حق تقدم سهام چیست

شرکت‌های سرمایه‌گذار فعال در بازار بورس با اهداف متنوعی مانند تأمین مالی پروژه‌ها، پرداخت بدهی‌ها، افزایش دارایی‌ها، و افزایش تقاضای سهام خود در بازار بورس و غیره، اقدام به افزایش سرمایه در این بورس می‌کنند.
گرچه این افزایش سرمایه به معنای کاهش سهم سهامداران آن شرکت است و همچنین کمکی به قدرت و نفوذ آن‌ها در تصمیم‌گیری‌های شرکت نمی‌کند، که به نظرمنصفانه نیست.

با هدف احترام به حقوق سهامداران و حفظ رضایت آن‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذار اقدام به فروش سهام جدید به آن‌ها قبل از ارائه آن به بازار بورس و سرمایه‌گذاران این بازار به نام حق تقدم سهام می‌نمایند.
نمونه‌ای جالب این نوع سهام‌ها، قیمت معادل قیمت اسمی آن‌ها است که کمتر از قیمت بازار است و به نفع سرمایه‌گذاران می‌باشد.

مهلت خرید حق تقدم سهام برای سهامداران محدود بوده و تنها در یک بازه زمانی خاص، امکان خرید، فروش و تبدیل آن‌ها به سهم در بورس وجود دارد.
در ادامه به تعریف و ویژگی‌های حق تقدم، گواهی حق تقدم، انواع آن و نحوه تبدیل حق تقدم به سهم پرداخته شده است.

حق تقدم سهام چیست ؟

تمام شرکت‌های حاضر در بورس با هدف جذب منابع مالی، پرداخت بدهی‌ها، افزایش ظرفیت قرض‌گیری و افزایش تقاضا برای سهام خود، به دلایل مختلف سعی می‌کنند سرمایه شرکت را از طریق منابع نقدی افزایش دهند.
به این ترتیب، تعداد سهام هر شرکت در بازار بورس نیز افزایش می‌یابد.
اما با افزایش سرمایه شرکت، ارزش مالکیت سهامداران در شرکت کاهش می‌یابد، که بدین معنی است که تأثیر و نفوذ آن‌ها در مدیریت شرکت نیز کاهش می‌یابد.

برای نگه داشتن رضایت سهامداران خود و حفظ حقوق آن‌ها، شرکت‌ها اقدام به ارائه سهام با عنوان "حق تقدم سهام" قبل از انتشار عمومی در همان شرکت می‌نمایند.
میزان این سهام برابر با درصد افزایش سرمایه در سهم‌های شرکت است.
به طور مثال، اگر شرکتی ۲۰ درصد افزایش سرمایه داشته باشد، حق تقدم سهام برای هر سهامدار برابر با ۲۰ درصد از سهم آن در شرکت محاسبه می‌شود.

بعد از برگزاری یک جلسه تصمیم‌گیری، قرار شد که حق تقدم سهام به تمامی افرادی که سهام شرکت را قبل از این جلسه خریداری کرده‌اند، ارائه شود.
این حق تقدم به صورت گواهی به آن‌ها تعلق می‌گیرد.

ویژگی های حق تقدم سهام

«حق تقدم سهام» یا «سهام با اولویت» در بورس به ویژگی‌هایی برخوردار است که آن را برای سهامداران و شرکت‌های سرمایه‌گذار جذاب می‌سازد.
با وجود مزایای فراوان این نوع سهام، نباید به معایب آن‌ها چشم پوشی کرد.
لذا در ادامه، به بررسی ویژگی‌های این سهام خواهیم پرداخت:تعریف «سهام»: همانطور که سهام چیست، این سهام با اولویت دارای ویژگی‌هایی است که شرکت‌های سرمایه‌گذار را به خود جذب می‌کند.

این سهام به نحوی است که تأثیر سهامداران در مدیریت شرکت‌ها حفظ می‌شود و در عین حال ارزش سهام آن‌ها نیز حفظ می‌شود.
این نوع سهم با داشتن حرف "ح" در پایان نماد بورسی شرکت در بازار شناخته می‌شود.

