یکی از دسته‌بندی‌هایی که در مورد طلاق صورت گرفته است، تقسیم آن به طلاق رجعی و طلاق بائن است. طلاق رجعی به معنی امکان بازگشت مرد به زندگی مشترک پس از طلاق می باشد. به همین ترتیب، برای جلوگیری از نقض حقوق زنان، قانونگذار الزام به ثبت رجوع از طلاق کرده و در قانون حمایت از خانواده، تضمین عدم ثبت رجوع از طلاق را بیان کرده است. در این مقاله، قصد داریم به بررسی موضوعات مختلفی مانند رجوع از طلاق، ثبت رجوع از طلاق و مجازات عدم ثبت رجوع از طلاق بپردازیم.

رجوع از طلاق

اینجا ما می‌توانیم طلاق را به دو دسته طلاق رجعی و طلاق بائن تقسیم کنیم. تقسیم‌بندی این دسته‌بندی بر اساس قابلیت بازگشت به زندگی مشترک یا عدم آن است. در طلاق بائن، بلافاصله پس از خواندن صیغه طلاق، زن و مرد دیگر نمی‌توانند با هم ارتباط برقرار کنند و برای زندگی مجدد با هم باید مجدداً عقد کنند. اما در طلاق رجعی، این امکان وجود دارد که در مدت زمانی که به عنوان "مدت عده" معروف است، زن و مرد بتوانند بدون نیاز به صیغه عقد دوباره به زندگی مشترک بازگردند. طبق قانون مدنی، بازگشت در طلاق مربوط به هر لفظ یا عملی است که نشان‌دهنده قصد بازگشت باشد؛ البته شرط آن این است که قصد بازگشت به زندگی مشترک وجود داشته باشد. بنابراین، هر لفظ یا عملی از سوی مرد که به بازگشت او به زندگی مشترک اشاره کند، به عنوان بازگشت در نظر گرفته می‌شود و باید ثبت شود.

ثبت رجوع از طلاق

همانطور که قبلا گفته شد، در طلاق رجعی، مرد می‌تواند در مهلت مقرر از طلاق صرف نظر کند و به زندگی مشترک با همسرش ادامه دهد. این مهلت شامل مدت زمانی است که زن در طلاق رجعی دارد. به دلیل اینکه رجوع از طلاق باعث تغییر در وضعیت تاهل می‌شود، بنابراین باید آن را ثبت کرد. عدم ثبت رجوع از طلاق ممکن است به ضرر زن باشد، بنابراین قانون متعهد مردان است که رجوع از طلاق را ثبت کنند. در این صورت، مرد موظف است ظرف یک ماه اقدام به ثبت آن کند. نحوه ثبت رجوع از طلاق این است که باید به دفترخانه‌ای که صورتجلسه طلاق در آن ثبت شده است مراجعه کرد. براساس قانون حمایت از خانواده، در صورت تحقق رجوع از طلاق، صورتجلسه طلاق لغو می‌شود و طلاق ثبت نمی‌شود.

مجازات عدم ثبت رجوع از طلاق

شرایطی وجود دارد که ثبت اعلام جدایی از طلاق امری بسیار ضروری و حیاتی است. با توجه به این موضوع، عدم ثبت اعلام جدایی از طلاق به عنوان یک جرم شمرده می‌شود و پیامدهایی خواهد داشت. بر اساس قانون حمایت از خانواده، اگر یک مرد تا یک ماه پس از اعلام جدایی، از ثبت آن در دفاتر رسمی امتناع کند، به او واجب می‌شود که علاوه بر الزام به ثبت رخداد اعلام جدایی از طلاق، مجازاتی دریافت کند. این مجازات شامل پرداخت جریمه نقدی درجه پنج و یا محکومیت به حبس تعزیری درجه هفت است. مقدار جریمه نقدی برای این جرم بین هشتاد تا صد و هشتاد میلیون ریال و مدت حبس تعزیری نیز میان 91 روز تا شش ماه حبس است.

در صورتی که یک طلاق صوری رخ داده باشد، زن و شوهر می‌توانند از مزایای قانونی آن بهره‌برداری کنند. این مزایا شامل دریافت مستمری زن از پدر فوت‌شده است. به همین دلیل، قانون‌گذاران مقرر کرده‌اند ثبت رجوع از طلاق اجباری است. ثبت رجوع، امکان بهره‌برداری از این مزایا را فراهم می‌کند و همچنین از نقض قوانین جلوگیری می‌کند.

دادخواست الزام به ثبت رجوع از طلاق

در شرایطی که زن و مرد، در موارد خاصی مانند طلاق رجعی یا خلع بائن، پس از جدایی و در یک مدت زمان مشخص، از غرامت طلاق استفاده کرده اند، شرعاً مرد موظف است در دفاتر رسمی، به ویژه در طلاق رجوع، ثبت این اقدام را انجام دهد. قانونگذار برای این اقدام، به مرد یک مهلت یک ماه از زمان رجوع می‌دهد تا آن را انجام دهد.