اگر می‌خواهیم یک توصیف کلی درباره مالیات بدهیم، می‌توانیم بگوییم که مالیات یک پرداخت اجتماعی است که شهروندان یک جامعه برای استفاده از خدمات و امکانات موجود، و فراهم کردن جایگزینی این امکانات، هزینه می‌دهند.

مفهوم مالیات به اقسام مختلفی تقسیم می‌شود. یک تقسیم بندی کلی برای مالیات‌ها وجود دارد که شامل دو دسته‌بندی اصلی است، یعنی مالیات‌های مستقیم و مالیات‌های غیر مستقیم.

تفاوت بین مالیات های مستقیم و غیر مستقیم در اهداف و نحوه وصول آنها متمایز است و می توان برای آنها مثال های مختلفی ذکر کرد. در ادامه به توضیحاتی کامل درباره تعریف و تفاوت های مالیات مستقیم و غیر مستقیم می پردازیم.

تعریف مالیات مستقیم

مجموعه‌ای از مالیات‌هایی وجود دارد که مستقیماً از درآمدها و دارایی‌های اشخاص دریافت می‌شود و به آنها مالیات مستقیم گفته می‌شود. این مالیات‌ها، توسط مأموران مالیاتی بی واسطه و به صورت مستقیم از اشخاص دریافت می‌شوند. در ایران، تمام افرادی که درآمدی دارند حتی اگر در خارج از کشور زندگی می‌کنند، مکلف به پرداخت مالیات بر درآمد هستند. افرادی که به فعالیت اینترنتی مشغول هستند نیز می‌بایستی مالیات کسب و کارهای اینترنتی خود را پرداخت نمایند.

همچنین، افرادی که در ایران دارای دارایی و اموال هستند، برای حفظ و نگهداری از اموال خود باید مالیات پرداخت کنند. یکی از مهم‌ترین قوانین درباره مالیات‌های مستقیم قانون مالیات مستقیم است، که در سال ۱۳۴۵ تصویب شد و پس از آن چندین بار اصلاح شد. این قانون تلاش می‌کند تا بهبودی در صنعت مالیات ایجاد کند و به مردم کمک کند تا به درستی و به عادلانه‌ترین شکل مالیات پرداخت کنند.

مالیات بر دارایی شامل دسته‌بندی‌های مختلفی می‌شود که توسط عبارت‌هایی مانند زیر به آنها اشاره می‌شود: - درآمد‌های عادی - سپرده‌های بانکی - سهام و اوراق بهادار - ملکی که به صورت اجاره واگذار شده است - فروش ملک - درآمد از سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها - قرض‌الحسنه و دیگر درآمدهای غیرعادی این دسته‌بندی‌ها فهرست کوتاهی است که به دلایل عدیده قانونی و مالیاتی تشکیل شده‌اند. استفاده از این دسته‌بندی‌ها در تعیین میزان مالیات بر دارایی‌ها اهمیت زیادی دارد.

تکمیل رسمیت اسناد به واسطه حق تمبر است که تاکنون آن را بر روی اسناد خود چسبانده‌اید. حق تمبر یکی از انواع مالیات مستقیم است و به واسطه هزینه تمبر از افراد دریافت می‌شود.

۲- مالیات بر ارث: برای تقسیم اموال بین وارثان متوفی ابتدا باید دیون و بدهی‌های او پرداخت شود که یکی از این دیون، مالیات بر ارث است. در واقع هریک از وارثان باید به نسبت نوع مال و طبقه‌ای که از ارث دارند، میزانی از مالیات را برای انجام انتقال ماتریک متوفی پرداخت کنند و این مالیات بر ارث یکی از انواع مالیات‌های مستقیم است.

با توجه به قوانین مالیاتی در ایران، تمامی افراد حقیقی یا حقوقی که درآمدی در این کشور دارند موظف به پرداخت مالیات هستند. این قانون برای همه افراد صدق می‌کند، بدون توجه به اینکه آیا آن‌ها در ایران ساکن هستند یا شهروند این کشور هستند یا نه. در صورتی که یک شخص خارجی یا غیرایرانی در آن زمان که درآمدی در ایران کسب می‌کند، وجود دارد، باید در مهلت تعیین شده برای ثبت نام اظهارنامه مالیاتی، اظهارنامه خود را ثبت کرده و مالیات مربوطه را پرداخت کند. همچنین افراد حقوقی نیز باید برای درآمدهای داخلی و خارجی خود، مبلغ مالیاتی را پرداخت کنند.

شیوه تعیین مالیات بر درآمد در کشور ما به شکل اظهارنامه مالیاتی است. افراد حقیقی و حقوقی می‌توانند درآمدها و سودهای خود را اعلام کرده و آنها را به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند. به عنوان مثال، مالیات بر اجاره مغازه یا خانه قابل تعیین است. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره ثبت نام اظهارنامه مالیاتی، می‌توانید مقاله زیر را مطالعه کنید.

تعریف مالیات غیر مستقیم

مالیات غیر مستقیم به عنوان یکی از مشکلات دیگری نیز که تمام شهروندان با آن مواجه هستند وجود دارد. اما برخلاف مالیات مستقیم که مستقیماً از درآمدها و دستمزدها اخذ می‌شود، مالیات غیر مستقیم به صورت غیرمستقیم و بدون آگاهی کاربران از اخذ آن بر روی کالاها و خدمات مورد نیاز دریافت می‌شود. بنابراین، در هنگام خرید کالاها و استفاده از خدمات، هزینه‌های اضافی به نام مالیات به کنار قیمت اصلی محصول یا خدمت درون شده و تمامی افراد باید مبلغ مالیات غیر مستقیم را پرداخت کنند. انواعی از مالیات‌های غیر مستقیم شامل مالیات بر واردات و مالیات بر معاملات می‌شوند.

الف) مالیات بر واردات: به منظور حمایت از تولید داخلی و تحقق سایر اهدافی که دولت مدنظر خود قرار داده است، کالاهای وارداتی مشمول مالیات خواهند شد.