صورت پایان قرارداد کار، کارفرما موظف است این حقوق را به کارگران پرداخت کند.
این حق و مزایا از جمله حق تلاش، کمک هزینه خانوادگی، هزینه مسکن، هزینه تأمین غذا، هزینه حمل و نقل، مزایای غیرنقدی، پاداش افزایش تولید و سود سالانه را پوشش می‌دهد.
این حقوق و مزایا نقش مهمی در افزایش رضایت شغلی کارگران ایفا می‌کند و به عنوان حق عادلانه‌ای برای آنها برخوردار است.
در ضمن، با توجه به بخشنامه حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۲، محاسبه حق سنوات و پایه سنوات برای کارگران مشمول طبقه‌بندی مشاغل نیز تعیین شده است.
بنابراین، جهت رعایت حقوق کارگران و تضمین رفاه و آسایش آنها، این قوانین و ضوابط ضروری است.