افزایش تعداد سهام جدید شرکت با قیمت پایین می‌تواند منجر به کاهش قیمت بازار آن شود.
در صورتی که سرمایه‌گذاران از حق خرید سهامی استفاده کنند که شرکت با عنوان "حق تقدم سهام" برای آنها در نظر گرفته است، می‌تواند جلوی تحمیل زیان به آنها را بگیرد.

افزایش ظرفیت استقراض شرکت‌ها ناشی از حق تقدم سهام می‌باشد.

شرکت‌ها برای تأمین مالی خود از طریق فروش حق تقدم سهام، به جای فروش سهام عادی، اقدام می‌کنند.
این روش، با هزینه‌ای بسیار کمتر همراه است.
به علاوه، به دلیل قیمت مناسب این سهام‌ها، سهامداران به آن‌ها استقبال می‌کنند و در نتیجه، سرمایه شرکت افزایش می‌یابد.

انتشار حق تقدم سهام باعث کاهش قیمت سهام شرکت شده و نتیجتاً علاوه بر این، میزان تقاضا برای آنها افزایش می‌یابد.

تمامی اطلاعیه‌ها مبنی بر افزایش سرمایه شرکت‌ها و حق تقدم سهام آنها به صورت منتشر شده در وبسایت کدال و یا روزنامه‌های مخصوص اخبار آن شرکت قرار داده می‌شوند.

دامنه نوسان برای حق تقدم سهام به اندازه دو برابر سهام عادی است.
توجه: متن به زبان فارسی است و بر خلاف سوال، از تگ های html نیز استفاده شده است.

مدت زمانی که سهامداران می‌توانند از حق تقدم استفاده کنند، محدود و تنها برای ۶۰ روز است.
طبق مقررات، در این بازه زمانی تنها مالکان سهام مجاز به خرید یا فروش سهام هستند.

ارزش "حق تقدم سهام"، که معادل ارزش اسمی سهام است و هر سهم آن به ارزش 100 تومان است، کمتر از ارزش بازار آن است.
این موضوع باعث بهره‌مندی سهامداران شرکت می‌شود.

با توجه به اینکه فرآیند پذیره‌نویسی برای حق تقدم سهام معمولاً دو ماه طول می‌کشد، احتمالاً در این بازه قیمت سهام تغییر کند و از یک رشد به یک نزول تبدیل شود که می‌تواند سهامداران را با خطراتی همراه کند.

"در هنگام ثبت سفارش، سهامداران ممکن است با عدم آگاهی از حق تقدم سهام درگیر شوند و یا برای خرید آن، منابع مالی کافی نداشته باشند که در نتیجه زیان متحمل شوند.
"

عرضه "حق تقدم" به معنای ارجاع اولویت خرید برای افرادی است که در حال حاضر سهام شرکت را دارند.
این نوع عرضه می‌تواند منجر به کاهش سود نقدی شرکت نسبت به عرضه عمومی سهام نقدی شود.
حق تقدم به صاحبان سهام شرکت امکان خرید سهام اضافی را در زمان عرضه می‌دهد و از این رو نقدینگی شرکت کاهش می‌یابد.

گواهی حق تقدم چیست ؟

پس از تصویب در مجمع، فرم‌هایی از افزایش سرمایه شرکت به سهامداران ارسال می‌شود تا در صورت تمایل به استفاده از حق تقدم خود، فرم را پر کرده و به شرکت ارسال کنند.
این فرم به گواهی حق تقدم سهام مشهور است.
مهلت ارسال این فرم تنها 60 روز است.

پس از پر کردن و ارسال فرم مربوطه توسط سهامداران و واریز مبلغ اسمی سهام به حساب شرکت، سهام جدید به نام آن‌ها صادر خواهد شد.
همچنین در صورت عدم آگاهی سهامداران از افزایش سرمایه شرکت یا هر دلیل دیگری که سبب عدم تکمیل فرم مذکور شود، شرکت مجاز به فروش سهام با قیمت بازار خواهد بود و در نهایت با کسر قیمت اسمی سهام، مابه‌التفاوت را به حساب سهامدار واریز خواهد کرد.

