جرایم علیه اموال و مالکیت

در دستورهای جزایی کشورها، علاوه بر حمایت از سلامتی و امنیت شهروندان، ما همچنین مستمدیم حفاظت قانونی برای اموال و منافع مالی آنها هستیم.
به همین علت، در صورتی که فردی به تخریب / تخریب املاک دیگران و نقض حقوق مالی آنها بپردازد، می توانیم این اقدام را به عنوان یک جرم محسوب کرده و با تدابیر اجرا مناسب، برای مقابله با آن اقدام کنیم.

با توجه به اهمیت ویژه‌ای که به حقوق مادی و مالی شهروندان و حق مالکیت ایشان در قانون مجازات اسلامی داده شده است، تمامی جرایم علیه اشخاص و جرایم علیه اموال و مالکیت در این قانون به‌طور جداگانه و با تفصیل بررسی شده‌اند.
در این جرایم، به وفور تخلفاتی رخ می‌دهد که حقوق مالی و مادی افراد و حق مالکیت ایشان را نقض می‌کند.
بنابراین، ما نیازمند بررسی و بحث درباره انواع این جرایم علیه اموال و مالکیت و مجازات قانونی آنها هستیم.
تا اینکه بتوانیم به طور کامل درکی دقیق از مسئله‌ی مطروحه داشته باشیم و بتوانیم اقدامات مناسبی را برای شناسایی و مقابله با این جرایم به کار بگیریم.

در این مقاله به بررسی "جرایم علیه اموال و مالکیت" می‌پردازیم.
به منظور روشن شدن مفهوم اصلی، ابتدا همت داریم درباره تعریف این نوع جرایم تشریح دقیقی ارائه دهیم و در ادامه، انواع و تقسیم‌بندی‌های متنوع جرایم علیه اموال و مالکیت را بررسی کنیم.
همچنین، مجازات‌هایی که برای این نوع جنایات تعیین شده است، به تفصیل شرح داده خواهند شد.
در پایان، به روش‌های شکایت و رسیدگی به این نوع جرایم خواهیم پرداخت.

جرایم علیه اموال و مالکیت چیست

حق مالکیت یکی از حقوق بنیادین و اساسی شهروندان و حقوق بشر است.
بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، که در کنار قوانین معمولی، به حفظ و حمایت از این حق اهمیت می‌دهد، حق مالکیت به دست آمده از راه مشروع باید مورد احترام قرار گیرد (اصل 47 قانون اساسی).

یکی از مزایای حق مالکیت این است که فرد می‌تواند به شکلی ایده آل از اموال خود استفاده کند و همچنین حق مالکیت انحصاری این گونه تعبیر می‌شود که فرد بتواند بدون داشتن شریکی در حقوق و ممتلکات خود، از آنها بهره‌برداری کند و از هرگونه مداخله ناخواسته نیز جلوگیری نماید.

اهمیت حقوق مالکیت در قانون مجازات اسلامی نهادینه شده است، به گونه‌ای که با هدف حفظ این حقوق، تعدادی از جرایم و مجازات‌ها تعیین شده‌اند.
به همین جهت، در قانون مجازات اسلامی، یک سری از جرایم با عنوان جرایم علیه اموال و مالکیت شناخته و تعریف شده‌اند، که هدف آنها حفظ حقوق مادی و مالکانه افراد است.

بنابراین، برای پاسخ به این سؤال که "چه معنایی دارد جرایم علیه اموال و مالکیت"، باید گفت که این نوع جرایم منجر به نقض حقوق مالکانه و اموال شهروندان می‌شود، که می‌تواند منجر به آسیب‌های مادی شود.
جرایم علیه اموال و مالکیت با جرایم علیه اشخاص متفاوت است.
جرایم علیه اشخاص با تهدید به کلیت بدنی شهروندان سر و کار دارد، در حالی که جرایم علیه اموال و مالکیت شامل انواعی از جرائم است که حقوق مالکیت و دارایی‌های شهروندان را نقض کرده و باعث صدمات مادی برای آنان می‌شود.
در ادامه به توضیح انواع این جرایم می‌پردازیم.

انواع و تقسیم بندی جرایم علیه اموال و مالکیت

مباحث مربوط به جرایم علیه اموال و مالکیت، مجموعه‌ای از عملکردهای مختلف است که به نقض حقوق مالکیت فرد درباره اموال خود اشاره دارد.
جنبه‌های مختلفی از جرایم در این حوزه وجود دارد و برای درک عمیق‌تر پیرامون مفهوم جرایم علیه اموال و مالکیت، مناسب است به نوع و تقسیم بندی این جرایم نیز بپردازیم.
در این بخش از مقاله، بر آنیم تا دسته‌بندی و انواع جرایم علیه اموال و مالکیت را معرفی کنیم.
به همین منظور، از برچسب‌های HTML مانند strong و em استفاده خواهیم کرد که تأکید بیشتری بر این انواع جرایم و تقسیم بندی آن‌ها ایجاد شود.

یکی از اقسام تخلفات مالی و املاک، جرم سرقت و دزدی است.
طبق ماده ۲۶۷ قانون مجازات اسلامی، جرم سرقت به این معنی است که فردی سعی در دزدیدن مال دیگری را داشته باشد.
لذا جرم سرقت، یکی از مهم‌ترین اقسام تخلفات مالی و املاک محسوب می‌شود.

