وقتی دو طرف توافق‌نامه‌ای با هم می‌بندند، هدف آن‌ها است که در زمان مشخصی، دو عنصر مورد معامله را با هم تبادل کنند. برای مثال، در عقد خرید و فروش، فروشنده تعهد دارد که کالا را تحویل دهد و خریدار تعهد دارد که هزینه را پرداخت کند. این تبادل در واقع تعهد هر دو طرف در قرارداد است. در صورتی که یکی از طرفین به تعهد خود عمل نکند، باید چه کاری انجام دهیم؟ در این مقاله، ما به این سؤال پاسخ می‌دهیم و به بررسی مفهوم حق حبس و نحوه اعمال آن می‌پردازیم.

عدم انجام تعهد توسط یکی از دو طرف قرارداد

وقتی دو نفر تصمیم به قرارداد گذارند، بطور قطع باید توافق و رضایت مشترکی برای بستن قرارداد داشته باشند. در نتیجه، شرایطی که خودشان برای اجرای قرارداد تعیین کرده و تعهد کرده اند، باید به احترام برسند و به آن ها عمل کنند. با این حال، گاهی اوقات این اتفاق نمی افتد و یکی از طرفین تعهد خود را نقض می کند. نقض تعهد توسط یکی از طرفین، منجر به واکنش طرف دیگر قرارداد می شود تا او را مجبور به انجام تعهدش کند. یکی از راه های ممکن برای اجبار شخصی که تعهدش را انجام نمی دهد، استفاده از حقوق حبس است.

حق حبس چیست؟

در قراردادهای تبادلی، دو طرف متعهد هستند. اگر یکی از طرفین تعهد خود را انجام ندهد، طرف دیگر می‌تواند تعهد خود را به طرف مقابل واگذار کند. این اقدام در حقوق با نام "حق حبس" شناخته می‌شود و به معنای عدم انجام تعهد توسط طرفی است که به طور قانونی متعهد است. برای استفاده از "حق حبس" نسبت به شخصی که تعهد خود را انجام نداده، باید به موارد زیر توجه کنیم. نکته اول: برای استفاده از حق حبس، باید در مورد قرارداد صحیح و واضحی صورت بپذیرد. نکته دوم: دلایل عدم انجام تعهد توسط یک طرف باید به طرف دیگر اطلاع داده شده و فرصتی برای اصلاح ارائه شود. نکته سوم: قبل از استفاده از حق حبس، باید این مورد به صورت رسمی و قانونی ارائه شود. نکته چهارم: باید از تمام پرونده‌ها و اسناد مربوط به قرارداد مربوطه برخوردار بود. نکته پنجم: در صورت استفاده از حق حبس، باید به تمامی ضوابط قانونی مربوطه پایبند باشیم. با رعایت این نکات، می‌توانیم در مواجهه با شخصی که تعهد خود را انجام نداده، از حق حبس استفاده کنیم.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره اجرای قرارداد، به عضویت در کانال تلگرام حقوق قراردادها بپیوندید.

چگونه حق حبس را اعمال کنیم ؟

وقتی شخصی تصمیم به اجرای حق حبس می‌گیرد، باید بداند که چگونه از این حق استفاده کند. از این رو باید توجه کنیم که حق حبس تنها در قراردادهای معوض قابل استفاده است. قرارداد معوض یک قرارداد است که دو تعهد در آن وجود دارد. این دو تعهد می‌تواند تعهد تحویل دو مال در برابر هم مثل عقد بیع یا خرید و فروش، تعهد انجام دادن دو کار در برابر هم و یا تعهد به انجام دادن یک کار در برابر دریافت مال باشد مثل تعهد به ساختن مجسمه در برابر دریافت پول. به همین دلیل باید بدانیم که حق حبس فقط نسبت به عوض اصلی معامله قابل اعمال است. بنابراین، فقط در صورتی که طرف معامله اصلی تعهد خود را انجام ندهد، می‌توان از حق حبس استفاده کرد. همچنین، در صورتی که تعهدی در موضوع اصلی و عوض اصلی قرارداد برقرار نشود، می‌توان به عدم اجرای بخشی از تعهد حق حبس اعمال کرد. به عنوان مثال در قرارداد بیع یا خرید و فروش اتومبیل، اگر خریدار فقط بخشی از پول را پرداخت کند، فروشنده می‌تواند تا زمانی که خریدار تعهد خود را به طور کامل اجرا نکرده و همه پول را پرداخت نکرده است، از حق حبس استفاده کند و از تحویل دادن خودرو به او خودداری کند.