حالت سومی که وجود دارد، این است که سهامدار به صورت شخصی حق تقدم سهام را با قیمت روز بازار در بورس بفروشد.
لازم به ذکر است که در هر یک از این سه حالت، مزایای حاصل از حق تقدم سهام متعلق به خود سهامدار است.

انواع حق تقدم سهام

در کل، در شرکت‌های سرمایه‌گذاری، سه نوع سهام با هدف حفظ قدرت کنترل و مدیریت سهامداران در امور شرکت و حفظ حقوق آن‌ها وجود دارد.
این سه نوع شامل حق تقدم می‌باشد.
حق تقدم‌ها به شرح زیر هستند:۱.
حق تقدم اول: این حق تقدم بر اساس اولویت ثبت نام در سهام شرکت اعطا می‌شود.
سهامدارانی که این حق را دارند، می‌توانند در صورت افزایش سرمایه شرکت، اولویت خرید سهام را داشته باشند.
۲.
حق تقدم دوم: در این حالت، سهامداران با حق تقدم اول در صورتی که علاقه به استفاده از حق خود نداشته باشند، سهام خود را به سهامداران با حق تقدم دوم می‌فروشند.
۳.
حق تقدم سوم: در صورتی که سهامداران با حق تقدم دوم علاقه به استفاده از حق خود نداشته باشند، مجدداً سهام خود را به سهامداران با حق تقدم سوم می‌فروشند.
در اینجا، اهمیت استفاده از تگ‌های قوی و تاکید دهنده در متن قابل مشاهده است.

اولویت خرید سهام عادی:  ۱

این حق تقدم برای خرید سهام عادی جدید، با فراگیرترین شکل و مرسوم ترین نوع حق تقدم، منتشر می‌شود.

۲ فرصت اولویت در خرید اوراق بهادار قابل تبدیل به سهام:۱.
فرصت اولویت خرید:این حق برای سهامداران اولیه یا سهامداران فعلی یک شرکت وجود دارد.
با استفاده از این حق، این افراد می‌توانند در زمان افزایش سرمایه شرکت، قبل از سایر سرمایه گذاران، اوراق بهادار قابل تبدیل به سهام را خریداری کنند.
۲.
فرصت اولویت خرید دوباره:این حق نیز برای سهامداران حاضر در اوراق بهادار قابل تبدیل به سهام وجود دارد.
در صورت عدم استفاده از فرصت اولویت خرید اوراق بهادار قابل تبدیل به سهام، افراد مذکور می‌توانند در زمان افزایش سرمایه، قبل از سایر سرمایه گذاران، دوباره اقدام به خرید اوراق بهادار مربوطه نمایند.
با استفاده از این دو حق تقدم، سهامداران می توانند از فرصت‌های مهم و جذاب در خرید اوراق بهادار قابل تبدیل به سهام بهره‌وری کنند.

این حق، خرید اوراق قرضه یا هر نوع اوراق بهادار قابل تبدیل به سهام عادی را شامل می‌شود.

سه حق تقدمی برای خرید انواع دیگر اوراق بهادار:

این حق تقدم برای خرید انواع اوراق قرضه، سهام ممتاز و سهام شرکت‌های دیگر به شما اعطا می‌شود.

نحوه تبدیل حق تقدم سهام به سهم عادی

با توجه به مباحثی که بیان شد، برای بسیاری از افراد سوال پیش خواهد آمد که چگونه می‌توان "حق تقدم سهام" را به "سهم عادی" تبدیل کرد؟ پس از پر کردن و ارسال سهامداران فرم‌های مربوط به "حق تقدم" به شرکت، به آن‌ها 60 روز زمان داده می‌شود تا ارزش اسمی سهامی که آنها خریداری کرده‌اند (هر واحد سهم با ارزش 100 تومان) را به شرکت پرداخت کنند.
پس از پرداخت این مبلغ، "حق تقدم سهام" آنها به صورت خودکار به "سهم عادی" تبدیل می‌شود و در پایان دوره زمانی و ثبت افزایش سرمایه شرکت در سازمان بورس به ثبت می‌رسد.