یکی از اقدامات جنایی در حوزه مالکیت و اموال، کلاهبرداری است.
طبق ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین جرائم ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری، کلاهبرداری به معنای فریب دادن افراد به منظور غنی شدن غیرقانونی از اموال آنها با استفاده از ترفندهای تقلبی می‌باشد.

بر اساس ماده ۶۷۳ و ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی، یک تخلف دیگر به نام خیانت در امانت وجود دارد که طبق این قانون، استفاده نامشروع از امضایی سفید یا مهری سفید و یا دزدیدن، تخریب یا گم کردن اموال متعلق به دیگران و یا اسناد تجاری مانند چک و سفته، یک جرم تلقی می‌شود و تحت مجازات قرار می‌گیرد.

براساس مواد ۶۷۵ تا ۶۸۹ قانون مجازات اسلامی، جرایمی علیه اموال و مالکیت وجود دارد که شامل احراق، تخریب و اتلاف اموال دیگران می‌شود.
این جرایم می‌تواند شامل تخریب مکان‌های مسکونی، باغ‌ها، کشتی‌ها، کارخانه‌ها، انبارها و موارد مشابه باشد.
همچنین، سوزاندن اموال و اسناد دیگران نیز در این دسته قرار می‌گیرد.

با استناد به ماده‌های ۶۹۰ تا ۶۹۶ قانون مجازاتِ اسلامی، اقداماتی که منجر به تخریب و تخریب مالکیت دیگران می‌شوند، شناخته شده است.
مصادیقی همچون تجاوز سرکوبگرانه به ملک دیگران با استفاده از خشونت و زور و یا ورود غیرقانونی به خانه‌های دیگران در این رابطه شناسایی شده‌اند.
پیشنهاد می‌شود در این خصوص، مقاله زیر را نیز مطالعه کنید: نمونه مقاله.

مجازات جرایم علیه اموال و مالکیت

در قانون مجازات اسلامی، به غیر از جرایم علیه اشخاص که به تمامیت جسمی افراد آسیب می‌زند شامل قتل، ضرب و جرح و غیره، جرایمی دیگر نیز درباره اموال و مالکیت مدنظر قرار می‌گیرد.
در قسمت قبل به برخی از انواع جرایم علیه اموال و مالکیت پرداخته شد.

تعیین مجازات جرایم مالی و خلافیت های مرتبط با مالکیت، موضوعی است که درباره آن پرسش مطرح می‌شود.
به عبارت دیگر، در صورت ارتکاب جرمی علیه اموال و مالکیت، عامل مجرم به چه مجازاتی محکوم می‌شود.
پاسخ به این سؤال از طریق قوانین جزا اسلامی قابل تعیین است.
در این قوانین، مجازات ویژه‌ای برای ارتکاب جرم علیه اموال و مالکیت تعیین نشده است.

براساس این اصل، اگر هر یک از اقسام جنایات علیه اموال و مالکیت رخ داده باشد، مرتکب، به مجازات ویژه‌ای که در قانون جرم تعیین شده است، محکوم خواهد شد.
به همین دلیل، مجازات جرمی مانند سرقت، با مجازات جرم اعمال کلاهبرداری یا تخریب و احراق، تفاوت خواهد داشت و قاضی دادگاه، پس از تایید عنصر مادی هر یک از جرایم مذکور، مجازات ویژه‌ای که در قانون مقرر شده است را صادر خواهد کرد.

نحوه شکایت و رسیدگی به جرایم علیه اموال و مالکیت

یکی از برجسته‌ترین دسته‌بندهای جرایم در قوانین مجازات اسلامی، جرایم مالی و مالکیت می‌باشد.
هر نوع مورد از جرایم مالی، مجازات خاص خود را دارد و در صورتی که فردی به جرمی مانند دزدی، تخریب، کلاهبرداری، خیانت در امانت و غیره متهم شود، قاضی با رعایت قوانین و تأیید عوامل جرم، حکم مجازات را علیه متهم صادر خواهد کرد.

"در این باره، سؤالی مطرح شده است که چگونه می‌توان به جرایمی که علیه اموال و مالکیت صورت می‌گیرد، شکایت کرده و با آن مقابله کرد؟ و اگر فردی تصمیم داشته باشد از هر نوع جرمی علیه اموال و مالکیت شکایت کند، چه اقداماتی لازم است تا انجام شود؟"

برای پاسخ به این سوال، باید بگوییم که دستورالعمل‌های شکایت از جرایم علیه اموال و مالکیت به این صورت است که فرد تاکید کرده باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی مراجعه کند و در سامانه ثنا ثبت نام کند، سپس با تهیه یک نسخه از شکواییه سرقت، خیانت در امانت، کلاهبرداری و سایر جرایم مربوطه، همراه با اسناد و مدارک مربوطه و پرداخت هزینه دادرسی، شکایت خود را ثبت کند.

نحوه برخورد با تخلفات مرتبط با مالکیت و اموال به این شکل است که بعد از ثبت شکایت، پرونده به دادسرا ارجاع داده می‌شود و مقامات دادسرایی، اقدام به بررسی اولیه می‌نمایند.
در صورتی که با توجه به اسناد و مدارک موجود در پرونده، ارتکاب جرم علیه اموال و مالکیت توسط متهم تایید نشود، قرار منع تعقیب صادر می‌شود و در غیر اینصورت، پرونده برای صدور حکم به دادگاه کیفری ارجاع می‌شود.